این را گفت و سئوال همیشگی اش را در ذهن تکرار کرد: " آخه این درسها به چه درد من می خورد که باید این جوری به خاطر شون عذاب بکشم و آخرش هم بشم یه آدم بیکار و الاف."
بعد با کتابی مچاله راه خانه را در پیش گرفت و رفت ؛ تا امتحانی دیگر...
"می دونی بزرگ ترین آرزوی زندگیم چیه ؟ دلم می خواد همین امروز 7 متر برف بباره و مدرسه ها 7 ماه تعطیل بشن."
- حالا چرا 7 متر ، چرا 7 ماه ؟
آخه چون بعد شم تابستون می شه اونوقت 3 ماه دیگه هم تعطیل می شیم و خلاص!"
وقتی "هلیا " کوچولو این حرف ها را می زد دهان پدرش از تعجب باز ماند ، آخر دخترش در بهترین شرایط مکانی و مالی درس می خواند و معلمش را هم بسیار دوست داشت اما می گفت سر کلاس و با این درس ها حوصله اش سر می رود!
حالا دیگر گله از کتاب های درسی آن قدر بوی کهنگی می دهد که هر حرف تازه ای از آن گزنده به نظر می آید.
به گزارش خبرنگار مهر ، چندی پیش مهدی نوید ادهم ، معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش برای کمرنگ شدن این گلایه ها و دوری نظام تعلیم و تربیت از کتاب محوری ، در خبری رسمی از چند تالیفی شدن نیمی از کتاب های درسی تا پایان برنامه چهارم توسعه خبر داد.
یعنی با این حساب تا چند سال دیگر دانش آموزان برای درس هایی مثل شیمی ، فیزیک ، ریاضی و... به جای یک کتاب واحد چند کتاب خواهند داشت و نمایندگان استانها در انتخاب کتاب ها حرف اول را خواهند زد.
در حال حاضر هم به جز کتاب های استانی جغرافیا ؛ 3 جلد کتاب به عنوان تاریخ معاصر سال سوم دوره متوسطه (به عنوان اولین گروه از کتاب های چند تالیفی) ، در سبد آموزشی دانش آموزان سراسر کشور جا گرفته و گفته می شود این ابتدای راه رسیدن به تحول آموزشی است.
در این میان موافقان و مخالفان ؛ چند آتشه در دفاع و یا سرکوب این طرح سخن می گویند.
وقت تلف کردن است...
"فرشاد -آ " ، دانش آموز سال اول دبیرستان این طرح را وقت تلف کردن می داند و ادامه می دهد: "بهتر است مسئولان به جای چند برابر کردن بار خود ، دانش آموزان و معلمان ، فکری به حال کتاب های فعلی کنند. همین حالا هم خیلی از معلم های ما برای درس دادن این کتاب ها مشکل دارند و نمی توانند مطالب را آن طور که باید و شاید انتقال دهند چه برسد به اینکه قرار باشد پای کتاب های جدید و ناشناخته به مدارس باز شود ، پس بهتر است به جای چند تالیفی شدن به فکر اصلاح درست و حسابی همین اشکالات اساسی بود."
اما یک دانش آموز معدل بالای رشته ریاضی فیزیک که خود را "البرزی" (دانش آموز مدرسه البرز) معرفی می کند ، می گوید: "باید کتاب درسی بچه های زرنگ و تنبل با هم فرق داشته باشد چون انصاف نیست کسانی که همیشه صفر یا 20 می گیرند کتاب های مشترکی بخوانند. پس باید کتاب ها با معیار استعداد دانش آموزان چند تالیفی شود و کنکور هم به تناسب آن حذف شده و یا به طور غیر هماهنگ (از چند تالیف و در چند مرحله) برگزار شود.
از طرف دیگر "الهه - خ" ، دانش آموز رشته ریاضی فیزیک پایه پیش دانشگاهی از حجم زیاد کتب درسی ناراحت و معتقد است: "به جای طرحهای عجیب و جدید ، باید از حجم درس ها کاست و بر مثال ها افزود."
تعداد زیادی از دانش آموزان هم در این باره هیچ اطلاعات و یا تمایلی به حرف زدن ندارند چون معتقدند "بالاخره مسئولان مثل همیشه کار خود را انجام می دهند و نظر آنها برای شان مهم نیست ، مثل همیشه."
اما در عصر بی حوصلگی کنونی ، چه بخواهیم ، چه نخواهیم دانش آموزان حس و حال کلنجار رفتن با محتوای درسی را ندارند.
