به گزارش خبرنگار مهر، با گذشت هزاران سال شاهد هنرنمایی این مخلوق هستیم که صدها سال قبل توانست با ساختن قلم نی توخالی و استخوانی شکل که با روح زیبا شناسی ایرانی به صورت بخصوصی تراشیده شده تا در نهایت شاهد آفرینش زیبایی و هنر دیگر ایرانی بنام خط نستعلیق باشیم. خطی که از ترکیب دو خط اصیل نسخ و تعلیق تشکیل شده و توسط استاد میر علی تبریزی حدود سال 800 هجری ابداع شد. در این خط در گذر تاریخی پیشرفت هایی توسط استادان هنرمند خوشنویس صورت گرفته است. بعد از سیر تکامل، خط سبک اصیل ایرانی دیگری بنام نستعلیق خط شکسته توسط استاد عبدالمجید درویش در اوایل سده یازدهم هجری قمری بوجود آمد.
به عقیده محققان و کارشناسان این خط از سومین گونه یعنی ( تعلیق – نستعلیق و نستعلیق شکسته ) از خوشنویس ایرانی است که پیدایش و آفرینش این خط به دوره صفویه می رسد و در نیمه دوم سده 12 هجری هنرخط شکسته نستعلیق به اوج تکامل رسید و تا به امروز همان مقطع و شیوه قابلیت های خود را حفظ کرده و با این حال در چهار دهه اخیر توسط استادان برجسته معاصر این زمان پرورانده شده و با حفظ اصالت مراحل دیگری را با سرفرازی پشت سر می گذارد.
خط شکسته با اشکال متفاوت و متنوع و در عین حال اصولی نوشته می شود و در جملات ترکیب های بسیار زیبایی توسط خطاط آفریده شده و با هماهنگ نمودن فضاهای پر وخالی و ظریف سازی و همچنین با ایجاد نظم وتوازن بین حروف و کلمات زیبایی منحصر به فردی خلق می شود.
فیروز وهابی نژاد متولد 1342 تبریز است. در تیمچه امیر بازار تبریز حجره ای دارد که از جد خود به ارث برده است وی که از ایام جوانی به کار های ظریف و هنری طلا و نقره علاقه داشته است با کسب تجربه و آگاهی بیشتر از دیگر رشته های هنری چون نقاشی –طراحی – خوش نویسی- تذهیب – و ترکیب آثار مدرن و کلاسیک برای خلق آثار اقدام نموده و پس از سال ها در زمینه آفرینش های هنری با بهره گیری از دست مایه های هنری خود اثر نفیس و با ارزشی را برای اولین بار پدید آورد.
وی برای نخستین بار در دنیای هنر سبک تلفیق اشکال خط شکسته در هنر تذهیب را به وجود آورده است که تمام آثار او با نام سبک "کاران" شناخته می شود.
س
وهابی نژاد در مورد هنر تذهیب می گوید: در طراحی جدید، هنر تذهیب عبارت است از اشکال خط شکسته نستعلیق که ویژگی های منحصر این خط مانند شکستن ها و رها شدن ها قوس ها حذف دندانه ها ، اتصالات و پیچش ها ، کشیدگی ها، موجب به کار گیری آن در هنر تذهیب شده است از جمله گلهای ختائی که یکی از اجزای تکمیلی هنر تذهیب شمرده می شود که می توان در خطوط اسلیمی چیدمان کرد.
فیروز وهابی نژاد خالق این اثر ارزشمند تلفیق اشکال خط نستعلیق شکسته را در هنر غنی و اصیل تذهیب دانست و گفت: در واقع این سبک جدید ایرانی در هنر تذهیب روحی در کالبدی دیگر است که با طرح های متفاوت و جدید پر معنای ایرانی، قابل مطرح شدن در هنر طراحی ایران و جهان است چرا که دارای معلوماتی است که حس هر هنرمند را به خود جلب می کند و همچنین دارای ویژگی های منحصر به فرد جدیدی است که تصویر عالی از تمدن هنر ایرانی را در مکتب جدید به جهانیان معرفی می نماید.
وی تصریح کرد: همینطور باید اشاره کرد آشنایی با ماهیت رنگ ها و شناخت رنگ ها و طریقه به کارگیری رنگ ها یکی از ملزومات حیاتی این سبک است. از این رو می توان توانمندی یک هنرمند را با میزان توانایی خود در چگونگی ترکیب و تلفیق از رنگ ها در این سبک طراحی سنجید.
وهابی نژاد با اشاره به این مطلب که هیچ یک از اقلام هنر خط سنتی با هنر مدرن در تضاد قرار نگرفته است می افزاید: قابلیت بالای خطوط سنتی با همه قواعد محکمش فرصت هم زیستی با فناوری و هنر معاصر و قدیم را به بهترین وجهی ایجاد نموده و از این جهت هنرمندان از دشواری خط و ناخوانی آن واهمه نداشته و جسورانه و بی دریغ در روند ایجاد نو آوری از اقلام قدیم و جدید استفاده می کنند.
وی ادامه می دهد: به یقین ابداع و نو آوری و دست آخر مدرن نگریستن به معنی نابودی سنت ها و ابداعات گذشته نیست.
