زمانی که کودکان وارد دنیای بزرگترها می شوند/ دعاهایی که رنگ ناامیدی به خود گرفت

به گزارش خبرنگار مهر، جشنواره دست های کوچک دعا هر سال به میزبانی تبریز برگزار شده و بهترین دعاهای تحویل سال از زبان کودکان و نوجوانان سراسر کشور در آن جمع آوری می شود.

تمام بچه‌های دنیا روحی متعال دارند که یکی از ابزارهایی که می‌تواند این روحیه را هرچه بیشتر متبلور کند، ادبیات و هنر است، اما آنچه در میان آثار هشتمین جشنواره خودنمایی می کند گاه دعاهای عجیبی است که از زبان یک کودک شش یا هفت ساله گفته می شود، کودکی که در خصوص مشکل طلاق پدر و مادر، مشکلات اقتصادی و حتی اعتیاد پدر و مادرش گله و شکایت می کند.

جایی که کودک در دعایش از خدا برای پدرش پول و برای خودش دوچرخه بخواهد، جایی که کودک از درد اعتیاد پدرش گله می کند.

و اما عمق فاجعه جایی است که در دعاهای یک کودک هفت ساله متوجه چیز عجیبی می شوی، آنجا که کودکی که هم اکنون باید در شادی های کودکانه خود غرق شود و امید به فرداهای روشن داشته باشد، از خستگی خود نسبت به زندگی کردن می گوید و آرزوی مرگ می کند.

گاه وقتی این دعاها را می خوانی، متعجب می شوی از اینکه کودکان سرزمینت چقدر زود بزرگ شده و درگیر پیچ و خم های زندگی بزرگان شده اند، از اینکه از هم اکنون مجبورند به جای بالا و پایین پریدن برای ذره ذره پول پدر خود چرتکه بیندازند.

زبان کودکان زبان جامعه است

حسن میلانی، رئیس حوزه هنری آذربایجان شرقی در خصوص جزئیات آثار فرستاده شده به هشتمین جشنواره دست های کوچک دعا می گوید : امسال به دعاها سمت و سوی خاصی داده شده است تا انعکاس آن در جامعه  تاثیرگذاری های لازم را بگذارد زیرا زبان لطیف کودکان گاه سبب تغییرات گسترده ای می شود.

وی ادامه داد :این کودکان گاه با ادبیات گوناگون و ذوق و روحیات مختلف زبان به دعا گشوده اند اما برخی از این آثار موجب تالم داوران این مسابقات شده است.

میلانی با بیان اینکه مطالعه این آثار میتواند ما را در امر آسیب شناسی کلی از جامعه یاری کند، گفت : شاید با مطالعه و تحقیق مناسب بر روی این دعاها بتوان شیوه های مدیریتی مناسبی در عرصه های مختلف کشور به دست آورد و مسئولان می توانند با کنکاش دقیق آن به نتایج مناسبی برسند.

وی با اشاره به برخی آسیب های اجتماعی که کودکان در این دعاها از آن شکایت کرده اند ، گفت :مسئله اعتیاد در جامعه یکی از بلاهای خانمان سوز است و برخی آثار ارسالی از سوی کودکان حکایت از تنفر ویژه کودکان نسبت به این معضل دارد.

رئیس حوزه هنری آذربایجان شرقی ادامه داد : برخی ها نیز در دعاهای خود، مشکل استغال پدرشان را مطرح کرده اند، جایی که فقر باعث شده است تا کودکی خودش را با دیگری مقایسه کرده و از خدا برای پدرش پول و برای خودش دوچرخه بخواهد.

وی افزود : در دعایی کودکی گفته بود " خدایا پدری ندارم و بی پناه مانده ام، کمکم کن" و این امر نشان می دهد کمک به همنوع در جامعه ما کمرنگ شده است و با وجود اینکه در خیلی از جاها جای پای خیران را می بینیم اما جای خالی زیادی در این عرصه داریم.

زمانی که کودک از خدایش آرزوی مرگ می کند

میلانی با اشاره به اینکه مشکلاتی همانند کودک آزاری و بدسرپرستی خود را بیشتر در قالب این دعاها نشان می دهد ، گفت: در برخی از این دعاها کودکان از رفتار بد والدین نسبت به خود شاکی هستند و از خدا برای مهربان تر شدن مادر و پدر خود دعا می کنند.

