خبرگزاری مهر - گروه استانها: ایده باغ شهر برای بهره‌مندی بهتر و بیشتر از فضای موجود با استفاده اصولی و تعریف شده از فضای سبز و صنعتی ارائه شد اما امروز اجرای این طرح در کشور ما و برخی استانها، با تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی و باغستان‌های حومه شهرها به بهانه رفع مشکل کمبود مسکن و بدون در نظر گرفتن قواعد خاص احداث باغ شهر و توجه به تناسب فضای سبز و صنعتی انجام می‌شود.
کارشناسان مسکن و شهرسازی کشورمان معتقدند در کشوری مثل ایران که مشکل فضای سبز و کمبود آب بر آن حاکم است اینکه بتوانیم در سطحی حرکت کنیم که خدمات مناسب بدهیم و شبکه شهری حاکم کنیم برای ما سنگین است.
امروزه باغ شهرها در اطراف شهر و فضاهای سبز وسیع احداث می‌شوند و همین، یکی از اصلی ترین نگرانی‌های ایجاد شده در مورد طرح باغ شهرها است.
زنجان از جمله استان‌های کشور است که موضوع باغ شهر در آن به مشکلی تبدیل شده است. درست خارج از کمربند آلودگی واحدهای آلاینده سرب و روی زنجان، باغ‌شهرهایی ایجاد شده که هر یک برای خود وابستگی به اداره، تعاونی مجاز یا غیرمجازی دارند.
باغشهرها رشته دراز یک قصه بی‌سروته است، قصه‌ای که از هر بخشش آغاز شود نشان از سهل‌انگاری متولیانی دارد که در مقاطع مختلف با دادن مجوز باعث شدند تا امروز اطراف شهر زنجان در چهارگوشه‌اش باوجود باغشهرها، خود را با مشکلات متعدد مواجه ببیند.
قانون و عدم تبعیض، راه‌حل مشکل باغشهرها
یک کارشناس حوزه منابع طبیعی می‌گوید: اصرار غلط بر تخریب و جمع‌آوری این مجموعه‌ها از طرف دستگاه‌های ذی‌ربط و حمایت بی‌چون‌وچرای دستگاه قضا باعث شد تا شوربختانه موضوع قابل‌حل مجموعه‌های باغی به یکی از معضلات اساسی در استان تبدیل شود.
تقی سالک در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با استناد به سخنان رئیس‌کل دادگستری استان زنجان در حاشیه اولین جلسه شورای پیشگیری از وقوع جرم در سال‌جاری می‌افزاید: وی تأکید کرد وعده ما در ارتباط با باغشهرها، اعمال قانون است اما اعمال قانون به معنای تخریب همه باغشهرها نیست و این گفته حلقه مفقوده مدیریت این مجموعه‌ها حداقل در پنج سال گذشته در مرکز استان بوده است.
وی یادآور می‌شود: پیگیری بعضی از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و حتی استاندار وقت در مورد این مجموعه‌ها نتوانست این مشکل را به سرانجام برساند.
سالک متذکر می‌شود: نشست‌های مدیران مجموعه‌های باغی با نمایندگان مجلس، استاندار، فرماندار و تشکیل جلسات تخصصی با جهاد کشاورزی و بررسی نقاط قوت و ضعف این مجموعه‌ها و بحث بر سر پتانسیل موجود در آنها از بعد حوادث غیرمترقبه، گردشگری و تولید محصولات کشاورزی به دلیل نگاه یک‌سویه به قانون، همچنان مغفول ماند.
ظهور و بروز این پدیده در زنجان و سایر نقاط کشور، محصول کوتاهی و عدم توجه به قانون از طرف مسئولان وقت دستگاه‌های اجرایی بوده و رئیس‌کل دادگستری استان به‌درستی به این نکته اشاره کرده است.
سکوت برخی دستگاه‌های متولی عامل توسعه باغ شهرها
این کارشناس حوزه منابع‌طبیعی در ادامه با بیان اینکه زمین‌های روستایی به قیمت‌های پایین از روستاییان خریداری و با تقسیم کردن این زمین‌ها به قطعات کوچک‌تر بین کارکنان دولت و … توزیع شده است، می‌گوید: متأسفانه دستگاه‌هایی که امروز شمشیر برای تخریب این باغ‌ها را از رو بسته‌اند، خودشان جزو اولین کسانی بودند که در این مجموعه‌ها صاحب قطعه شدند و به مرور با سخت‌تر شدن اوضاع با فروش و واگذاری قطعات خود از مجموعه‌ها خارج شدند، هر چند تعدادی از آنها هنوز در این باغ‌ها حضور دارند.
