خبرگزاری مهر - گروه استان ها: کرمان یکی از استان های اصلی کشور در زمینه تولید انواع محصولات کشاورزی محسوب می شود، کرمان در زمینه صادرات محصولات غیر نفتی و ارزش آوری در بخش کشاورزی حرف اول را در کشور می زند و به ترتیب پسته، خرما و گردو در این استان سهم قابل توجهی در ارزآوری دارد.
کرمان به گفته رئیس جهاد کشاورزی این استان، یک سوم باغ های کشور را در خود جای داده است و این استان در تولید پسته رتبه دوم جهان در خرما و گردو رتبه دوم و در تولید مرکبات رتبه سوم تولید ملی را به خود اختصاص داده است از سوی دیگر تولیدات محصولات صیفی نیز در کرمان اقتصاد خانوار بیش از یک میلیون نفر را به خود گره زده است.
کشاورزی کرمان به عنوان محور اقتصادی استان در نظر گرفته شده است اما از نظر بسیاری از مسئولان و کارشناسان کرمان این انتخاب از ابتدا اشتباه بوده است
کشاورزی کرمان به عنوان محور اقتصادی استان در نظر گرفته شده است اما از نظر بسیاری از مسئولان و کارشناسان کرمان این انتخاب از ابتدا اشتباه بوده است.
کرمان ۱۸ سال درگیر خشکسالی است و مسئولان برای تامین آب شرب شهرها و روستا ها نیز با مشکل وجود مواجه هستند. به گفته مدیرعامل آب منطقه ای استان کرمان ۹۰ درصد از آب استحصالی استان در بخش کشاورزی استفاده می شود که از این میان ۷۰ درصد آبها یا تبخیر و یا جذب زمین می شوند.
طی دهه های گذشته در واقع کشاورزی بزرگترین ضربه را به ذخیره گاه های آبی استان کرمان وارد کرده است اما اگر نگاهی به آورده بخش کشاورزی بیاندازیم می بینیم هیچ برنامه ریزی کلانی نیز در این بخش روی نداده است و در نتیجه صدمه سنگینی به آب و خاک استان کرمان وارد شده است.
نهاده های کشاورزی در حال تخریب هستند
استفاده بی رویه از سموم و کودهای شیمیایی موجب آلوده شدن منابع آبی و خاکی در دشت ها و مقاوم شدن محصولات کشاورزی در مقابل آفات مختلف شده است.
هر چند که بسیاری تصور می کنند در حال حاضر مهمترین مشکل استان کرمان خشکسالی است اما در مقابل این نظریه باید به حقیقتی تلخ در کرمان اشاره کنیم، در استان کرمان کشاورزی غیر علمی طی ده های اخیر بیشترین صدمات را با اقتصاد وارد کرده است.
در حالیکه هزاران فارغ التحصیل کشاورزی در استان کرمان بیکار هستند اما کشاورزان در اکثر شهرستان های استان هنوز هم کشاورزی با شیوه های قدیمی انجام می دهند و در نتیجه کمترین سود را از کشاورزی می برند و بیشترین نهاده های کشاورزی را استفاده می کنند.
محمد صادقی، کارشناس کشاورزی در گفتگو با مهر می گوید: در کرمان طی ده های گذشته بحث کشاورزی مورد توجه ویژه قرار گرفت و بعد از مقابله با سیستم خان محوری در روستاها زمین ها به کشاورزان خرد واگذار شد که منجر به بهتر شدن سطح زندگی مردم شد اما نحوه این واگذاری در ابتدا اشتباه بوده است.
خرده مالکی به کشاورزی کرمان ضربه زده است
وی افزود: نباید زمین ها خرد می شد و سیاست گذاری های یکپارچه از بین می رفت بلکه باید به صورت کلی به کشاورزان داده می شد، الان در برخی از مناطق بر روی دامنه یک کوه می بینیم ده ها کشاورز مالک هستند و در ۱۰ هکتار ۱۰ مزرعه و گاه بیشتر وجود دارد که در هر کدام یک نوع محصول خاص کشت شده است.
وی گفت: این مساله موجب شده در کنار استفاده بیش از حد از نهاده های کشاورزی بازدهی بسیار پایین داشته باشیم.
همراه با واگذاری زمین ها هیچ نظارتی بر احداث چاه های کشاورزی نشد حالا در کرمان ۱۱ هزار چاه غیر مجاز وجود دارد و در این مدت هر کس بر روی زمین کشاورزی یک چاه حفر کرد حالا بعد از سال ها باید برای پلمب این چاه ها هزینه کنیم و یا کنتور نصب کنیم
صادقی بیان کرد: یک مشکل دیگر این بود که همراه با واگذاری زمین ها هیچ نظارتی بر احداث چاه های کشاورزی نشد حالا در کرمان ۱۱ هزار چاه غیر مجاز وجود دارد و در این مدت هر کس بر روی زمین کشاورزی یک چاه حفر کرد حالا بعد از سال ها باید برای پلمب این چاه ها هزینه کنیم و یا کنتور نصب کنیم.