وی افزود : اما بدترین جای این ماجرا وقتی است که کودک از این بدرفتاری ها به تنگ آمده و از خدا برای خانواده و یا حتی خود آرزوی مرگ می کند تا از این مشکلات خلاص شود.

ورود کودکان به دنیای بزرگترها خطرناک است

رضا علیزاده، کارشناس ارشد جامعه شناسی در خصوص آسیب شناسی این دعاها می گوید : اگر موضوع خاصی به کودکان دیکته نشود و اجازه دهند قشر کودک و نوجوان دغدغه‌های درونی خود را عرضه کنند، علاوه بر اینکه آنها را در فضایی رقابتی قرار می‌دهد و در ماحصل آن کودکان به نوشتن و ادبیات علاقه‌مند می‌شوند، منجر به خلق و تولید آثاری می‌شود که توسط بسیاری از پژوهشگران و اصحاب ادبیات قابل بررسی خواهد بود.

وی ادامه داد : جای تاسف است زمانی که کودکان به جای توجه به مسائل دنیای خود، وارد دنیای بزرگان شد اند و با آن ها دست و پنجه نرم می کنند،چیزی که باید به آن توجه ویژه ای شود وگرنه ادامه این امر می تواند برای وضع اجتماعی کشور خطرناک باشد.

علیزاده افزود : با وجود اینکه کمبود کارهای فرهنگی را می توان عاملی در این اتفاق ها و ناامیدی ها دانست اما این بار شاید نقش مشکلات اقتصادی را نتوان نادیده گرفت زیرا زمانی فرا می رسد که شاید فرهنگ سازی نیز پاسخگو نیازهای یک خانواده و یا فرد نباشد.

وی با بیان اینکه کودک آزاری یکی از بزرگترین آسیب های مربوط به کودکان است، گفت : کودکان همواره نیازمند برخورد عاطفی والدین خود هستند و در مواقعی که این مطالبه را کسب نمی کنند به دنبال راه فرار از این وضع هستند و شاید یکی از علل آرزوی مرگ برای خود و خانواده فرار از دست اینگونه مشکلات است.

این جامعه شناس ادامه داد : نمی توان از کودک انتظار صبر و شکیبایی زیادی داشت زیرا کودکان دارای روح لطیفی هستند و نمی توانند برخی مشکلات را دریابند به همین دلیل در این میان والدین باید با تغییر رویه خود آینده مناسبی برای فرزندان رقم بزنند و گرنه در غیر این صورت شاهد مشکلات زیادی در آینده این کودکان خواهیم بود.

وی افزود: این عقده ها هم اکنون در سن کم در قالب برخی دعاها خود را نشان می دهد اما تضمینی برای این امر وجود ندارد که همین کودکان در آینده نه چندان دور دچار انواع مشکلات اجتماعی نشوند.

علیزاده با بیان اینکه مشکلات تورم و بیکاری تاثیر خود را بر روی معیشت مردم گذاشته است، گفت : مشکلات اقتصادی بلافاصله اثر خود را درمعیشت مردم نشان می دهد و با بررسی می توان دریافت کودکانی که دارای خانواده ای با بنیه مالی ضعیف هستند بیشتر نسبت به زندگی ناامیدتر هستند.

وی ادامه داد : برخی پدرو مادرها شاید ندانند که مسئله طلاق و همچنین اعتیاد تا چه اندازه می تواند در روح کودکان تاثیر بگذارد زیرا والدین بهترین اسوه های فرزندان خود هستند و زمانی که کودک متوجه شکاف بین این دو و یا مشکل خاصی درآن ها می شود الگوی خود را از دست می دهد و با یک دنیا خلا به زندگی خود ادامه می دهد و یا مجبور است برای خود الگوهایی انتخاب کند که صد درصد زمینه ساز مشکلات آینده اش خواهد شد.

اختتامیه هشتمین دوره جشنواره دست های کوچک دعا امروز در حالی برگزار می شود که به نظر می رسد مسئولان باید با شنیدن دعاهای این کودکان و تجزیه و تحلیل های آن برنامه ریزی جامعی برای حوزه فعالیت خود داشته باشند.

اندکی توجه به دعاهای این کودکان به ما نشان می دهد که نباید از آرزوی مرگ یک کودک برای خود با خانواده اش راحت گذشت، نباید از درهم آمیختن دنیای کودکان با بزرگانشان به همین راحتی ها گذشت بلکه باید با نظرات کارشناسانه ای جلوی تمامی این معضلات را گرفت.
................................
گزارش : فائزه زنجانی