فرشیدی : چند تالیفی شدن کتب درسی هزینه ویژه ای ندارد
وزیر آموزش و پرورش در این باره با تاکید به خبرنگار مهر می گوید: "چند تالیفی کردن کتاب های درسی ایجاد تحول و رو کردن دست بازی برای معلمان است."
محمود فرشیدی می افزاید: "تالیف محتوای درسی در چند کتاب مختلف به دانش آموزان فرصتی می دهد تا با انشاء های مختلف آشنا شوند و از کتاب های دیگر به عنوان مرجعی برای یادگیری درس ها استفاده کنند. با این حساب دانش آموزان دروس را عمیق یاد می گیرند و از حفظ عینیات دور می شوند."
این در حالی است که دانش آموزان از کسالت درس های فعلی خبر می دهند و معتقدند افزایش چند جلد دیگر به کتاب های واحد فعلی تنها دغدغه آنان را بیشتر می کند.
مقام ارشد آموزش و پرورش در پاسخ به این سئوال ، تالیف تفکیک شده کتب جغرافیای استانی را تجربه موفقیت آمیزی می داند و می گوید: "چند تالیفی شدن کتاب ها امکان شکوفایی و بالندگی 700 هزار معلم و حدود یک میلیون فرهنگی و تمام دانش آموزان را فراهم می آورد."
از طرف دیگر جمعی ازمعلمان بر این باورند که بهتر است بهای این گونه فعالیت ها هزینه اصلاح برنامه های درسی شود.
وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این سئوال می گوید: "این طرح برای وزارت آموزش و پرورش هزینه ویژه ای به دنبال ندارد و زحمت اصلی بر دوش مولفان است و ما تنها پس از بررسی ، کتابهای استاندارد و مورد تایید را به استانها معرفی می کنیم."
به گزارش خبرنگار مهر ، طرح این موضوع ناگهان دغدغه کنکوری دانش آموزان را به چند برابر رساند.
اما وزیر آموزش وپرورش گفت: "در تمام این کتب باید محتوایی یکسان با مثال های مختلف ارائه شود و سئوالات کنکور (البته تا قبل از حذف شدن) ، از فصل مشترک کتاب ها طراحی خواهد شد.
جذابیت به جای چند تالیفی شدن کتاب ها
این گفته ها در حالی مطرح می شود که دکتر کامبیز کامکاری ، عضو پژوهشگران علوم تربیتی اروپا و مدارس ایرانی چند گانگی وسایل آموزشی (استفاده از فیلم ، اینترنت و رایانه) را موثرتر از چند تالیفی شدن کتاب های درسی می داند.
این کارشناس مسائل آموزشی که خود سالها به عنوان معلم در کلاس های درس حضور داشته است ، تاکید می کند: "نداشتن جذابیت مهم ترین ضعف کتاب های درسی است و این معضل در چند تالیفی شدن کتاب ها چند برابر می شود و درمان دردهای آموزشی نیست."
او ساخت فیلمی تاریخی با قهرمانان عینی و نمایش آن را برای دانش آموزان موثرتر از چند جلد شدن و انتخاب کتاب های تاریخ می داند.
از طرف دیگر مادر پدرام - یک دانش آموز پنجم دبستانی - می گوید: "من و همسرم معلم های سر خانه فرزندمان هستیم. همین طوری هم معلم ها دل به درس دادن نمی دهند چه برسد به اینکه قرار باشد چند کتاب به جای یک کتاب تالیف شود ، آن وقت دیگر ما هم باید یک دور دیگر به مدرسه برویم."
پدر یکی دیگراز دانش آموزان دوره راهنمایی این طرح را مناسب می داند و معتقد است: "اگر بچه ها بتوانند برای کتاب های تحصیلی خود دست به انتخاب بزنند می توانند با دغدغه کمتر درس بخوانند اما این به شرطی محقق می شود که قبل از انتخاب پیش زمینه ای از انتخاب داشته باشند."
"سهیل " ، دانش آموزی مردودی که چند سال پشت سال سوم راهنمایی مانده و روحیه خود را برای ادامه زندگی زخمی می داند می گوید: "شاید اگر حق انتخاب کتاب های درسی را داشتم هیچ وقت مردود نمی شدم اما مطمئن باشید کتابی را برای امتحان دادن انتخاب می کردم که به جای این همه فرمول و مطالب سخت ، داستان و مثال داشت."
