به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «اخلاق بازجویی» نوشته مایکل اسکِرکِر به تازگی با ترجمه افشین خاکباز توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب یکی از عناوین مجموعه «کتابخانه فلسفه زندگی» است که این ناشر چاپ می‌کند.
این کتاب به خاطر نگرانی‌هایی که بین مردم آمریکا و اذهان عمومی جهان پس از مشاهدات وضعیت زندانیان ابوغریب و گوانتانامو وجود آمده نوشته شده است. گروهی با قرار دادن امنیت ملی و اجتماعی در صدر اولویت‌های حکومت، توسل به هر شیوه‌ای حتی توسل به درجات مختلف خشونت را برای دستیابی به اطلاعات حساس روا می‌دارند. برخی دیگر اما حوزه عمل بازجویان را به قانون و اصول اخلاقی محدود می‌کنند و بر این باورند که حتی در دشوارترین شرایط نیز عملِ بازجویان باید در چارچوب قانون باشد. اسکرکر در این کتاب به این دو رویکرد پرداخته و آن‌ها را از چشم فیلسوفان و حقوق‌دانان نگاه کرده است.
نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۲ توسط انتشارات دانشگاه شیکاگو به چاپ رسیده است. به تعبیر نویسنده این کتاب، بازجویی به بخشی از زبان مردم عادی آمریکا بدل شده و استفاده از آن، چنان رواجی یافته که فراتر از درکِ بسیاری از مردم از عملی است که این واژه بر آن اطلاق می‌شود. با این همه، مسلماً فرضی که در پس این عمل قرار دارد، یعنی این فرض که دولت گاهی حق دارد از افکار یکی از اتباع خود (یا حتی خارجی‌ها) آگاه شود و بنابراین می‌تواند خواستار افشای این افکار شود یا با توسل به اجبار به این اطلاعات دست یابد بررسی بیشتری را طلب می‌کند.
مایکل اسکرکر این کتاب را بیشتر با رویکرد کاربردی نوشته اما می‌گوید که کتابش به بحث‌های دانشگاهی کنونی درباره دفاع از خویش، تعهد سیاسی، رضایت سیاسی، متمم پنجم قانون اساسی، کمیسیون‌های نظامی و حقوق رزمندگان غیرقانونی دشمن نیز کمک می‌کند و می‌تواند برای دانشگاهیان و متخصصان حوزه‌های حقوق، فلسفه، عدالت کیفری، و امنیت ملی نیز جالب باشد.
این کتاب دو بخش دارد که بخش اول درباره بازجویی برای اعمال قانون در داخل کشور و بخش دوم هم به بازجویی در عملیات نظامی و اطلاعاتی اختصاص دارد. بخش اول کتاب، «بازجویی برای اعمال قانون در داخل کشور» است و ۵ فصل دارد که به ترتیب عبارت اند از: «خودفرمانی برای اعمال قانون در داخل کشور»، «حکومت لیبرال و اختیارات پلیس»، «توطئه، شک و حقوق حریم خصوص و سکوت»، «مصونیت در برابر اقرار علیه خویش» و «بازجویی پلیس».
بخش دوم نیز «بازجویی در شرایط بین‌المللی» است که شامل بخش‌های ششم تا هشتم کتاب می‌شود. این بخش‌ها به ترتیب عبارت اند از: «زندانیان جنگی و سایر رزمندگان اسیر»، «بازجویی بدون تحمیل‌گری» و «بازجویی تحمیل‌گرانه».
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
دو تکنیکی که ممکن است به معنای تهدید بازداشتی‌ها محسوب شود (یعنی پلیس خوب و پلیس بد) و رویکرد پرچمِ دروغین که در آن بازجو خود را به عنوان یک افسر نظامی خارجی جا می‌زند نیازمند کسب مجوز ویژه از یک سرهنگ هستند. کتابچه به بازجوهایی که درباره مجاز بودنِ برخی کارها تردید دارند توصیه می‌کند که با یک وکیل نظامی مشورت کنند. این کتابچه شامل فهرستی از گامهایی نیز هست که اگر سربازی احساس کند که به او دستور غیرقانونی داده‌اند باید بردارد. اشاره به جنگ ترور، طالبان، القاعده و تاکید مکرر بر اینکه بازجویان باید با تاثیر احتمالی تفاوتهای فرهنگی در ایجاد معناهای متفاوت برای رفتارها و الگوهای کلامی مختلف آشنا باشند نشان می‌دهد که این کتابچه در چه شرایطی نوشته شده است.
در این فصل درباره پیامدهای اخلاقی و قانونی بازجویی و مهار تهدیدهای امنیت ملی در شرایط نظامی و اطلاعاتی بحث می‌کنیم و از FM ۲-۲۲.۳ به عنوان نمونه متنی آموزشی که بازجویانِ نظامی در کشورهای لیبرال به کار می‌برند استفاده می‌کنیم. درباره این کتابچه نیز همچون کتابچه راهنمای پلیسِ اینبائو و رِید، باید با این آگاهی به پیش برویم که کتابچه‌های راهنما چیزی شبیه به کتابچه‌های راهنمای هنرهای زیبا هستند: در این کتابچه‌ها می‌توان برخی تکنیکها را توصیف کرد، ولی جلوه واقعی این «هنر» فرایندی شخصی، فی‌البداهه، و خلاقانه است که در افراد مختلف تفاوت دارد. به قول یکی از بازجویان سابق سازمان سیا، در بازجویی از «لباسی که به قامتِ همه بیاید» خبری نیست، چون آنچه برای متقاعد کردن یک بازجویی‌شونده و تشویق او به همکاری ضروری است، و شگردهایی که بازجو فکر می‌کند می‌تواند به کار ببندد، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
این کتاب با ۴۱۰ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۴۴ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما