نگرانی از افزایش بی رویه استفاده سموم کشاورزی/ لزوم ترویج محصولات ارگانیک

به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان یکی از قطبهای کشاورزی کشور است بطوریکه این استان بیشترین سهم باغهای کشور را به خود اختصاص داده است.

با وجود باغهای پسته گسترده، نخلستانهای وسیع و باغهای مرکبات استفاده بیش از حد از نهاده های کشاورزی در استان کرمان امری عادی است.

در این میان کشاورزی در ایران به صورت سنتی انجام می شود و در استان کرمان نیز این الگو تکرار شده است و کشاورزان کمترین استفاده علمی از داشته های علمی را انجام نمی دهند و این درحالی است که کرمان یکی از بیشترین آمار بیکاران در زمینه فارغ التحصیلان کشاورزی را به خود اختصاص داده است.

با این وجود حجم قابل توجهی از سموم شیمیایی و کودهای مختلف در استان توسط کشاورزان مورد استفاده قرار می گیرد و این امر علاوه بر مقاوم کردن آفتها در مقابل سمهای موجود موجب آلوده شدن محیط زیست و تاثیر گذاری سموم شیمیایی بر روی محصولات شده است بطوریکه بارها مسئولان استان کرمان در خصوص افزایش سرطان در استان کرمان هشدار داده اند.

آلودگی خاک، آب و محصولات کشاورزی در شمال و جنوب استان کرمان تراژدی است که هر سال تکرار می شود و متاسفانه در برخی مناطق جنوبی استان کرمان استفاده از سموم منسوخ شده و غیر استاندارد نیز به دلیل قدرت بالای دفع آفت و ارزان قیمت بودن رواج یافته است.

استفاده بی رویه از سموم کشاورزی/ کشاورزی علمی رویایی در بستر مزارع سنتی

این درحالی است که استفاده بیش از حد از این سموم موجب ماندگاری اثر سم بر روی محصولات می شود و حتی بر روی بافتهای محصولات نیز نفوذ می کند اما با وجود تمام تذکرها استفاده از سموم ادامه دارد.

با این وجود مسئولان کشاورزی استان کرمان در این خصوص نظری متفاوت نسبت به کارشناسان بهداشتی استان کرمان دارند.

محمدرضا پورخاتون‌ ، معاونت بهبود توليدات گياهي سازمان گفت: ستاد توسعه کشاورزی استان کرمان جزو سه استان برتر کشور است که توانست به موقع بر اساس دستور‌العمل‌ بودجه خود را جذب کند.

پور خاتون  افزود: در رابطه با تولید محصولات سالم کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی بعد از برنامه چهارم رویکرد خود را در رابطه با تولید محصول کشاورزی به گونه دیگری طراحی کرد و در برنامه پنجم به صراحت اعلام کرده‌ایم تولید محصول ما باید از ضوابط کیفی خاصی برخوردار باشد، یعنی در کنار تولید کمی، بحث کیفیت محصولات کشاورزی توجه شود.

پسته برای مصرف داخلی سالم سازی شود

پورخاتون‌ گفت: اگر پسته ما را اروپایی‌ها مصرف می‌کنند و قوانین سخت‌گیرانه در این زمینه بهداشت دارد، چرا بی‌خیال مصرف کنندگان داخل کشور باشیم، این می‌طلبد قوانین مربوط در زمینه محصولات کشاورزی تقویت شود.

وی تصریح کرد: وظیفه جهاد کشاورزی اطلاع‌رسانی، آگاهی دادن و ارتقای دانش فنی کشاورز است و‌ هیچ وظیفه‌ای غیر از این ندارد و اگر ما کشاورزمان را اطلاع می‌دهیم که شما سم را با این میزان در این زمان مصرف کنید، وظیفه ای است که بر دوش ما ست و ما باید دانش کشاورز را تقویت کنیم.

معاون‌ بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کرمان بیان داشت: چرا استاندارد ما در محصولات کشاورزی‌ تشویقی است در صورتی که باید استاندارد ما در محصولات کشاورزی‌ اجباری باشد.

پورخاتون‌ عنوان کرد: طی دو سال اخیر تعداد زیادی از رسانه‌ها و دستگاه‌های نوین اطلاعاتی را در اختیار کشاورزان قرار داده‌ایم، اما ما شاهد هستیم در بسیاری از محصولات صیفی و سبزی وجدان کاری رعایت نمی‌شود.

وی افزود: یکی از کارهای مهم مدیریت ترویج جهاد کشاورزی استان کرمان اطلاع‌رسانی برای تولید محصول سالم است‌، طی سال جاری وزارت جهاد کشاورزی اعتباری اختصاص به تولید محصولات سالم داد و کسانی که از سم و کود کمتری برای تولید محصولات خود استفاده کند و بتواند استاندارد تشویقی را به دست آورند، این تسهیلات به آن اختصاص داده می‌شود.

لزوم استفاده از روشهای بیولوژیک

ناصر طاهری ، مدير حفظ نباتات جهاد کشاورزی کرمان نیز گفت: مدیریت حفظ نباتات 39 کارمند فنی و تخصصی در سطح استان دارد که 12 نفر آنها داری مدرک فوق‌لیسانس، 25 نفر لیسانس و دو نفر پایین‌تر از لیسانس هستند که 16 نفر در مدیریت حفظ نباتات در ستاد مرکزی استان کرمان فعالیت دارند.  

وی ابراز داشت: رسالت اصلی حفظ نباتات کمک به کنترل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز و به طور کلی عوامل خسارت‌زا و استقرار توسعه شبکه‌های مراقبت و پیش آگاهی در سطح استان کرمان است.

طاهری عنوان کرد: شبکه مراقبت و پیش‌آگاهی ما به این صورت هستند که کارشناسان ما در سطح شهرستان‌ها، مزارع و باغات را به صورت ویژه پایش می‌کنند و ‌اگر عامل بیماری، آفت یا علف هرزی باشد، اطلاع‌رسانی می‌کنند و از طریق برنامه‌های حفظ نباتات در شهرستان‌ها و استان پیگیری برای کمک به کشاورزان انجام می‌شود.

وی بیان داشت: افزایش سطح مبارزه بیولوژیک و غیر‌شیمیایی‌ علیه آفات و بیماری‌ها یکی دیگر از رسالت‌های حفظ نباتات است و جلوگیری از ورود آفات و بیماری‌های قرنطینه داخلی و خارجی، اعمال موازین بهداشتی برای تولید نهال سالم و نهالستان‌ها و در مجموع کمک برای فنی به کشاورزان است.

فعالیت 36 درمانگاه گیاه پزشکی در کرمان

طاهری گفت: در حال حاضر 36 درمانگاه گیاه پزشکی در سطح استان کرمان فعال هستند که خدمات فنی و تخصصی به کشاورزان ارائه می‌دهند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی کرمان  تصریح کرد: بر اساس آمار کمیته بین‌المللی گیاه پزشکی و حفظ نباتات در سال یک هزار و 998 میانگین خسارت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز در سطح دنیا‌ حدود 41.2 درصد بوده است، یعنی این میزان محصولات کشاورزی بر اثر حمله آفات‌، بیماری‌ها و علف‌های هرز از بین می‌رود.

طاهری افزود: 607 نوع عامل خسارت‌زای گیاهی مهم ‌فعالیت گیاهی و تولیدی، اقتصاد ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و از 40 نوع بلایای طبیعی که در دنیا به ثبت رسیده، حدود 30 درصد در کشور ما وجود دارد و هر ساله سرمازدگی یکی از بلایای طبیعی است که خسارات زیادی به مزارع و باغات استان کرمان تحمیل می‌کند.

وی بیان داشت: در سال 75 ترکیب سموم ثبت شده کشور شامل 29 درصد سموم پرخطر، 50 درصد با خطر متوسط و 21 درصد جزو سموم کم خطر بودند، اما در سال جاری هشت درصد جزو سموم پرخطر، 27 درصد با خطر متوسط و 65 درصد جزو سموم کم خطر هستند.

وی عنوان کرد: اهم برنامه های ما در سطح استان در حفظ نباتات کاهش مصرف سموم است و با تدوین طرح مبارزه تلفیقی با آفات و بیماری‌ها در سطح استان کرمان قرار است بعد از اجرایی برنامه پنج ساله حداقل 25 درصد باغات و مزارع استان را زیر پوشش مبارزه تلفیقی قرار دهیم.

لیست سموم خطرناک اعلام شد/ تجارت سموم خطرناک ممنوع است
 
کارشناس مسئول سموم کشاورزی استان کرمان نیز در این خصوص گفت: مصرف ‌سم‌هایی مانند آمیتراز، آندوسولفان‌، سوین‌، گوزاتیون و آلاپلو‌‌ به شدت خطرناک بوده و هیچ کشاورز‌ و فروشنده‌ای حق استفاده از آنان را ندارد.

وی افزود: این سموم از سال 89 تا ابتدای سال 91 از چرخه مصرف کشاورزی کشور و استان کرمان‌ حذف شده و مصرف سموم خطرناک تنها برای محصولاتی مانند پسته و خرما و دیگر اقلام این چنینی که فاصله بین سمپاشی و دوره برداشت‌ چند‌ ماه است، انجام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه اخیرا برخی رسانه‌ها و مسئولان مواردی اعلام کردند که سم خطرناک ددت در کشاورزی استفاده شده است، گفت:‌هیچ فروشگاه، نهاده‌های کشاورزی و کشاورزی حق استفاده از این سم را ندارد.

5 سم پر خطر از چرخه مصرف خارج شدند

مسئول سموم كشاورزي استان کرمان گفت: تاكنون پنج مورد سم پر خطر از چرخه سموم كشاورزي خارج شده و اگر موارد ناچیزی هم وجود داشته باشد، توسط مجاری غیر قانونی به کشور وارد شده‌ و به صراحت می‌گویم هیچ کشاورزی در شمال استان از ددت استفاده نمی‌کند و‌ با توجه به انجام مانیتورینگ سم هیچ ردی از این نوع سم در شمال استان کرمان مشخص نشده است.

پرنده‌افشار‌ با اشاره به اینکه مواد اولیه تولید سموم‌ در تولیدات داخلی زیر نظر سازمان حفظ نباتات است، گفت: ‌مواد اولیه بعد از تایید در کارخانه تبدیل به سموم مختلف شده و وارد بازار می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه در گلخانه‌ها معمولا از سمومی که دوره ماندگاری آنها کمتر است، استفاده می‌شود، افزود: برای سموم‌ وارداتی همه مسائل تحت نظارت گمرک، جهاد کشاورزی و دیگر مبادی نظیر استاندارد است.

کارشناس مسئول سموم کشاورزی استان کرمان تصریح کرد: قبلا سازمان حفظ نباتات‌ تولید سموم را منوط به انجام تست کرده بود، اما اکنون وضعیت به این شکل نیست، بلکه بعد از برخی نمونه‌برداری از سموم اگر سمی مشکل خاص داشته باشد، باید توسط کارخانه از سطح بازار جمع‌آوری شود و این در حالی است که کارخانه‌ها نیز باید آزمایش کنترل کیفی و استاندارد را برای تولید سم انجام دهند.

مسعود عرب‌پور رئيس انجمن صنفي نهاده هاي كشاورزي كرمان گفت: همزمان با آزاد‌سازی کود و سموم کنترل کیفیت و نظارت سازمان حفظ نباتات از آنها بر‌داشته شد.

وی افزود: در گذشته سمی که تولید می‌شد، دپو روی آن صورت می‌گرفت و تا زمانی که کارشناسی سم حفظ نباتات نمونه‌برداری نکرده و نمونه تایید نمی‌شد، اجازه توزیع نداشت، اما همزمان با آزاد‌سازی سموم هیئت نظارت بر سموم یک مصوبه تصویب کردند در حفظ نباتات کل کشور این نظارت را بر داشتند.

سموم عرضه شده کیفیت ندارند

عرب‌پور گفت: سمومی که ما می‌فروشیم از کیفیت لازم برخوردار نیست و این امر یکی از دلایل مصرف بی‌رویه سموم در کشاورزی محسوب می‌شود.

وی تصریح کرد: ما به عنوان بخش خصوصی با جهاد کشاورزی همکاری می‌کنیم، اما نسل مروجان کشاورزی منقرض شده است در قدیم مروج کشاورزی در باغ، مزرعه و دامداری مسائل و یافته‌های علمی که از مراکز تحقیقاتی دانشگاه ارائه می‌شد در اختیار کشاورز می‌گذاشت.

عرب‌پور عنوان کرد: ‌واقعیت امر این است که همه مروجان کشاورزی تبدیل به کارشناسان کشاورزی علاقمند به پشت میز تبدیل شدند و این امر موجب مشکل شده است.

رئیس اتحادیه فروش سموم، کودها و نهاده‌های کشاورزی استان کرمان بیان داشت  کشاورزی ما هنوز علمی نشده‌ و کشاورزان ما صنف و تشکل جامع و فراگیر برای خود ندارند در صورتی که ما به غیر از محصولات کشاورزی ما‌بقی همه دارای صنف هستند و به همیت دلیل کشاورزی ما از کیفیت قابل قبولی برخوردار نیست.

وی افزود: در حال حاضر کشاورزان ما عزا گرفته‌اند که برای سم‌پاشی تابستان چه کنند، زیرا سم آمیتراز، سم آندو سولفات جزو سم‌های مضر است و کسی حق خرید و فروش و استفاده برای باغ و مزارع را ندارد.

عرب‌پور بیان داشت: تا پنج سال پیش سم‌ به صورت رایگان در اختیار کشاورزان قرار می‌گرفت.