خبرگزاری مهر، گروه استانها- حجت پاینده: چند سالی می‌شود تب معدن‌کاوی و استخراج سنگ، مس و طلا در برخی مناطق کوهستانی کشور بالاگرفته و ارتقاء سطح اقتصادی و معیشتی مردم کوهپایه نشین بهانه‌ای برای رونق این صنعت شده، صنعتی که باوجود اثرات مخرب اثبات‌شده‌اش بر محیط‌زیست، همچنان در مجوزگیری گوی سبقت را از دیگر صنایع ربوده است.
پس از کوه شاه در شهرستان بافت، این بار نوبت به هنزا کوه در منطقهٔ بحر آسمان رسید. که زیر چکمه های معدنکاران قرار گیرد.
مشخصات بحر آسمان
منطقه حفاظت‌شده بحر آسمان در شمالی‌ترین مرز جغرافیایی شهرستان جیرفت در جنوب کرمان، یکی از مناطق خوش آب هوای هند کوچک ایران است.
منطقه‌ای کوهستانی که به‌عنوان یکی از بی‌نظیرترین پهنه‌های زیست‌محیطی در استان کویری کرمان و منطقه‌ای بکر در جنوب استان است، و در واقع یک روزنه تنفسی محسوب می‌شود، چراکه این منطقه در تمام شش ماه پاییز و زمستان، به دلیل بارش برف سنگین مسدود است و ذخایر آبی رودخانه‌های پایین‌دستی نیز از همین یخچال‌های طبیعی تأمین می‌شود.
وجود ۷۰ گونه بی‌نظیر گیاهی چون: انجیر وحشی، زیتون وحشی، خرزهره، انار شیطان، انواع گیاهان دارویی، وجود انواع پرندگان زیبا که شامل: انواع سهره‌ها، عقاب، شاه بوف، قمری، کبک، تیهو، انواع پرندگان محلی، توکای سیاه و هدهد از ویژگی‌های این منطقهٔ حفاظت‌شده هست که ارزش زیست گونه‌ای آن‌ها تأییدشده است.
وجود حیوانات و گونه‌های مختلف جانوری در بحر آسمان از دیگر نکات مهم این منطقه حفاظت‌شده است، بزکوهی، خرس سیاه، روباه، پلنگ، گربه وحشی، گرگ، انواع مارها و پستانداران مناطق سردسیری تنها بخشی از گونه‌های جانوری این منطقه حفاظت‌شده‌اند.
خرس سیاه، گونه شاخص حیوانی منطقه بحر آسمان
شاخص این حیوانات نوعی خرس سیاه است که در بخش‌های شمالی و مرکزی منطقه حفاظت‌شده بحر آسمان حضورداشته و قلاده‌های مختلفی از آن در ارتفاعات این منطقه مشاهده‌شده که به تأیید محیط بانان نیز رسیده است.
بحر آسمان محصولاتی چون انواع سیب‌درختی، مرکبات، زردآلو و گردو را در خود دارد و مراتع این منطقه نیز در نوع خود در صورت نظارت منابع طبیعی، شرایط نسبتاً مطلوب داشته و علی‌رغم قرارگرفته در محدوده خشک‌سالی جنوب استان، همچنان منطقه‌ای سرسبز و غنی از نعمت‌های خدادادی است.
و در چنین منطقه‌ای وجود ذخایر معدنی نیز دور از انتظار نیست که می‌توان وجود کانی‌های مس، آهن، سنگ‌های ساختمانی و حتی کروم و منیزیم را در این محدوده‌ها تأیید کرد.
بحر آسمان به مناطق حفاظت‌شدهٔ تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست پیوست
این منطقه کوهستانی طی مصوبه شماره ۳۲۹ شورای عالی محیط‌زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۲۲/۹/ ۱۳۸۹ با وسعتی بالغ‌بر دویست هزار هکتار به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده بحر آسمان به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست پیوسته است.
