نگاه ریزبین گردشگران خارجی در موزه ملی/بی پاسخ بودن برخی سوالات

به گزارش خبرنگار مهر، موزه ملی ایران به عنوان موزه مادر و مهمترین موزه باستان شناسی در ایران شناخته می‌شود و هر گردشگری که به تهران می‌آید حتماً از آن نیز بازدید خواهد کرد.

آنچه که در این موزه به نمایش گذاشته شده به طور قطع و یقین همه داشته‌های منحصر به فرد باستان شناسی موجود در گنجینه موزه نیست بلکه بسیاری از آثار آن داخل گنجینه موزه است گنجینه‌ای که سالهاست درهای آن دیگر به روی رسانه‌ها باز نشده تا متوجه شد وضعیت نگهداری از آنها به چه صورت است.

این موزه دارای آثاری ارزشمند بوده که همه آنها را در گنجینه خود پنهان دارد و آنچه که بازدیدکنندگان در سالن‌های اصلی مشاهده می‌کنند شاید یک دهم گنجینه نیز نباشد. با این وجود اما این موزه همچنان بازدیدکنندگان خارجی تورهای گردشگری را دارد. بازدیدکنندگانی که اتوبوس اتوبوس جلوی موزه ملی پارک می‌کنند و خیابان امام خمینی را در ابتدای سی تیر شلوغ کرده اند.

این روزها به واسطه تمام شدن ایام تعطیلات نوروز حضور گردشگران خارجی در ایران و تهران بیشتر شده است. آنها بیشتر گردشگران فرهنگی هستند که تجربه سفرهای قبلی را زیاد داشته اند و این بار می‌خواستند تا ایران را هم ببینند. بیشتر آنها سن زیادی دارند با یک تور لیدر جوان.

بازدید از موزه ملی ایران و بخش باستانی آن برای این تورهای گردشگری بیشتر از موزه دوران اسلامی جذابیت دارد. برخی از آنها تنها به موزه ایران باستان می‌روند و موزه دوران اسلامی را در اولویت قرار نمی‌دهند.

در موزه ایران باستان اشیایی که به نمایش گذاشته شده جذاب‌تر به نظر می‌رسد. از سر مرد نمکی کشف شده از زنجان گرفته تا کتیبه‌های هخامنشی و مرد شمی از خوزستان. اینها آثاری است که بسیاری از گردشگران خارجی تصاویر آنها را در گوشه و کنار دنیا دیده اند. مانند آثار محوطه تاریخی جیرفت که نمونه‌های زیباترش در موزه‌های خارج از کشور مانند موزه لوور وجود دارد.

برخی از گردشگران با جای خالی آثاری در موزه ملی ایران و موزه دوران اسلامی رو به رو می‌شوند که برای شرکت در نمایشگاه‌های دیگر از ویترین این موزه برداشته شده اند. به عنوان نمونه آثار زیادی از موزه دوران اسلامی که همجوار موزه ایران باستان است به نمایشگاه مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال ۲۰۱۷ انتقال داده شده است اما هنوز جای این آثار در موزه خالی است.

هنگام ورود به موزه ایران باستان باید پس از تحویل دادن کیف و وسایل همراه با خرید بلیت موزه که به صورت الکترونیکی نیز انجام خواهد گرفت از گیت حفاظت رد شده و از دوران پیش از تاریخ بازدید را آغاز کرد. هیچ مسیر بازدید مشخصی برای بازدیدکنندگان وجود ندارد تا آنها بتوانند همه آثار را بدون اینجا بخشی را جا بگذارند ببینند.

راهنمایان موزه ایران باستان همگی روی صندلی‌های خود در حال کار کردن با تلفن همراه خود هستند گاهی بلند شده و راه می‌روند. اگر کسی سوالی داشته باشد به آن پاسخ‌های کوتاه خواهند داد.

وظیفه راهنمایی گردشگران خارجی را تورلیدرهای آنها به عهده دارند. همچنین وظیفه پاسخ دادن به سوال آنها در زمینه نگهداری از اشیای موزه‌ای نیز گویا به عهده تورلیدرها گذاشته شده است. احمد رحیمی یکی از راهنمایان گردشگری است که به همراه یک گروه گردشگران فرانسوی به موزه ایران باستان آمده است او به خبرنگار مهر می‌گوید: گردشگران ما ضمن سوالاتی درباره آثار تاریخی سوال‌هایی درباره موزه هم می‌پرسند که ما بعضی وقت‌ها از پاسخ دادن به آنها باز می‌مانیم مثلاً می‌پرسند اگر موزه ایران باستان مهمترین موزه تهران است چرا آنقدر دیوارهای آن کثیف و پرده‌های آن بی روح و نامناسب است. وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم درست می‌گویند. یا به عنوان نمونه سرویس‌های بهداشتی این موزه آنقدر کثیف و قدیمی است که ترجیح می‌دهم گردشگران را به آنجا هدایت نکنم تا زمانی که به رستوران یا هتل می‌رویم.

وی ادامه می‌دهد: برخی از آنها سوالات تخصصی‌تر هم می‌پرسند مانند اینکه آثار چطور در ویترین‌هایی قرار گرفته اند که به نظر می‌رسد دما و رطوبت آنها با هیچ دماسنجی سنجیده نمی‌شود. در برخی از موارد خودم هم دقت کردم و دیدم درست می‌گویند اصلاً چنین تجهیزاتی در همه ویترین‌ها وجود ندارد و این نشان می‌دهد که آثار تنها در محفظه قرار گرفته اند. بدون اینکه شرایط مناسبی برای نگهداری از آنها وجود داشته باشد و یا برخی دیگر چنان نوری به آنها می تابد که انسان را به شک می‌اندازد اگر قرار نیست با فلش عکاسی شود پس این نوری که به صورت مستقیم به آثار می تابد چیست؟

در هر موزه‌ای از موزه‌های خارج از کشور پس از بازدید فروشگاه‌هایی در آن محل تعبیه شده که آثار ماکت و کوچک موزه‌ای را برای فروش گذاشته اند برخی نیز صنایع دستی مرتبط و یا حتی آثاری مانند خودکار، لیوان و غیره را با نقوشی از نقش‌های موزه آراسته و آن را به بازدیدکنندگان می‌فروشند. در پایان بازدید از موزه ایران باستان گردشگران با ویترینی مواجه می‌شوند که این آثار را دارند و در روز جمعه‌ای که موزه بازدیدکنندگان زیادی دارد آنها به فروشگاهی در بیرون از محوطه هدایت می‌شوند که بسته است!