«فلسفه تحلیلی چیست؟» به چاپ دوم رسید

به گزارش خبرنگار مهر، در کتاب «فلسفه تحلیلی چیست؟»، گلوک، تلاش کرده است ابعاد و ویژگی های متمایزکننده فلسفه تحلیلی را مشخص کند. او رویکردهای مختلفی در پاسخ به پرسش فلسفه تحلیلی چیست را بررسی کرده و معتقد است هیچ کدامشان معیاری جامع و مانع به ما نمی دهند. در نهایت، گلوک تلاش می کند با ایده تشابه خانوادگی ویتگنشتاین و تلقی تکوینی نیچه، فلسفه تحلیلی را متمایز کند.

در بخشی از یادداشت مترجم این اثر آمده است: فلسفه تحلیلی تاریخی بیش از صد سال را پشت سر گذاشته است. اگرچه این عنوان چندین دهه که به نحو گسترده به کار می رود، نویسندگان، مجلات و دانشکده های متعددی خود را متمایل به آن می دانند و تقابل آن با فلسفه قاره ای به یکی از دوگانه های مشهور در فلسفه معاصر تبدیل شده است، اما هنوز تلاش کافی برای روشن کردن ابعاد این گرایش فلسفی و خصوصیات متمایزکننده آن صورت نگرفته است، کتاب فلسفه تحلیلی چیست؟ یکی از سازمان یافته ترین تلاشها در این خصوص به شمار می رود.

نویسنده این کتاب، هانس یوهان گلوک، متولد آلمان و دانش آموخته ریاضیات و فلسفه در این کشور و همین طور در انگلستان است. گلوک، ابتدا به دلیل مطالعات شارحانه اش درباره ویتگنشتاین شناخته شد. یکی از آثار وی در این خصوص با عنوان فرهنگ اصطلاحات ویتگنشتاین(۱۹۹۰) در سال ۱۳۸۹ به فارسی ترجمه و منتشر شده است. گلوک همچنین آثاری را درباره کواین، دیویدسون و استراوسون منتشر کرده است. با این حال وی از میانه دهه ۱۹۹۰ مطالعاتی را درباره تاریخ فلسفه تحلیلی آغاز کرد. او ویراستار مجموعه مقاله طلوع فلسفه تحلیلی(۱۹۹۷) بود که اخیرا به فارسی ترجمه شده است و مقالات دیگری را درباره شکل گیری فلسفه تحلیلی، ارتباط میان این فلسفه و ویتگنشتاین، پیش داوری‌های متقابل فلسفه انگلیسی زبان و آلمانی زبان و وضعیت فلسفه معاصر در دهه های پایانی قرن بیستم در اواخر دهه ۱۹۹۰ و نیمه اول دهه ۲۰۰۰ منتشر کرد. فلسفه تحلیلی چیست؟ حاصل تلاشهای گلوک طی دوره مذکور است که در سال ۲۰۰۸ انتشار یافت.

فلسفه تحلیلی در نیم قرن اخیر به سرعت بسط یافته است و همچنان که گفته شد، حوزه هایی جدید در آن شکل گرفته اند و مباحثی که زمانی ملک طلق فلسفه قاره ای تلقی می شد امروزه با شدت و حدت در دانشکده های تحلیلی پی گرفته می شوند و آثار قابل توجهی به سبک و سیاق تحلیلی درباره فیلسوفان قاره ای نوشته می شود. این امر در کنار بی توجهی طولانی مدت ما به تحولات فلسفه تحلیلی پس از جنگ جهانی دوم اهمیت خواندن آثاری همچون فلسفه تحلیلی چیست؟ را بیشتر نشان می دهد. امیدوارم که انتشار کتاب بتواند به شکل گیری فهم بهتری از فلسفه تحلیلی و مسیر طولانی ای که در این صد و اندی سال پشت سر گذاشته است، کمک کند. 

فهرست تفصیلی کتاب عبارت است از:

مقدمه نویسنده بر ترجمه فارسی

یادداشت مترجم

پیشگفتار

[۱] مقدمه

چرا این پرسش اهمیت دارد؟

چگونه باید به این پرسش پرداخت؟

ساختار و محتوای کتاب

[۲] مرور تاریخی

پیش تاریخ

اولین بارقه ها، ریاضیات و منطق

طغیان علیه ایدئالیسم

چرخش زبانی

برساخت گرایی منطقی در مقابل تحلیل مفهومی

فروپاشی پوزیتیویسم منطقی

احیای متافیزیک

از زبان به ذهن

موضوعات ارزشی

[۳] جغرافیا و زبان

کانال مه آلود، جداشدن از قاره

طرح افکندن از طریق منطق؛ ریشه های آلمانی زبان فلسفه تحلیلی

تجربه گرایی انگلیسی در مقابل رمانتیسم آلمانی

محور انگلیسی ـ اتریشی

ناکامی های معاصر تلقی های جغرافیایی ـ زبانی

[۴] تاریخ و تاریخ نگاری

تاریخ هراسی در مقابل تاریخ نگاری ذاتی

تاریخ انگاری ابزاری در مقابل تاریخ انگاری ضعیف

اشتباهات تاریخی در برابر عتیق گرایی

برابری هرمنوتیک

[۵] آموزه ها و موضوعات

نبرد علیه متافیزیک

زبان، سیاق گرایی و ضد روان شناسی گرایی

فلسفه و علم

تعریف های موضوعی

[۶] روش و سبک

بازگرداندن تحلیل به فلسفه تحلیلی

 روح علمی

تدریجی سازی

«وضوح» کافی نیست

ندای عقل

[۷] فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی

آیا فلسفه تحلیلی از فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی پرهیز می کند؟

آیا فلسفه تحلیلی به لحاظ اخلاقی خنثی و محافظه کار است؟

آیا فلسفه تحلیلی ترقی خواه و رهایی بخش است؟

ماجرای سینگر

نقطه مقابل ایدئولوژی؟

[۸] مفاهیم مورد مناقشه، تشابه خانوادگی و سنت

مفهومی ماهیتا مورد مناقشه؟

فلسفه تحلیلی به عنوان مفهومی مبتنی بر شباهت خانوادگی

فلسفه تحلیلی به عنوان مقوله ای تکوینی

نقشه سنت تحلیلی

[۹] حال و آینده

دغل بازان، خطاکاران نسبی و نسبی انگاران

فلسفه تحلیلی چه اشکالی دارد؟

فلسفه تحلیلی به کجا می رود؟

منابع

واژه نامه

نمایه