البته قبل از این نیز در دهه ۵۰ از این منطقه با ایجاد پاسگاهی حفاظتی در اسفندقه به‌عنوان یکی از زیستگاه‌های طبیعی منحصربه‌فرد حفاظت می‌شد اما به سبب نبود امنیت کافی، این حفاظت تا مدت‌ها رهاشده بود.
زمزمه‌های راه‌اندازی معدن، بلای جان بحر آسمان
آنچه باعث شده این منطقه حفاظت‌شده به‌تازگی محل برخی دعواها و جنجال‌های محلی شود این است که در چند سال اخیر و با اخذ مجوزهای اکتشاف، توسط گروهی از معدن داران این محدوده درخطر فعالیت‌های بعدی اکتشاف معدن و تهدید زیست‌بوم محلی است.
معدن‌کاوی تهدیدی برای آلودگی آب‌های ۷ شهرستان جنوبی
منطقهٔ بحر آسمان در ارتفاع ۳۸۰۰ متری قرار دارد و با دارا بودن قله‌های بلند و برف‌گیر در درازترین رشته‌کوه‌های جنوب خاوری (شرقی) کشور و رودخانه‌های همیشه جاری آن، سرچشمه‌های بزرگ‌ترین رود پُرآب جنوب شرقی کشور به نام هلیل رود است و یکی از شاخه‌های اصلی و به‌نوعی سرمنشأ تأمین آب تنها سد بتونی پایدار جنوب کرمان برای بهره‌برداری هفت شهر جنوبی استان کرمان به نامهای جیرفت، عنبرآباد، رودبار، کهنوج، قلعه گنج، فاریاب، منوجان با جمعیتی نزدیک به دو میلیون نفر را نیز بر دوش دارد.
کارشناسان بارها هشدار داده‌اند، در صورت معدن‌کاوی، آب رودخانه هلیل رود و به‌تبع آن سد جیرفت آلوده خواهد شد، چراکه آب چندین شهرستان منطقه از این سد تأمین می‌شود.
راه‌اندازی معدن مساوی است با تخریب پوشش گیاهی و نابودی گونه‌های جانوری
از سوی دیگر وجود زیستگاه‌های جانوری ازجمله خرس سیاه سینه سفید آسیایی، پلنگ ایرانی، کل، بز، گرگ و گونه‌های گیاهی بی‌مانند با خواص دارویی و جنگل‌های اُرس (به زبان بومی اِبرِس) با پیشینگی بیش از پانصد سال و بِنِه (پسته کوهی) این گستره را به مکانی ارزشمند در کشور شناسانده است.
این در حالی است که معدن‌کاوی سبب تخریب پوشش گیاهی و نابودی گونه‌های منحصربه‌فرد جانوری منطقه می‌شود.
پیامدهای جبران‌ناپذیر زیست بومی
کرمان بحرانی‌ترین استان کشور ازنظر آب است، هلیل رود و تالاب جازموریان خشک‌شده و شهرهای جنوبی کرمان در نزدیکی سیستان بلوچستان با پدیده شوم ریز گردها مواجه شده‌اند، درحالی‌که این گسترهٔ کوهستانی با دارا بودن پوشش گیاهی و رطوبت بالا سپر دفاعی طبیعی در تقابل با ریز گردها است، پس چرا با کندن معادن، این اندک امکانات را از بین ببریم؟
متأسفانه این منطقه، امروز با دارا بودن چنین ویژگی‌هایی به بهانهٔ توسعه و اشتغال مورد هجوم برخی از افراد و بی‌مهری مسئولان قرارگرفته و این نگرانی مردم بحر آسمان را در پی داشته است، چراکه توسعه و اشتغال دغدغه مردم است اما به چه قیمتی؟، به قیمت نابودی محیط‌زیست!
