به گزارش خبرگزاری مهر،محمدباقر صابري زفرقندي در این باره اظهار داشت: ادغام مراكز درمان اعتياد در برنامه پزشك خانواده اگر به معني تعديل و حذف مراكز درمان اعتياد باشد و درمان اعتياد محدود به چند مركز منتخب شود، يك راهبرد نادرست و آسيب زا است و اگر به اين معني است كه بايد خدمات درماني اعتياد را به صورت ادغام‌يافته و همزمان با ساير خدمات درماني به افراد نيازمند ارائه کنیم اين مهم از اصول PHC يا نظام مراقبت‌هاي بهداشتي و درماني اوليه است و تفاوت بسيار زيادي با موضوع ادغام مراكز درمان در برنامه پزشك خانواده دارد.
وي ادامه داد: برنامه پزشك خانواده بايد به شكلي طراحي و اجرا شود كه همه افراد نيازمند بتوانند تمامي نيازهاي درماني خود را به صورت آسان و ارزان و ادغام يافته مرتفع سازند، به عبارتي فرد نيازمند نبايد براي بيماري هاي متعدد خود مجبور به اتلاف وقت و هزينه براي مراجعه به مراكز مختلف و پراكنده درماني باشد بلكه با مراجعه اوليه به پزشك خانواده نيازهاي اوليه او مرتفع شود و در صورت نياز به مداخلات تخصصي بيشتر به سطوح بالاتر نظام درماني ارجاع شود.
مديركل درمان و حمايت‌هاي اجتماعي ستاد با بيان اينكه در برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع، موضوع ادغام به معني كاهش مراكز درماني مطرح نيست، اظهار داشت: در نظام PHC و پزشك خانواده بايد نحوه ارتباط بين پزشك خانواده، با سطوح بالاتر مثل مراكز درماني دولتي و خصوصي به روشني مشخص و از همه ظرفيت‌‌هاي بالفعل و بالقوه نظام درمان براي ارائه خدمات درماني مناسب، به موقع و ارزان به نيازمندان استفاده شود.
صابري با اشاره به جامعيت ادغام خدمات درمان اعتياد در PHC گفت: در نظام PHCو پزشك خانواده پيشگيري، موضوع بسيار مهمي است و بخش عمده اهداف اين طرح در پيشگيري از بيماري ها نهادينه شده است و رويكرد پررنگ درماني پزشك خانواده كه متأسفانه در حال حاضر شاهد آن هستيم با مباني و اصول نظام PHC فاصله دارد.
وي با اشاره به اظهارنظرهاي مطرح شده مبني بر اينكه در يك جمعيت 2500 نفري حداقل 100 بيمار معتاد خواهيم داشت كه روزانه بايد به پزشك خانواده مراجعه كنند، از افرادي كه بدون توجه و شناخت به ماهيت PHC و پزشك خانواده باعث نگراني در مردم مي شوند، انتقاد كرد و گفت: برخي افراد ادعا كرده اند از آنجايي كه براي هر 2500 نفر يك پزشك خانواده در نظر گرفته شده است بنابراين بايد هر پزشك خانواده روزانه 100 بيمار معتاد را علاوه بر ساير مراجعان بيمار خود درمان كند كه در پاسخ بايد گفت اين ادعا عمق ناآگاهي از برنامه پزشك خانواده ، اصول و فلسفه آن را نشان مي دهد.
وي ادامه داد: هر تيم پزشك خانواده و نه يك فرد به عنوان پزشك خانواده مسوول امور بهداشتي و درمان يك جمعيت 2500 نفري است و اين بدان معنا نيست كه يك پزشك به عنوان پزشك خانواده 2500 نفر بيمار در روز خواهد داشت. اگر شيوع سوء مصرف مواد را در بدترين حالت ده درصد بدانيم يعني 250 نفر از جمعيت فوق دچار سوء مصرف مواد هستند كه براساس منابع معتبر حدود 20 درصد از افرادي كه مواد مصرف مي كنند احساس نياز به درمان پيدا كرده و براي درمان خود اقدام مي‌كنند، به عبارتي براي هر تيم پزشك خانواده حداكثر 10 تا 20 نفر از جمعيت تحت پوشش ممكن است نيازمند خدمات درمان اعتياد باشند كه در طول سال نياز به مراجعه براي درمان اعتياد را خواهند داشت و اين عدد تعداد زيادي نخواهد بود.
اين مقام مسوول در ستاد تصريح كرد: اگر ادعاي 100 بيمار روزانه براي درمان اعتياد به پزشك خانواده ادعاي درستي باشد آن وقت بايد گفت كه درصد زيادي از مردم نياز به درمان براي اعتياد داشته و با اين حساب شيوع اعتياد در كشور حتي به بيش از 50 درصد مي رسد كه البته بي پايه بودن و فقدان دلايل علمي براي اثبات اين موضوع نياز به توضيح بيشتري نیست.