وهابی خاطرنشان کرد: باید متذکر شد جهان مدرن و پیشرفته مدیون ابداعات و نو آوری هایی است که برای رسیدن به آن توسط مدعیان باید سفره پهنی گسترده و پشتیبانی شود.
وی افزود: در نهایت ممکن است طراحان و خطاطان به خلق آثار هنری ای پرداخته باشند که هرگز در طول تاریخ هنر خطاطی یا هنر تذهیب این چنین قطعات مختلف هنری با تنوع هر چه بیشتر در این ابعاد ارائه نشده است. بنابر این زمینه فعالیت هنری در ترکیب و بیشتر تلفیق خط نستعلیق شکسته در تذهیب موجب خلق سبکی بنام "کاران" گردید تا در نهایت موجب لذت زیبا شناسان و زیبا پرستان ایرانی گردد.
چشمها را باید شست جور دیگر باید دید
وهابی نژاد می گوید : سبک "کاران" در اصل برای پاسداری از هنر غنی ایرانی بوجود آمده و نشانه پویایی و تکامل در هنر و صنعت ایرانی است و موجب تبلیغ و بیان این هنر اصیل در قالب دیگر از آثار دیگر هنری کشور عزیزمان است و تصویر عالی از تمدن هنر ایرانی را در جهان به نمایش می گذارد.
وی می افزاید: سبک "کاران" دارای ظرفیت ها و گردش های لطیف در حرکت ها و شکل حروف است، تا حدی که روحیه و ذوق هنر ایرانی را به نمایش می گذارد و به دنبال معرفی روح و فرهنگ ایرانی است.
وی یکی دیگر از ویژگی های مهم خط نستعلیق شکسته که این هنر به آن مدیون است را استفاده از ابزار نوشتاری یا قلم خاص بنام قلم نی دانست و گفت: در انتهای این قلم توخالی که با ابزاری خاص تراشیده شده و با برش نهایی در نوک قلم به صورت ماهرانه ای انجام می گیرد به طوری که بکار گیری آن باعث متفاوت بودن نسبت به دیگر خط های دنیا است و به آن اثر احساس خاصی می بخشد.
وهابی نژاد در مورد کاربرد این قلم تصریح کرد: کاربرد آن در ابتدای کلمه یا حروف و در انتها به خصوص در قوس ها و کشیدگی ها به طور اعجاب انگیزی نقش ایفا می کند و در نهایت خطاط یا خوشنویس قلم را روی کاغذ به حرکت در می آورد یا بهتر بگویم می رقصاند و موجب آفرینش هنری می شود که حس هر صاحب هنری را به خود جلب می کند.
وی گفت: در جستجوی خلاقیت و خلوص تجربه خود بر آمدم تا زمینه ای برای تجربه جدید هنر معاصر ایرانی فراهم گردد.
این طراح با اشاره به اعتقادش در حذف و تغییر بسیاری از قراردادهای الزام آور قدیمی ادامه می دهد: می توان روح اصیل و همیشگی خود را زنده و تابناک نگه داشت و حرفهای تازه ای برای جهانی شدن داشت. هماهنگی عناصری مانند خوشنویسی و نوع خط (نستعلیق شکسته) و ابزار (قلم نی) و ذوق، معنی و شگرد های خاص خطاطی، خیال اندیشه کلمات حروف، قرینه سازی، فضا سازی، کمپوزسیون طرح در تذهیب باعث آفرینش و پدید آمدن نوع خاصی از طراحی شده که خط را با هنر غنی تذهیب تلفیق دادم و آن را اشکال خط نامیدند چون ممکن است بی معنی باشد.
وی در سخنان پایانی خود تصریح می کند: امیدوارم که هر یک از این سبکها باعث پویایی و رونق در بخش دیگری از صنایع میهن عزیزمان گردد.
وهابی ادامه داد: وظیفه هنری خود دانسته ام تا از توانایی های خویش بتوانم جامعه را در جهت خود باوری وخود شناسی و همچنین در جهت سعادت سوق دهم. در این سبک سعی کردم با استفاده از بارور کردن ارزش های هنر دیرینه یک ملت که دستمایه گرانقدری بوده و برای حفظ و رشد آن در طول تاریخ پر فراز نشیب تلاش کرده است دوباره آن را بتابانم و مسیر جدیدی را نشان دهم.
وی افزود : بعد از سالها تلاش بار دیگر در مکتب کاران برای تکمیل کارنامه هنری خود بعد از عرضه سبکهای جدید و متفاوت که قابلیت رشد و ارتقا و تدریس و از همه مهم تر قابلیت تولید در عرصه های مختلف را دارد و شامل طراحی ساخت نخستین کتاب فلزی قیمتی طلاونقره به صورت مجلد، کتابت قرآن کریم روی نقره و طلا و مرصل به جواهرات، سبک طراحی جواهرات در هنر تذهیب، سبک طراحی جواهرات در هنر خط و سبک تلفیق اشکال خط شکسته در هنر تذهیب که به شماره 6634/347 به ثبت رساندم.
نظر شما