سالک ادامه می‌دهد: همین قصور و کوتاهی‌ها باعث از بین رفتن سرمایه افرادی شد که با سختی، مبلغی را برای خود پس‌انداز و یا اندوخته پایان ۳۰ سال خدمت خود را برای خرید این قطعات هزینه کرده بودند.
وی یادآور می‌شود: در هیچ‌یک از قوانین موضوع اراضی دولتی و ملی چیزی به نام «باغ‌شهر» نیامده است و به استناد قانون تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی و آئین‌نامه‌های مربوطه، هرگونه تغییر کاربری باید از کمیسیون مربوط به این قانون عبور کرده باشد و هیچ مجموعه باغ‌شهری مجوز تعییر کاربری را ندارد و اگر هم چنین چیزی مطرح باشد، مصداق تبعیض در قانون است.
این کارشناس حوزه منابع‌طبیعی با بیان اینکه از رئیس‌کل دادگستری استان زنجان انتظار می‌رود با همه مجموعه‌ها با یک نگاه و مبنای قانونی برخورد منصفانه داشته باشد، بیان می‌کند: اگر این‌گونه نباشد، بازهم در روی همان پاشنه خواهد چرخید و قانون برای ضعفا اجرا خواهد شد و رانت‌خواران و قوی‌دستان از اجرای قانون فرار خواهند کرد.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز دراین‌باره معتقد است: در حال حاضر ۵۸ مورد حکم قطعی برای تخریب باغشهرها اخذشده و برای تخریب این تعداد باغ‌شهر اقدام خواهد شد.
جمال انصاری با تأکید بر اینکه باغ شهرهای غیرمجاز در زنجان بدون هیچ تبعیض و اغماضی تخریب می‌شود، می‌افزاید: باغشهرها اصولاً در اطراف شهر زنجان متمرکز بوده و در سایر شهرهای استان زنجان، موردی از ساخت‌وساز باغ‌شهر وجود ندارد.
وی درعین‌حال یادآور می‌شود: تنها دو مورد باغ شهر در شهرستان سلطانیه وجود داشت که طی سال‌های گذشته این باغشهرها با دریافت حکم قلع‌وقمع تخریب شد و در حال حاضر دارای کاربری کشاورزی هستند.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان همچنین با بیان اینکه متأسفانه در سال‌های گذشته برخی سیاست‌های اشتباه و بعضاً غلط سبب توسعه باغ شهرها در کشور و به‌تبع آن در زنجان شده است، می‌گوید: متأسفانه برخورد منفعلانه برخی مسئولان در سال‌های گذشته، باعث وقیح شدن متخلفان و سودجویان و نیز ایجادکنندگان چنین مجموعه‌هایی شد.
امسال ۵۰ مورد باغ شهر در اطراف شهر زنجان شناسایی شده که از این تعداد ۱۴ مورد باغ شهر اعاده به وضع شده است انصاری با بیان اینکه امسال نیز در راستای برخورد با متخلفان حوزه کاربری‌های غیرمجاز در سطح استان در زمینه طرح و یا پیگیری شکایات مطروحه در این سال و سال‌های گذشته، اقدامات معمول و قانونی انجام شده است، تصریح می‌کند: امسال ۵۰ مورد باغ‌شهر در اطراف شهر زنجان شناسایی‌شده که از این تعداد ۱۴ مورد باغ‌شهر اعاده به وضع شده است.
وی ادامه می‌دهد: مجموعه‌هایی نیز وجود دارد که با ارائه برنامه‌های کشاورزی خود و با پیشنهاد سازمان جهاد کشاورزی و موافقت شورای حفظ بیت‌المال در امور اراضی و منابع طبیعی، از لیست باغشهرها خارج و در چارچوب کشاورزی ادامه فعالیت می‌دهند که نوعاً و بعضاً تحت حمایت فنی و علمی سازمان متبوع قرار دارند.
این مسئول با اشاره به اینکه متأسفانه در سال‌های گذشته صاحبان برخی از باغشهرها بدون توجه به اخطار اقدام به ادامه ساخت‌وساز می‌کردند، می‌افزاید: در چند سال اخیر با توجه به فعال بودن گشت‌های حفاظتی، این روند بسیار کند شده است.
۹۰ و ۹۱ سال‌های اوج احداث باغ شهرها در سطح شهر زنجان
انصاری یادآور می‌شود: با توجه به تأکیدات مقامات عالی قضائی و اجرایی کشوری و استانی، مبنی بر حفاظت از خاک، سازمان جهاد کشاورزی با فعالیت مضاعف در راستای انجام وظایف قانونی در کنار سایر دستگاه‌های ذی‌ربط، به‌ویژه مقامات قضائی و انتظامی، به‌شدت با متخلفان این حوزه برخورد می‌کند.
