ناصر شفق، كارشناس فرهنگي و دست اندركار سينما، راجع به خصوصيات افكار و انديشه هاي شهيد سيد مرتضي آويني در گفت وگو با خبرنگار تلويزيوني "مهر" گفت : انديشه هاي شهيد آويني در مقايسه با افكار زميني رنگ و نماي ديگري دارد. گرچه شهيد آويني در زمين راه مي رفت و زندگي مي كرد، ولي روحش در آسمانها پرواز داشت. امسال توفيق داشتم تا به كربلاي ايران و چذابه، محل شهادت شهيد آويني بروم. وقتي جملات شهيد آويني كه در محل نصب شده بود را به دقت مي خواندم به اين مساله فكر مي كردم كه چرا در زمان حيات اين شهيد نمي توانستيم تلالو اين نور درخشان را ببينيم. به راستي شايد درخشندگي كلمات و انديشه هاي او مانع مي شد تا بتوانيم اين تلالو را ببينيم.
وي خاطر نشان كرد: انگار شهيد آويني از جهان ديگر بود و به نظر مي رسيد كه بر بال ملايك به زمين پا گذاشته بود و بر بال ملايك هم از زمين به عرش رفت. لازم است كه انسان گاهي با ديدي عبرت گونه به زندگي برخي از افراد نگاه كند و آرا و افكار و انديشه هاي شهيد آويني از جمله اين نوع افكار و شيوه زندگي است. وي به عنوان انديشمند و مصلح مورد هجمه هاي بسيار زيادي قرار گرفت و شايد اگر شخص ديگري بود در برابر اين هجمه شديد دچار مشكل مي شد، ولي اين شهيد با پايداري كه در وانفساي اين شرايط از خود نشان داد، همچنان ديندار و معتقد بود. افكار شهيد آويني در زمان حياتش هم از سوي روشنفكران مورد هجوم قرار مي گرفت و هم از سوي افراد ديندار مورد نقد بود. اما مساله اصلي اينجاست كه شهيد آويني پرورش يافته مكتب حضرت علي (ع)، امام حسين (ع) و امام خميني (ره) بود.
ناصر شفق
اين تهيه كننده سينما در خصوص تاثير شهيد آويني بر سينماي دفاع مقدس اظهار داشت: شايد زماني برسد كه نام شهيد آويني و افكاري كه او از خود به جاي گذاشت به عنوان انديشه اي ناب در جهان شناخته شود. چون تاثيري كه او بر هنر اسلامي و ارايه سينماي ديني گذاشت تا سالها همچنان باقي بماند. شهيد آويني را بايد به حق ايجاد كننده اصلي سينماي دفاع مقدس در كشور دانست. چون اين عرصه وامدار افكار بكر و انديشه هاي خلاقانه وي در عرصه سينماي دفاع مقدس به خصوص گونه مستند دانست. من آشنايي ام با شهيد آويني به دوران دفاع مقدس بر مي گردد و تلاش وي در زمينه ثبت و ضبط فعاليت هاي رزمندگان طي 8 سال دفاع مردانه و عزت مدارانه را شاهد بودم. به عقيده من حجاب چشم شهيد آويني برداشته شده بود و او با ديده دل به پديده هاي طبيعي نگاه مي كرد و محسوسات عالم را از دريچه احساس و روح بلندش درك مي نمود.
وي تاكيد كرد: هنر شهيد آويني در ارايه اتفاقات دوران دفاع مقدس چنان بود كه هر كس به اندازه درك و فهم خود مي توانست از هنر او برداشت و بهره داشته باشد. او از ديدگاه هاي تنگ نظرانه و مادي برخي از افراد كه به عنوان هنرمند يا روشنفكر به اظهار نظر مي پرداختند، بسيار دور بود و افكار او با انديشه هاي ناب اسلامي گره خورده بود. به همين دليل شهيد آويني موفق شد به سمت تدوين و ارايه هنر ديني برود. هنري كه از آن تعريف مشخصي ارايه مي كرد و در آثار خود براي تثبيت و ارايه آن تلاش مي نمود. سينما موثرترين ابزار هنر در جهان امروز است. تلويزيون هر چند كه عام تر است اما تاثير و اهميت سينما به گونه اي ديگر است. در افكار شهيد آويني اسلام بي درد و بي مردم جايي نداشت. شهيد آويني همين اصول و انديشه ها را كه از اعتقادات ناب او ريشه گرفته بود را در قالب هنر سينما و مستند هاي مجموعه " روايت فتح " ارايه مي كرد.
شفق درباره انديشه شهيد آويني درباره تعبير سينما به " آينه جادو " توضيح مي دهد: سينما مقوله اي است كه به مخاطب اين احساس را دست مي دهد كه انگار جادو مي كند. اين تعبير در ادبيات كهن فارسي و اسلامي هم وجود دارد. زماني كه صحبت از جام جمشيد در قصه هاي ايراني مطرح مي شود و با افكار و فلسفه ايراني از تصوير و حضور در مكاني متفاوت ارتباط دارد. " آينه جادو " تمثيل زيبا و پر محتوايي است كه اين شهيد بزرگوار از هنر سينما ارايه مي كند. ابزاري كه در دست عده اي قرار گرفته است كه تلاش مي كنند تا با ميخكوب كردن مخاطب افكارشان را به آنها القا كنند. شهيد آويني اعتقاد داشت مي توان افكار و انديشه اي بومي و اسلامي را در اين قالب ريخت تا مخاطب با اعتقادات و مسايلي حقيقي مواجه شود. چون در حال حاضر سينما كارآمدترين ابزار بياني است و هيچ ابزار بياني و رسانه ديگري تا اين اندازه نمي تواند موفق و موثر واقع شود. سينما تفريحگاه نيست. سينما در عين اينكه مي تواند جنبه سرگرم كننده بودن داشته باشد، مكان مقدسي است كه قابليت ارايه انديشه هاي ديني را در خود دارد.
اين تهيه كننده سينما درباره اينكه چه خصوصيات و ويژگي هايي در مجموعه "روايت فتح" وجود دارد كه آن را تبديل به اثري منحصر به فرد و فراگير مي كند، تاكيد كرد: به تعبير من "روايت فتح" و طنين صداي شهيد آويني در اصل ضربان قلبي است كه در قلب هاي ما و رزمندگان اسلام مي تپد. اين مجموعه براي مخاطب همانند شنيدن ضربان قلب به وسيله نوزاد است. چون ريشه در فطرت انساني دارد. اين برنامه ميراث گرانقدر شهيد آويني است كه روايتي از فتح و دفاع مقدس را به بيننده خود ارايه مي كند و سخني است از دل برآمده كه بر دل بينندگان مي نشيند. " روايت فتح " اثري تاثير گذار و تكنيكي است كه حتي بر سينماي جنگي جهان نيز تاثير گذاشته است. زيرا وقتي از كارگردان " نجات سرجوخه رايان " درباره چگونگي دستيابي به صحنه هايي سوال مي شود كه در آن دوربين روي دست است و بسيار واقعي به نظر مي رسد او در پاسخ به اين مساله اشاره مي كند كه تماشاي تعدادي از مجموعه فيلم هاي مستند درباره دفاع مقدس ايران موجب شده است تا او ايده استفاده از دوربين روي دست در اين صحنه ها را بگيرد. سينماي مستند همواره بعد از سينماي داستاني قرار مي گيرد. اما مجموعه مستند " روايت فتح " از چنان جايگاه بالا و بلندي برخوردار است كه توانست سينماي داستاني را هم تحت تاثير قرار بدهد.
نظر شما