به گزارش خبرنگار مهر، کاخ چهلستون سرهنگ آباد از جمله بناهای به جا مانده از دوران قاجاریه است که این روزها به دلیل بی‌توجهی مالکان و سستی میراث فرهنگی برای باز پس گیری این اثر تاریخی در شرایط بسیار بدی به سر می بردو به طور قطع استمرار این شرایط سبب خواهد شد در کمتر از چند سال بخش های باقی مانده این بنا نیز تخریب شود و تنها ویرانه ای از آن باقی بماند.
در این خصوص سرپرست اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اردستان در پاسخ به این سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه چرا تا کنون اقدامات لازم برای مرمت این بنای تاریخی صورت نگرفته است به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه تا کنون به دلیل مالکیت خصوصی و عدم واگذاری کاخ سرهنگ آباد به میراث فرهنگی امکان مرمت و بازسازی آن از سوی میراث فرهنگی وجود ندارد.
محمدرضا صدوقی در ادامه سخنان خود به بیان تاریخچه این بنای زیبای تاریخی پرداخت و اظهار داشت: مجموعه کاخ چهلستون در سال 1299 هجری قمری توسط مصطفی قلی خان سهام السطنه عرب عامری جهت شکارگاه و پذیرایی از میهمانان ویژه قاجاری در دوره ناصرالدین شاه در دهستان سفلا بخش زواره از توابع شهرستان اردستان احداث شد.
صدوقی گفت: معماری این مجموعه که در منطقه خوش آب و هوا قرار گرفته تلفیقی از کاخ چهلستون اصفهان و باغ عفیف آباد فارس است که در 28 تیرماه سال 1355 به شماره 1278 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است آن زمان مالک وقت کاخ چهلستون به نام امیرحسین خان عامری از واگذاری کاخ به سازمان میراث فرهنگی امتناع کرد.
صدوقی افزود: پس از فوت امیرحسین خان عامری وراث مجموعه کاخ و باغ را به مالکین خصوصی فروخته که پس از این انتقال دیگر حتی امکان ورود نیروهای میراث فرهنگی به مجموعه به دلیل صعب العبور بودن و عدم رضایت مالک امکان پذیر نیست.
وی اظهار داشت: اگر مالکین این بنای تاریخی در سال‌های گذشته اقدام به فروش یا واگذاری سرهنگ آباد کرده بودند وضعیتی مرمتی آن بسیار آسان تر از حال بود و با هزینه کمتری محقق می‌شد.
صدوقی با اشاره به مالکیت خصوصی این اثر ثبتی گفت: در حال حاضر هرگونه پروژه بازسازی، مرمت، مطالعه و بهره برداری تنها توسط مالک و یا با رضایت آنها امکان پذیر است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اردستان بیان داشت: حدود چهارسال پیش پس از شناسایی مالکین مذاکراتی توسط مدیر کل وقت میراث فرهنگی استان با مالکین انجام گرفت اما هنوز میراث فرهنگی نتوانسته رضایت مالکین را برای واگذاری و یا فروش کاخ به سازمان میراث فرهنگی جلب کند.
صدوقی گفت: در صورت موافقت مالک با فروش بنا سازمان میراث فرهنگی برای احیا و مرمت آن اقدام خواهد کرد چرا که کاخ چهل ستون یکی از بناهای ارزشمند تاریخی در منطقه زواره است که در صورت بازسازی می‌تواند به جاذبه گردشگری در منطقه تبدیل شود.
در این خصوص مدیر خانه توریست زواره نیز به مهر گفت: مجموعه کاخ چهلستون همانند گنجی روی خاک است که از نظر معماری و تزیینات به کار رفته در آن در نوع خود در جهان بی‌نظیر و منحصر به فرد است.
فرانگیز عامری اظهار داشت: نباید فراموش کنیم که وظیفه ما حفظ آثار باستانی و انتقال آن به آیندگان است چرا که آثاری این گونه نشان دهنده اصالت و هویت ما هستند.
افزایش 30 درصدی توریست به منطقه با بازسازی چهل ستون
عامری بیان داشت: مرمت و بازسازی کاخ سعادت آباد می‌تواند تا 30 درصد در افزایش جذب توریست به اردستان موثر است.
مدیر خانه توریست زواره افزود: از دیدگاه من شهرستان اردستان، نگین اقتصاد گردشگری در قلب کویر بکر و گمنام ایران است و چون مرواریدی در آسمان زیبای کویر می‌درخشد و از گذشته های این سرزمین یک دنیا حرف و سخن دارد پس به آینه ای نیاز است که این درخشش را در دنیا بازتاب دهد و وظیفه همه ما حفظ آثار این شهرستان و شناساندن آن به جهانیان است.