وی، سال‌های ۹۰ و ۹۱ را سال‌های اوج ساخت‌وساز باغشهرها در شهر زنجان عنوان کرده و اعلام می‌کند: بیشتر باغشهرها در سمت جاده تبریز و نیز زنجان به سمت تهران قرار دارد.
برخی احکام در مورد باغشهرها مشمول مرور زمان شده است
رئیس‌کل دادگستری استان زنجان نیز با تأکید بر اینکه با بی‌قانونی در زمینه ساخت‌وساز باغشهرها مقابله خواهد کرد، می‌گوید: موضوع باغشهرها به‌صورت همه‌جانبه در دست بررسی است و با تکمیل اطلاعات، اعمال قانون خواهند شد.
حجت‌الاسلام اسماعیل صادقی‌نیارکی با اشاره به اینکه ایجاد باغشهرها در گذشته اتفاق افتاده است، می‌افزاید: مسئولان وقت، کوتاهی‌هایی انجام داده‌اند و اگر این کوتاهی‌ها شامل مرور زمان نشده باشد، برای آنها نیز پرونده تشکیل خواهد شد تا در زمینه سهل‌انگاری‌های انجام‌شده که منجر به از بین رفتن سرمایه ملی از طریق بخش خصوصی شده است، پاسخ‌گو باشند.
وی تأکید می‌کند: برخی از احکام در مورد باغشهرها مشمول مرور زمان شده و برای برخی نیز پرونده تشکیل نشده و در حال حاضر اطلاعات این بخش در حال تکمیل شدن است.
رئیس‌کل دادگستری استان زنجان ادامه می‌دهد: بخشی از باغشهرها نیز مجوز دارند و نباید در این بخش به‌صورت کلی صحبت کرد، ضمن اینکه بخشی هم در قوه قضائیه بررسی و حکم برائت برای‌شان صادر شده است.
صادقی‌نیارکی با بیان اینکه اعمال قانون در باغشهرها را با همه توان دنبال می‌کند، می‌افزاید: اعمال قانون به معنای اعزام بلدوزر برای تخریب نیست، بلکه اعمال قانون به معنای خروج موضوع از توقف بررسی و در دستور کار دستگاه قضائی قرار گرفتن است.
وی ادامه داد: در هر صورت پرونده باغشهرها در دست بررسی است ولی تعدادی از این باغشهرها دارای مجوز هستند و در دستگاه قضا برای آنها حکم برائت صادرشده و اجرای احکام در موعد مقرر در دستور کار قرار گرفته است.
بیش از ۵۰ باغ‌شهر در زنجان وجود دارد که همه آنها غیرمجازند
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان زنجان نیز می‌گوید: در حال حاضر بیش از ۵۰ باغ‌شهر در زنجان وجود دارد که همه آنها غیرمجازند.
حجت‌الاسلام حسن مظفری در جلسه‌ای که در پاییز امسال برگزار شد، گفته است: از مهم‌ترین معضلات استان در حوزه حفظ حقوق بیت‌المال، موضوع باغشهرها، چاه‌های غیرمجاز و ساخت‌وسازهای غیرمجاز و عدم مدیریت مبلمان شهری است.
شاهد این معضل هستیم که اطراف شهر زنجان را باغشهرها احاطه کرده که بی‌تردد در پیشرفت آینده استان به‌ویژه در حوزه شهرسازی با مشکل مواجه خواهیم شد حجت‌الاسلام مظفری می‌افزاید: استان زنجان به لحاظ مساحت جزو استان‌های کوچک است ولی متأسفانه در رابطه با آمار باغشهرها جزو استان‌های اول کشور محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۵۰ باغ‌شهر در زنجان وجود دارد که همه غیرمجازند و همین موضوع کمر کشاورزی استان را شکسته و برخی افراد سودجو با خرد کردن غیرقانونی اراضی، یک‌شبه به سودهای میلیاردی رسیده‌اند.
دادستان زنجان افزود: شاهد این معضل هستیم که اطراف شهر زنجان را باغشهرها احاطه کرده است که بی‌تردید در پیشرفت آینده استان به‌ویژه در حوزه شهرسازی با مشکل مواجه خواهیم شد.
بی‌شک توسعه باغشهرها این روزها به‌عنوان یک چالش مهم در شهر زنجان مطرح است و در برخی مواقع شاهد برخورد با توسعه این باغشهرها در سطح شهر زنجان هستیم اما همچنان تا رفع کامل مشکلات در این حوزه فاصله وجود دارد.
نظر شما