صابري همچنين در مورد ادغام خدمات پيشگيري و درمان اعتياد در پزشك خانواده، با انتقاد از برخي اظهارنظرها كه بيشتر با مصرف رسانه‌اي دارد، گفت: برخي افراد اظهار نگراني كرده اند كه ادغام درمان اعتياد در پزشك خانواده باعث كنار گذاشته شدن ستاد مبارزه با موادمخدر در امر درمان است و پيش‌بيني كرده اند كه با اين وجود در 2 تا 3 سال آينده ساختار درمان اعتياد كشور از هم پاشيده شود كه كمترين اطلاع از اصول درمان اعتياد و اهداف اعتياد كافي است تا غلط بودن اين استدلال را متوجه شويم.
وي افزود: ستاد مبارزه با موادمخدر اصولاً وظيفه سياست گذاري و نظارت داشته و وظيفه اي در حوزه اجرا ندارد تا با اجراي اين طرح از امر درمان كنار گذاشته شود. سياست هاي ستاد مبارزه با موادمخدر تأكيد بر ادغام خدمات پيشگيري و درمان اعتياد در نظام مراقبت هاي بهداشتي درماني اوليه (پزشك خانواده) بوده و اين مصوبه ستاد به دستگاه هاي ذي‌ربط ابلاغ شده است.
صابري ادامه داد: وزارت بهداشت در راستاي اجراي مصوبات ستاد مبارزه با موادمخدر موظف بوده است ارائه خدمات ادغام يافته درمان اعتياد در نظام شبكه را از سال ها قبل عملياتي کند و اكنون نيز اگر به درستي و با بهره گيري از نظر كارشناسان امر اين مهم صورت گيرد بايد آن را به فال نيك گرفت و چهارم اينكه، توليت درمان اعتياد در همه كشورها و از جمله در ايران با نظام سلامت است و اگر اجراي وظيفه ذاتي وزارت بهداشت فرضاً منجر به حذف برخي از نهادها و دستگاه‌هاي موازي شود چرا بايد نگراني وجود داشته باشد؟!
وي ضمن بي اساس خواندن نگراني در مورد دانش اعتياد پزشكان خانواده گفت: در مورد نگراني از دانش پزشكان خانواده نيز اين نگراني بي پايه و اساسي است، گويا براي عده اي فرض شده كه قرار است پزشكان خانواده از كرات ديگر يا از كشورهاي ديگر وارد شوند و يا اينكه پزشكان خانواده از دانشگاه هايي غير از دانشگاه‌هاي معتبر كشور فارغ التحصيل شده اند.
مديركل درمان و حمايت‌هاي اجتماعي ستاد گفت: بديهي است از پزشكان موجود و فعال در كشور براي تيم پزشك خانواده استفاده خواهد شد و همانند پزشكان عمومي فارغ التحصيل كه در حال حاضر مشغول خدمت در حوزه درمان اعتياد هستند و براي اين موضوع دوره‌هاي آموزشي را طي كرده اند با ظرفيت و برنامه هاي خوبي كه براي توسعه مراكز آموزشي درمان اعتياد براي پزشكان عمومي ايجاد شده است براي آموزش پزشكان احتمالي خانواده كه آموزش نديده باشند مشكلي وجود نخواهد داشت.
صابري در مورد برخي ادعاها مبني بر كم رنگ شدن درمان‌هاي غيردارويي در پزشك خانواده يادآور شد: اگر به تركيب پزشك خانواده توجه شود نگراني از عدم انجام مداخلات غيردارويي براي معتادان نيز بي پايه و اساس است چرا كه در مراكز درمان اعتياد موجود نيز متأسفانه به دليل نظارت‌هاي ضعيف، حس و ولع سودجويانه برخي از افراد و پزشكان به عنوان درمانگر، درمان اعتياد خلاصه در درمان دارويي و آن هم درمان با متادون شده است و اين آسيبي است كه متوجه بدنه نظام درمان اعتياد در كشور شده است و به نظر مي رسد مسؤلين وقت در اين زمينه بايد پاسخگو باشند. با اجراي درست برنامه پزشك خانواده اميد به پررنگ شدن موضوع مداخلات پيشگيري، غربالگري معتادين، درمان به موقع و خلاصه پيگيري هاي بعد از درمان و مداخلات درست و علمي غيردارويي توسط افراد كارشناس و يا ارجاع به مراكز تخصصي بالاتر بيشتر مي شود، خصوصاً در صورتي‌كه زحمات مسئولين امر در دفتر تخصصي وزارت بهداشت مبني بر الزام حضور روانشناس در تيم پزشك خانواده نيز مورد عنايت مسئولين اجرايي پزشك خانواده قرار گرفته شود.
صابري در پايان ضمن استقبال از هر گونه انتقاد از سياست ها و برنامه هاي درمان اعتياد در كشور مبتني بر شواهد علمي و منصفانه توسط كساني كه دانش لازم در حوزه مربوطه را داشته باشند، گفت: انتقاد يك هديه الهي است و پذيرش انتقاد راه درست حركت به سمت جلو است،استفاده ابزاري و ايجاد فضاي مسموم تبليغاتي و رسانه اي براي موضوعات تخصصي كه با سلامت و اعتقاد و اطمينان مردم به نظام سلامت كشور ارتباط دارد مذموم بوده و اگر براي مصرف فردي نيز بيان شود مشكلي را از نظام سلامت حل نمي‌كند.
نظر شما