در این خصوص نویسنده کتاب "اردستان در گذر تاریخ و کارشناس میراث فرهنگی" نیز به خبرنگار مهر گفت: این مجموعه استثنایی را از هر طرف درختان سبز و زیبا فرا گرفته و مشتمل بر باغی پر از درخت مختلف خصوصا سرو های سر به فلک کشیده و چنار های بلند است.
مهدی مشتاقی گفت: کاخ سرهنگ آباد بنای دو طبقه‌ای است که در طبقه زیرین این بنا آسیایی آبی واقع شده است و ساختمان مشرف بر استخر آسیاب است و یک قسمت شاه نشین هم دارد به نام عمارت بادگیر که هنوز پابرجا است.
وی افزود: در شمال این بنا حیاط و بعد از آن یک طبقه ساختمان بسیار زیبا از سنگ مرمر که مساحت این مجموعه در حدود ده هزار متر بر آورد می شود.
این پژوهشگر تاریخ اظهار داشت: برای شرب و چرخش آسیاب و آبیاری درختان از آب قنات سرهنگ آباد که خوش طعم و گوارا است و از وسط باغ عبور می‌کند و به اطراف چهل ستون صفایی می بخشد و در مقابل، ایوان بزرگ چهل ستون پشت ستون های بلند چوبی که وزن سقف را تحمل می‌کند حوضی سنگی از مرمر زیبا قرار گرفته بود که در اثر انعکاس ستون های چوبی ایوان در آب استخر این عمارت به چهل ستون مشهور شده‌است.
این نویسنده کتاب اردستان در گذر تاریخ افزود: سقف ایوانهای چهار طرف ساختمان از چوب با نقاشی‌های جالب با کلما (یاقانع) و (یا وهاب) تزئین یافته و در حاشیه اطراف ایوان بزرگ بعد از "بسم الله الرحمن الرحیم" آیاتی از قرآن مجید به رنگ طلایی و با خط ثلث بسیار عالی مشهود است.
مشتاقی یادآور شد: چهل ستون ساختمانی است ییلاقی و تابستانی که پیش روی آن ایوان وسیع قرار داشته و شانزده ستون چوبی با پایه‌های سنگی سرخ تراشیده شده نگاهبان سقف بوده و تخته های سقف سراسر نقاشی شده است .
این کارشناس میراث فرهنگی افزود: سر ستون های ایوان چوب و روی آنها آئینه کاری و نقاشی شده است و زیر سقف دور ایوان کتیبه هایی از آیات قرآنی به خط زرین بر زمینه لاجوردی نوشته شده است.
مشتاقی بیان داشت:بر پیشانی سر در ورودی سنگی گرد به قطر 55 سانتی متر نصب بوده و بر دوره آن (ان یکاد) و در وسط (بسم الله) و (انا فتحنا) نوشته شده بود.
این محقق اردستانی گفت: جالب اینکه تنها قسمتی از چهلستون که سالم مانده همین کتیبه‌های قرآنی است و این بنای با ارزش از آثار تاریخی و هنری ایران است که به سبک چهلستون اصفهان بر روی ستون های چوبی استوار و ایوان مقابل عمارت فوقانی از سایر ایوانهای جانبی آن وسیع تر است.
وی افزود:در اطراف فضای خارجی عمارت چهلستون نرده های چوبی کوتاه قرار دارد.
این پژوهشگر تاریخ اظهار داشت :در انتهای ضلع شرقی محوطه باغ دو برج دید بانی ساخته شده است که می گویند نگهبانان از آنها به پاسداری و مراقبت از بنای چهلستون می پرداخته اند،لکن به نظر می رسد که بیشتر جنبه تزئینی داشته است.
این کارشناس میراث فرهنگی افزود: این بنای بسیار زیبا و محکم که بر روی درها و پنجره ها کنده کاری و اغلب خاتم کاری اطاقها و ایوانها آئینه کاری کتیبه در تمام تالار گچبری و نقاشی و مقرنس کاری های بدیع وبی سابقه درآن بکارفته بودکه ده هامعمارسنگ کار،کاشی کار،گچ کار،نجاروآینه کارهنرمنداصفهانی باالهام از معماری چهلستون اصفهان به مدت پنج سال وقت و نیروی خود را صرف ساخت و تزئین این بنا کرده‌ند.
به گزارش مهر، کاخ چهلستون سرهنگ آباد یکی از بهترین نقاط برای گردشگری به شمار می رود که در صورت توجه میراث فرهنگی و مالکین خصوصی این بنای تاریخی به آن می تواند سالیانه با توجه به نقطه جغرافیایی که در آن واقع شده است صدها گردشگر را به سمت خود جلب کند.
نظر شما