"زهره" ، فارغ التحصیل رشته پزشکی این طرح را موجب سردرگمی دانش آموزان اعلام و تاکید می کند: به رغم تاثیر امتحانات کشوری بر کنکور در صورت اجرایی شدن این طرح برگزاری امتحانات کشوری و هماهنگ دیگر معنایی نخواهد داشت."
یک روزنامه نگار قدیمی و پدر دانش آموزی در دوره راهنمایی که تمایلی به ذکر نام خود ندارد ، اجرای این طرح را تنها برای دروسی مانند جغرافیا مناسب می داند ؛ گرچه به اعتقاد وی قرار نیست یک دانش آموز بلوچی تا آخر عمر در بلوچستان زندگی کند.
او ادامه می دهد: "دانش آموزان ما مدرسه را دوست ندارند و این واقعیتی تلخ است اما با این حال عده ای از مسئولان نمی توانند با تفکرات شتاب زده این چنینی و تنها برای حفظ جایگاه خود وضعیت آموزش را از آن چه هست تیره تر سازند چون قوانین فیزیک و شیمی در تمام جوامع یکسان است. همه مردم دنیا چه در سیبری و چه در صحرای عربستان می دانند HO2 آب است. باید به جای چند تالیفی کردن کتاب ها به روان شناسی ابعاد مختلف آن پرداخته شود."
چند معلم نیز این طرح را "رمانتیک گرایی" دانستند و گفتند نباید اجازه دهیم قربانی شدن نسل ها ( مانند دوره های نظام جدید و قدیم آموزشی) و قوانینی چون "طرح کاد" ، بی هدف تکرار شود.
آنان معتقدند به جای چند تالیفی شدن کتاب ها بهتر است چند مولف نظرات خود را در یک کتاب جمع آوری کنند تا به این ترتیب سلیقه مسئولان استانی به جای نظر واقعی دانش آموزان حرف اول را نزند.
اما دانشیار برنامه ریزی درسی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه وابسته به "گری فیس " استرالیا ، در این باره تاکید دارد: "نباید با چند تالیفی شدن کتاب های درسی مخالفت کرد."
دکتر کورش فتحی می افزاید: "20 درصد کتاب های درسی مردم کشورهای نه چندان پیشرفته ای مانند مصر و اندونزی از مشارکت والدین و معلمان تالیف می شود اما در ایران نه تنها این افراد مشارکتی در این گونه تالیفات ندارند بلکه نسبت به ناکارآمدی آن نیز اعتراضی بر زبان نمی آورند."
کارشناس آموزشی دارای چندین تحقیق و مقاله بین المللی و داخلی آموزشی تصریح می کند: "اینکه دانش آموزان اندازه ارتفاع قله اورست را بدانند به هیچ عنوان نمی تواند در فردا روز زندگی واقعی شان به کمک حل اختلافات زناشویی شان بیاید. بنابراین باید کتاب های چند تالیفی با هدف عدم تمرکز و آموزش مهارتهای عینی زندگی وارد مدارس شود اما شتاب زدگی در این طرح و تعیین زمان کوتاه مدت آسیب های جبران ناپذیری بر آن وارد خواهد ساخت."
فتحی با انتقاد بر کنکور این آزمون را بیماری مردم جامعه می داند و می گوید: "کنکور بلای جان دانش آموزان و عامل مهم بحران نظام آموزشی کشور شده است. وزارت آموزش و پرورش هم وظیفه ندارد برای جبران این هدف موهوم و آماده سازی دانش آموزان برای ورود به ماجرایی غیر واقعی (دانشگاه) تمام نوآوری های خود را جهت دار کند. بنابراین برای مبارزه با این بیماری باید دانش آموزان را با انتخاب آگاهانه روبرو سازیم ، نه اینکه به جایی برسیم (مثل امروز) که کنکور و دغدغه آن را تا پایه های اول دبستان بکشانیم."
هنوز در خیابان برف می بارد
"سهیل" و بچه هایی مثل او کتاب های شان را در دست گرفته اند. چشم "هلیا" به دانه های سفید بارش است. کسی نمی داند آنها در دل از خدا چه می خواهند ، تعطیلی مدارس یا تصمیمی عاقلانه برای نسل نو.
خاک کتاب های مدرسه ای هر 10 تا 15 سال یک بار گرفته می شود و شیوه های امتحان گرفتن 80 سال است که در کشور بدون تغییر مانده ، شاید بچه ها غبار روبی منطقی می خواهند مثل شهر در زیر برف !
-----------------
گزارش از شقایق آرمان
نظر شما