خبرگزاری مهر- گروه استانها: نه تنها در معابر درونشهری، خیابانها و کوچهها بلکه در جادهها، اماکن عمومی، تفرجگاهها و روستاها میتوان به وفور زبالههای تولید شده از سوی خود مردم را مشاهده کرد.
زبالهها توسط نیروهای شهرداری و گاهی داوطلبان جمعآوری میشود. فردی تولید میکند و دیگری نسبت به جمعآوری آن اقدام میکند یا از سر مسئولیت یا وظیفه این در حالی است که در کشورهای پیشرفته چنین تصویری را نمیتوان مشاهده کرد. تولید زباله اقدام ناشایست و حتی در برخی جوامع غیرقانونی محسوب میشود.
تولید و پاکسازی دستی زباله چرخه تکرار شونده هر روز در شهرهای استان اردبیل است. در این میان اما نه برای مدیریت پسماند اقدام مطلوبی صورت میگیرد و نه طرحهای پیشنهادی راه به جایی میبرد.
چرخه معیوب تولید تا جمعآوری
به گفته شهردار اردبیل سرانه تولید زباله در این شهر بیش از میانگین جهانی و کشوری است. به عبارتی اردبیلیها رقم قابلتوجهی زباله تولید میکنند.
حمید لطفاللهیان در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: سرانه تولید زباله هر اردبیلی ۷۵۰ کیلوگرم است و شهرداری اردبیل روزانه ۳۵۰ تن زباله را از سطح شهر جمعآوری میکند.
وی افزود: تنها کافی است یک روز جمعآوری زباله با تأخیر همراه شود تا بتوان سطح تولید زباله را مشاهده کرد.
تولید زباله نقطه آغاز ایجاد معضل زباله است. اینکه این همه زباله چرا تولید میشود، تاکنون مطالعه جامعی صورت نگرفته است. اما در شهر اردبیل روزانه ۴۰ میلیون تومان برای جمعآوری زبالههای شهری هزینه میشود.
در واقع یک دور زدن مأموران شهرداری و جمعکردن کیسههای پلاستیکی پشت درها به میزان ۴۰ میلیون تومان آب میخورد.
بعد از تولید زباله مشکلات دیگر آغاز میشود. به دلیل نبود طرح تفکیک جامع زباله، زبالههای شهری و روستایی بدون تفکیک یکجا جمعآوری میشوند.
یکی از شهروندان اردبیلی در این خصوص گفت: ما بارها زبالههای خشک و تر را تفکیک میکنیم اما اگر نمکیها نباشند، شهرداری همه را یک جا جمع کرده و میبرد.
عدم تفکیک خود میزان ورودی زباله به محل دفن را افزایش میدهد. اینکه این افزایش به چه میزان است، باز از موارد کور و مطالعه نشده است.
در واقع باید گفت وضعیت مدیریت زبالههای شهری ۵۰۰ هزار نفری که مرکز یک استان محسوب میشود، تاکنون مطالعه جامع نداشته است.
اگر از مشکلات حمل و انتقال زباله بگذریم به محل دفن میرسیم. در برنامه پنجم توسعه مقرر شده بود تا پایان برنامه دفن زباله در شهرهای بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت متوقف شود. موضوعی که زمانی از سوی متولیان به عنوان یک پیشنهاد دوستانه مطرح شد و در نهایت نیز بدون کمترین دلخوری عدم موفقیت آن در استان رسانهای شد.
در واقع در خود استان اردبیل تمامی زبالههای تولیدی مردم از جایی به جای دیگر منتقل شده و دفن میشود.
تنها اقدام کارگروه مدیریت پسماند در تمامی سالهای گذشته بر برنامه پنجم، انتخاب مکان مناسب برای دفن و نه اجرای شیوههای جدید جمعآوری زباله بوده است.
ضد فرهنگ تولید زباله جا خوش کرده است
جمعآوری زباله در جادهها و روستاها به مراتب وضعیت وخیم تری دارد. شهرداری اردبیل جهت فرهنگسازی در معابر خود تصویر مأمور شهرداری را نصب کرده که برای جمعکردن زباله خم شده است. در کنار تصویر اشاره میشود که برای زباله تولیدی شما قامت یک انسان دیگر خم میشود.
موضوع تولید زباله و اینکه چرا در خانههای اردبیلیها به این موضوع زباله تولید میشود چنانکه ذکر آن رفت بررسی نشده است. در واقع برخی معتقدند اسراف و دورریز از یک سو و عدم تفکیک زباله از سوی دیگر عوامل بالا بودن سرانه تولید است.
اما نباید از ضد فرهنگ غالب تولید زباله غافل شد. اینکه پوست موز و تخمه یا نایلون چیپس و پفک در فضای شهری پرتاب شود تصویر تعریف شدهای است.
یکی از شهروندان اردبیلی به خبرنگار مهر گفت: کافی است دوری در شهر بزنید تا تولید زباله را به عینه مشاهده کنید.
متأسفانه مغازهدارها، رهگذران، رانندهها و حتی کودکان در تولید زباله نقش ایفا میکنند و این تصور هر روز تکرار میشودعلی محمدپور تصریح کرد: متأسفانه مغازهدارها، رهگذران، رانندهها و حتی کودکان در تولید زباله نقش ایفا میکنند و این تصویر هر روز تکرار میشود.
در معابر شهری به دلیل جمعآوری زباله و رفتوروب آن سطح تولید زباله مشخص نیست. بطوریکه شهرداری اگر یک روز دست از رفتوروب بردارد میتوان وضعیت تولید زباله را مشاهده کرد.
