به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه آفاق با موضوع امام رضا؛ نمادها و شعائر و با حضور حجت الاسلام والمسلمین سید محمد حسین میرلوحی کارشناس امور مذهبی، دکتر طاووسی مدس دانشگاه و پژوهشگر و دکتر سروقامت عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و تمدن اسلامی روانه آنتن شد.
دکتر طاووسی مدرس دانشگاه و پژوهشگر با اشاره به حکومت عباسیان اظهار داشت: در بیشتر زمانها به دوره زندگانی حضرت در دوره خلافت مامون اشاره می شود در حالی که دوره زیادی از زندگی آن بزرگوار مصادف با دوره هارون و ۵ سال هم دوره امین است.
وی افزود: هر کدام از این دوره ها ویژگی های خاص خودش را داشته است. هارون جبار سلطه گری بوده است که مشهور است در ایوان کاخش در بغداد می ایستاد و می گفت، ای ابرها اگر در بغداد نمی بارید، نبارید؛ هر جا ببارید، ملک من است! البته سخن او بیراه هم نبود زیرا از نزدیکی های مرزهای چین تا مصر و شمال آفریقا را در اختیار داشت. سیاست او خشن و مبتنی بر سرکوب مخالف بود.
طاووسی با بیان اینکه در دوره هارون، امام رضا (ع) امامتشان را آشکارا بیان می کردند، گفت: از امام سوال کردند، نمی ترسید هارون شما را از بین ببرد؟ حضرت می گفتند، خیر زیرا همانطور که جدم می دانست از ابوسفیان آزاری به او نمی رسد و جانش را نمی گیرد، من هم می دانم هارون نمی تواند جان من را بگیرد. در حقیقت این علم لدونی است که از زمان امام باقر و امام سجاد (ع) به شیعیان انتقال داده شده است و این اعتقاد شیعه است.
وی به دوره امین اشاره کرد و بیان داشت: اهل حدیث در این دوره از او در برابر برادرش مامون حمایت می کردند.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین سید محمد حسین میرلوحی کارشناس امور مذهبی به اشاره به پیچیدگی های سیاسی دوران امام رضا اظهار داشت: یکی از ابعادی که باید به آن توجه شود، تلاش حکومت در آن زمان بود که امام رضا هم داخل در دنیا شده است. آنها هدفشان از ولایت عهدی این بود که نشان دهند، آنچه ائمه درباره عدم دلبستگی به دنیا می گویند، صحیح نیست.
وی خاطرنشان کرد: با یک فضاسازی سیاسی در داخل و از طرف دیگر بکار بردن خشونت و شمشیر کشیدن دربرابر حضرت، سعی کردند امام را به مرو بیارند. در حقیقت با یک سیاست دوگانه حضرت را در منگنه قرار دادند. اما وقتی حضرت می خواستند از خراسان به سمت محل حکومت حرکت کنند، به اهل بیت دستور دادند، نوحه سرایی کنند. از حضرت سوال می کنند پشت سر مسافر گریه خوب نیست ولی حضرت می گوید مسافری که بنا داشته باشد برگردد.
وی عنوان داشت: در حقیقت حضرت توانستند با ابزار محبت و تبلیغاتی مشروع، امت را بیدار کنند و این یکی از راه های حضرت برای آگاه ساختن مردم بود.
میرلوحی در ادامه یکی از ابعاد کمتر پرداخته شده در زمینه امام رضا را مسئله شعار دانست و بیان داشت: مفرد شعائر، شعار است که در فارسی می توان از کلمه نماد استفاده کرد.
این کارشناس امور مذهبی به برخی تبلیغات مسموم ضد دینی اشاره کرد و گفت: برخی می گویند، دلت باید پاک باشد و ظواهر اهمیتی ندارد؛ نیازی به نماز خواندن نیست. اگر ملاک ما قرآن کریم باشد، قرآن خلاف این موضوع را بیان می کند. در سوره حج در آیه ای می گوید، هر کس از نمادهای الهی استفاده کند، نشان دهنده پاکی دل او است.
میرلوحی نمادها را بسیار مهم ارزیابی کرد و به امام رضا اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از مهمترین این شعائر مسئله غدیر بود. غدیر را به عنوان مهمترین اتفاق بعد از بعثت پیامبر اکرم باید تلقی کنیم و زنده بداریم. امام روایت ها و حدیث های زیادی درباره روز غدیر مطرح کردند مانند اینکه فرمودند، خداوند متعال، عیدهای الهی را مانند عروس آرایش کرده است که زیباترین آنها عید غدیر است.
وی ادامه داد: امام رضا بر اطعام در روز عید غدیر تاکید دارند. در اهمیت این موضوع همین بس که اگر یک نفر را در روز عید غدیر اطعام کنید، گویا تمامی انبیاء را اطعام کرده است. همچنین ایشان توصیه موکد می کنند که در آن روز بوی خوش از شما ساطع شود و بهترین لباس ها را بپوشید و به خانواده بهترین غذاها را بدهید.
وی به دیگر اقدامات امام رضا در زنده کردن شعار اشاره کرد و گفت: وقتی نام قائم آل محمد حضرت مهدی برده می شود، احتیاط واجب این است که بایستیم؛ این را از امام رضا داریم زیرا ایشان این موضوع را تعلیم و ترویج کردند.
در ادامه دکتر سروقامت عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و تمدن اسلامی با بیان اینکه همه امامان در برخی صفات و مطالب شهرت بیشتری دارند، اظهار داشت: برای امام حسن مجتبی (ع) لقب کریم را داریم. در خصوص امام صادق (ع) به عنوان صادق اهل بیت نام برده شده است و همچنین از امام رضا (ع) به عنوان عالم آل محمد یاد می شود.
وی اضافه کرد: بخشی از این موضوع به شرایطی که حضرت در آن زمان می زیستند، بر می گردد. اگر زمان حضرت رضا (ع) را موشکافی کنید، متوجه می شوید مامون برای لطمه زدن به امام مناظراتی را با حضور عالمان ایجاد می کردند و امام به خوبی این صفتشان را در این مناظرات نشان دادند.
وی تصریح کرد: مامون از روی حسن نیت این کار را نکرد و اتفاقی که او دوست داشت رخ دهد، روی نداد، یعنی خجل شدن حضرت در مقابل اصحاب مذاهب. به این ترتیب بزرگان را دعوت می کردند و مناظراتی شکل می گرفت که مجموع برخی از این مناظرات در کتب ما نیز وجود دارد.
سروقامت در بیان دیگر دلایل القاب عالم آل محمد به امام رضا گفت: جلساتی وجود داشت که امام رضا توانستند، علوم خودشان را ظهور و بروز داشتند. عبارتی از خود امام رضا را خواندم مبنی بر اینکه حضرت فرودند، آنگاه که بر اهل تورات با تورات ایشان و بر اهل انجیل، با انجیلشان و با اهل زبور با زبورشان و با ایرانیان به زبان خودشان و با رومیان به زبان خودشان استدلال کردم و هر دسته ای را محکوم کنم و به گفتار من اعتقاد یابند، مامون خواهد فهمید، مسندی که بر آن تکیه زده است، حق او نیست.
نظر شما