تأکید رهبر معظم انقلاب بر حفظ محیط‌زیست
این در حالی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان و متصدیان منابع طبیعی و حفظ محیط‌زیست، حل مسائل و مشکلات زیست‌محیطی همچون آلودگی هوا، پدیده ریز گردها و دست‌اندازی به جنگل‌ها و مراتع و فضاهای سبز را نیازمند برنامه‌ریزی، تدبیر، پیگیری مستمر و جدی و قاطعیت دستگاه‌های مرتبط دانستند.
مردم منطقه دست‌به‌کار شدند
نامه‌نگاری به مسئولان بلندپایهٔ نظام و دست به دامان آن‌ها شدن، تنها کاری بود که از عهدی مردم منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ بحر آسمان و دوستداران طبیعت برمی‌آمد، و حتی در نامهای از سوی دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت نیز بر احتمال آلودگی آب سد جیرفت با بهره‌برداری از معادن بحر آسمان تأکید شد و در نامه‌هایی به وزارت صنعت معدن و تجارت، وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط‌زیست، از آن‌ها خواسته شد رونوشتی از اقدام صورت گرفته به دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت ارسال شود.
چرا مسئولان سکوت کرده‌اند؟
تخریب منطقه‌ای با ۵ رودخانه دائمی و سرچشمه‌های آب در استانی که دچار بحرانی‌ترین وضعیت آب در کشور ــ آن‌هم در این وانفسای خشک‌سالی ــ است برای همه اهالی و دوستداران محیط‌زیست تعجب‌آور است.
یاسر سمندری، یکی از فعالان محیط زیست که از اهالی بحر آسمان نیز است در گفتگو با مهر خواستار پیگیری جدی مسئولان برای نگهداری و حفاظت از این منطقه بکر طبیعی شد و افزود: بحر آسمان منطقه حفاظت شده است و از بکر ترین مناطق کشور محسوب می شود که صدها گونه جانوری و گیاهی منحصر به فرد در آن وجود دارد.
وی افزود: از چند سال قبل دقیقا در بستر سرچشمه های هلیل رود به عنوان رودخانه دائمی استان کرمان افرادی اقدام به اکتشاف کردند و با وجود مخالفت مردم محلی و دوست داران محیط زیست هر از گاهی این افراد سود جو سعی می کنند راهی برای آغاز فعالیت های خود در منطقه پیدا کنند.
وی با ابراز نگرانی از تحرکات اخیر معدنکاران در منطقه گفت: هر گونه فعالیت معدنی در منطقه موجب به خطر افتادن حیات جانداران و زیست بوم و کشاورزی مردم خواهد شد.
وی ادامه داد: هلیل رود منبع مهم تامین آب منطقه است که آب سد جیرفت را تامین می کند و معدن هم دقیقا روی سرچشمه آب این رودخانه قرار دارد.
سمندی خواسته اهالی منطقه را جلوگیری از هر گونه زمین خواری، معدنکاری و تخریب محیط زیست اعلام کرد و از مسئولان خواست در این خصوص پیگیری کنند.
هنزا کوه چشم‌انتظار حمایت دوستداران و فعالان محیط‌زیست
همان‌طور که می‌دانیم، تلاش و کوشش در راستای حفاظت از محیط‌زیست طبیعی و انسانی، جلوگیری از تخریب و آلودگی‌های محیط‌زیست، همکاری و تلاش در جهت ایجاد مناطق چهارگانه محیط‌زیست (مناطق حفاظت‌شده، پناه گاه حیات‌وحش، اثر طبیعی، پارک ملی) و حفاظت از این مناطق، کوشش در راستای ارتقای فرهنگ زیست‌محیطی و ترویج آن و همکاری و تلاش در راستای توسعه پایدار با اهداف زیست‌محیطی از وظایف دوستداران و فعالان محیط‌زیست است، هم‌اکنون هنزا کوه چشم‌انتظار حمایت دوستداران و فعالان محیط‌زیست است، بیایید به یاری‌اش بشتابیم!.
نظر شما