به گزارش خبرنگار مهر، نشست علمی «نظرسنجی‌های انتخاباتی و کارکرد رسانه‌ها» صبح امروز دوشنبه 18 آذر به همت مرکز افکارسنجی مهر و با حضور جمعی از متخصصان نظرسنجی در کشور در سالن اجتماعات پژوهشکده باقرالعلوم در تهران برگزار شد.
در بخش ارائه مقالات این نشست تخصصی، ابتدا بهاره آروین دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی نظری - فرهنگی با ارائه مقاله‌ای تحت عنوان «نظرسنجی‌های انتخاباتی: اهمیت تفسیر آنچه اظهار نمی‌شود» گفت: نتایج نظرسنجی‌های انتخاباتی معمولا با دیده تردید نگریسته می‌شود، حتی زمانی که این نظرسنجی‌ها به صورت گسترده و با صرف هزینه‌های بسیار انجام می‌شوند، باز هم اعتبار نتایج به دست آمده با چالش مواجه بوده است. با روشن شدن نتیجه انتخابات، بسیاری از نظرسنجی‌های انتخاباتی به دلیل پیش‌بینی و تخمین نادرست از نتیجه انتخابات مورد انتقاد قرار می‌گیرند.
وی با تمرکز بر یافته‌های مجموعه نظرسنجی‌های تلفنی انجام شده از سوی موسسه آموزش و پژوهش همشهری در بازه زمانی 5 تا 22 خرداد 1392، به اهمیت توجه و تفسیر بخشی از یافته‌های نظرسنجی‌ها اشاره کرد که به گفته وی معمولاً با بی‌توجهی مخاطبان مواجه می‌شود.
آروین ادامه داد: یکی از مهمترین یافته‌هایی که معمولاً با بی‌توجهی مواجه می‌شود، تعداد کسانی است که صریحاً یا تلویحاً از پاسخ به نظرسنجی‌ها خودداری می‌کنند. تمرکز بر درصدهای معتبر که با حذف بی‌پاسخ‌ها، محاسبه می‌شود، تفاسیری گمراه کننده‌ای را موجب می‌شود و در مقابل، تمرکز بر این دسته از افراد که معمولاً مرددین یا کسانی هستند که از ابراز نظر صریح خودداری می‌کنند، بینش‌های روشن بینانه‌ای را در کشف سمت و سوی نتایج نهایی انتخابات به دست می‌دهد.
این پژوهشگر در ادامه به اهمیت چگونگی طرح سئوال در پرسشنامه و گزینه‌های پاسخ به سئوالات از منظر کشف آنچه معمولا از سوی پاسخگویان اظهار نمی‌شود، پرداخت و کوشید نظرسنجی تلفنی را با نظرسنجی به شیوه مراجعه به درب منازل مقایسه و مزایا و نقاط ضعف هر یک از دو شیوه را نسبت به دیگری بررسی کند.
در ادامه مقاله مشترک مهدی کرامتی کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، محمد پورقاسم کارشناس ارشد علوم اجتماعی و صادق احمدی‌منش کارشناس ارشد جمعیت‌شناسی با عنوان «نقش رسانه‌ها در هدایت افکار عمومی با تاکید بر انتخابات ریاست جمهوری سال 1392» ارائه شد.
در این مقاله با اشاره به نقش‌های متعدد رسانه‌ها در دنیای کنونی، بر این مسئله تاکید شده بود که: در ایران نیز به مانند دنیا رسانه‌هایی که در امر سیاست دخالت می‌کنند، به خصوص در زمان انتخابات تمرکز و فعالیت بیشتری جهت جذب اعتماد مخاطبان بیشتر به خرج می‌دهند.
این پژوهش که به دنبال دستیابی به میزان اثرگذاری رسانه‌ها بر افکار عمومی و توان هدایت آنها بود، در ادامه با اشاره به مطالعه موردی انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در همین راستا، آورده است: این پژوهش با توجه به محدودیت‌های موجود، جامعه آماری تحقیق حاضر را شهر تهران و سه منطقه از شمال، جنوب و مرکز آن، در نظر گرفته و با ابزار پرسشنامه به تعداد 400 مورد به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است.
در این نشست همچنین غلامرضا جامه‌بزرگی کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی با ارائه مقاله‌ای تحت عنوان «رویکردهای انتقادی به نظر سنجی‌ها» گفت: افکار عمومی مفهومی پیچیده و مبهم است که تحولات شگفت‌انگیز فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی بر پیچیدگی و اغماض تعریف آن افزوده است و شناخت آن را در عمل با مشکلاتی مواجه کرده است. اما آنچه ورای تعریف مفهوم اهمیت دارد، نقش و اهمیت این پدیده اجتماعی و قدرت آن در جوامع امروز است که سبب شده دولتها، سازمانها، شرکتها و دیگر موسسات به دنبال شناخت آن باشند.
وی افزود: این اهمیت در رویدادهای سیاسی به ویژه انتخابات از اهمیت دو چندان برخوردار می‌شود به نحوی که هزینه‌های گزافی برای شناخت آرا و نظرات مردم نسبت به گروه‌های سیاسی پرداخت می‌شود و حتی قوای تفنینی نیز برای کنترل نظر سنجی‌ها و هزینه‌های آن وارد عمل می‌شوند.
این پژوهشگر با بیان اینکه «ورود انتقادی به موضوعات از جمله نظر سنجی‌های انتخاباتی همواره می‌تواند راه‌های روشنی را در پیش روی ما قرار دهد» به ارائه یافته‌های پژوهش خود که به بررسی این موضوع با رویکردی انتقادی از دیدگاه‌های مختلف اندیشمندانی چون بودریار، بوردیو، گراویتس، بلومر و... نسبت به نظر سنجی‌های انتخاباتی یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پرداخته است، اشاره کرد.
نظر شما