وی افزود: این چاه ها میلیاردها مترمکعب آب را بدون برنامه بلعیده اند و آب خوان ها خشک شده اند.
وی گفت: متاسفانه تولید محصولات فاقد ارزش مالی و اقتصادی نیز گسترش یافته است در واقع آب ها خرج تولید محصولات بی ارزش شده و از آبیاری سنتی هم استفاده شده است.
وی ادامه داد: نحوه کشاورزی و آبیاری سنتی است و طی سال های اخیر اقداماتی در راستای کشاورزی علمی و گلخانه ای در کرمان آغاز شده است که البته ابتدای راه هستیم.
وی با اشاره به پتانسیل های کشاورزی در شمال و جنوب کرمان گفت: مدیریت کشاورزی شمال و جنوب کرمان از هم جداست اما باید برای توسعه استان سیاست های هماهنگ در این دو منطقه انجام شود.
استاندار کرمان نیز چندی قبل از وضعیت موجود در کشاورزی استان کرمان به شدت ابراز نگرانی کرد و خواستار اجرای طرح های علمی و به خصوص یکپارچه سازی عرصه های کشاورزی شد.
استاندار کرمان در حاشیه تقدیر از کشاورزان نمونه به خبرنگار مهر گفت: در چارچوب طرح همیاران آب در کرمان اقداماتی صورت گرفته که در زمینه توسعه اقتصاد کشاورزی نیز کاربرد فراوان داشت که می توان به اصلاح الگوی کشت و مکانیزه شدن آبیاری و کشاورزی اشاره کرد.
یکی از طرح هایی که در کرمان کلید خورده است یکپارچه سازی مدیریت فنی واحدهای تولیدی کشاورزی در استان است که اجرای این طرح می تواند در بهبود وضعیت کشاورزی تاثیر گذار باشدعلیرضا رزم حسینی یکی از مشکلات را خرده مالکی دانست و افزود: یکی از طرح هایی که در کرمان کلید خورده است یکپارچه سازی مدیریت فنی واحدهای تولیدی کشاورزی در استان است که اجرای این طرح می تواند در بهبود وضعیت کشاورزی تاثیر گذار باشد و بسیاری از مشکلات موجود را رفع کند.
وی ادامه داد: باید در بخش کشاورزی با توجه به پتانسیل های موجود، در زمینه خلق ثروت از داشته هایمان بهره ببریم و در این مسیر استفاده از تجربه افراد کار بلد و خبره می تواند تاثیر گذار و راه گشا باشد.
وی به بهره وری پایین کشاورزی در استان کرمان گفت: با این وجود از داشته های استان برای تولید محصولاتی استفاده می شود که گاه ارزش اقتصادی ندارند و این نگران کننده است زیرا ما با خشکسالی و بی آبی شدید مواجه هستیم.
رزم حسینی با تاکید بر یکپارچه سازی اراضی ادامه داد: باید برنامه ریزی دقیق و علمی برای حل مشکلات از انتخاب محصول برای کشت تا برداشت و بازاریابی با دقت انجام شود تا بتوانیم وضعیت موجود را ساماندهی کنیم.
۲۰ هزار هکتار زمین تحت پوشش آبیاری مکانیزه قرار گرفت
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: خوشبختانه با پیگیریهای استاندار کرمان اقدامات قابل توجهی در بخش کشاورزی استان کرمان در حال انجام است.
عباس سعیدی افزود: طی دولت یازده تنها در شمال استان کرمان ۲۰ هزار هکتار زمین کشاورزی تحت پوشش آبیاری مکانیزه قرار گرفته اند.
وی ادامه داد: باید با استفاده از روش های نوین بهره وری در کشاورزی را افزایش دهیم و می بینیم که با استفاده از روش های نوین برخی از کشاورزان کرمان چندین برابر سایرین محصول برداشت می کنند .
سعیدی گفت: طرح تجمیع مدیریت فنی در واحدهای تولیدی کشاورزی و ساماندهی موتورپمپ ها یک گام مهم و اساسی برای رفع مشکلات موجود در بخش کشاورزی است.
وی خرده مالکی را یکی از آفات کشاورزی دانست و افزود: با اجرای طرح تجمیع بسیاری از مشکلات با همکاری کشاورزان از بین می رود.
عدم رسیدگی به باغهای کشاورزی، عدم کیفیت محصولات کشاورزی و آلوده بودن به سموم، کم وزن بودن، عدم خاصیت، قیمت تمام شده بالای محصولات کشاورزی، عدم دسترسی کشاورزان به ویژه خرده فروشان به بازار فروش، عدم تناسب هزینه، ضعیف شدن اقتصاد کشاورزی روستایی از جمله مشکلاتی است که استاندار کرمان امیدوار است بتواند با اجرای برنامه های هدفمند برآنها چیره شود.
نظر شما