اما در جادهها و اماکن عمومی به مانند تفرجگاهها بعد از یک روز تعطیل میتوان آنچه مردم با زمین کردهاند را مشاهده کرد.
نه تنها تولید زباله فعلاً عیب محسوب نمیشود بلکه زباله دست کودک از وی گرفته شده و در مقابل دیدگانش به زمین انداخته میشود.
مردمنهادها و جمعآوری مقطعی زباله
در سالهای اخیر هر قدر موضوع زباله اهمیت بیشتر داشته، تحرک و برنامههای متولیان رونق کمتر به خود گرفته است. بطوریکه هنوز فرهنگ تولید صحیح زباله در اردبیل نهادینه نشده است. بار این غفلت را هم مردمنهادها تا حدی جبران کردهاند.
طی سالهای گذشته با حمایت دولت از سازمانهای مردمنهاد، موضوع پسماند بیشتر به تلاشهای مردمنهادها گرهخورده است. بطوریکه در مقاطع مختلف و مناسبتها مردمنهادها شهروندان را بسیج کردهاند تا زباله جمع کنند.
نماینده تشکلهای مردمنهاد محیطزیست و منابع طبیعی استان اردبیل در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: تحرکات و اقدامات مردمنهادها بهبود یافته و برخی دستگاهها از فعالیت آن ها حمایت مطلوبی دارند.
صادق پناهی با اشاره به اقدام مردمنهادها برای جمعآوری زباله به مناسبت روز جهانی زمین پاک تصریح کرد: طرح جمعآوری زباله از فرودگاه اردبیل تا شهر سرعین و همچنین تفرجگاهها اجرا میشود.
وی افزود: متأسفانه بررسیها نشان میدهد بخش عمدهای از زبالهها تازگی نداشته و سالها است در دل طبیعت رها شده است.
وی متذکر شد: در واقع این موضوع نشان میدهد بیتدبیری در خصوص پسماند در سالهای گذشته موجب شده امروز به مشکل انباشت زباله برسیم.
بیتدبیری در خصوص پسماند در سالهای گذشته موجب شده امروز به مشکل انباشت زباله برسیمبا وجود تلاش جوانان داوطلب در جمعآوری زباله، حتی خود داوطلبان نیز اذعان دارند که جمعآوری دستی و پاکسازی محیطزیست اقدامی مقطعی است.
بطوریکه یکی از شهروندان در این خصوص گفت: از یک طرف زباله تولید شده و از طرف دیگر داوطلبان آن را جمعآوری میکنند. این افراد زحمت زیادی میکشند تا طبیعت پاکسازی شود اما تولید زباله ادامه دارد.
نمونه بارز چرخه تولید تا جمعآوری زباله در شهرها و تفرجگاهها دیده میشود. بطوریکه با وجود جمعآوری مکرر همچنان از سطح تولید زباله کاسته نشده و تولید دوام دارد.
مدیریت پسماند اردبیل در ابتداییترین شکل ممکن
روز جهانی زمین پاک در اردبیل در غیبت دستگاه متولی سپری شد. محیطزیست استان صرفاً به اعلام برنامههای پاکسازی، مسابقه و چند کارگاه آموزشی در سایت خود اکتفا کرد.
در حالی که موضوع دفن زباله در اردبیل به معضل جدی تبدیل شده و آلوده شدن آبهای زیرزمینی، تخریب محیطزیست و تخریب خاک به اضافه چهره نامطلوب دفن زباله بارها مطرح میشود.
مدیریت پسماند در اردبیل به تعبیر کارشناسان در ابتداییترین شکل ممکن یعنی دفن زباله متوقف مانده است و تنها اقدام کارگروه مدیریت پسماند نیز بحث و جدل برای انتخاب مکان دفن مناسب است.
نماینده تشکلهای مردمنهاد محیطزیست و منابع طبیعی استان معتقد است خروجی محسوسی از کارگروه مدیریت پسماند استان مشاهده نمیشود.
پناهی با تأکید به اینکه دفن زباله شیوه منسوخی است، ادامه داد: در استانهای همجوار اقدامات درخوری برای مدیریت پسماند صورت گرفته اما در خود اردبیل تحرک خاصی مشاهده نمیشود.
وی افزود: موضوعاتی از جمله راهاندازی کارخانه زبالهسوز در اردبیل مطرح میشود اما به نظر میرسد مدیریت پسماند در اردبیل با ضعف مطالعه و پژوهش همراه است و مشخص نیست این طرحها تا چه حد خروجی دارند.
وی تأکید کرد: تا زمانی که ما مدیریت صحیح پسماند نداریم، چارهای جز جمعآوری داوطلبانه زباله و فرهنگسازی برای مردم نیست.
تولید برق از زباله، تولید کمپوست و زبالهسوز طرحهای جایگزین دفن مطرح شده است در حالی که موضوع تفکیک و فرهنگسازی برای کاهش تولید زباله نخستین مرحله از مدیریت پسماند است و هنوز اقدام درخوری در این خصوص مشاهده نمیشود.
روز جهانی زمین پاک با شعار «با هم به سوی زمین پاک» با نگرانی دوستداران محیطزیست خاتمه یافت. تولید زباله همچنان ادامه دارد و شهروندان اردبیلی هر روز زباله و معضلات پیرامون آن را پشت درب خانهها میگذارند.
نظر شما