به گزارش خبرنگارمهر، عصر پنجشنبه دوازدهم اردیبهشت از دو کتاب تخصصی در حوزه مدیریت دولتی با حضور جمعی از استادان و دانشجویان رشته مدیریت ومولفین و منتقدین در خانه موزه تهران قدیم رونمایی شد.
بخش اول این جلسه به معرفی و بررسی کتاب «مدیریت دولتی نوین و مدیریت سازمان‌های دولتی ایران» نوشته رضا نجف بیگی استاد برجسته و پیشکسوت دانشگاه اختصاص داشت. در ابتدای این بخش مؤلف با اشاره به اینکه مشکل اصلی ما در کشور در همه این سال‌ها مدیریت بوده است بیان کرد: مدیریت مانند برخی از علوم فرمولی ندارد که از حل همه مسائل برآید بلکه به معنای برخورداری از دانش و مهارت و بینش برای یافتن راه هاست و مدیرانی که از دانش و هوش کافی برخوردار نباشند، نتوانند راه را بیابند و ذهن جستجوگر نداشته باشند اگرچه بر حسب عنوان مدیرند ولی نیاز دارند دیگران آنها را هدایت کنند.
وی سپس به مفهوم و ضرورت مدیریت دولتی نوین به عنوان موضوع بخش اول کتاب پرداخت و گفت: مدیریت دولتی نوین، چارچوب‌های ساده و روشنی دارد که مبتنی بر صرفه جویی و مبارزه با اتلاف است و این در حالی است که در فرهنگ و زندگی اجتماعی ما مساله اتلاف بسیار پررنگ است و در بخش دولتی نیز وجود هزینه‌های سربار و ثابت متعدد و گزاف بیانگر این مطلب است. تجربه مدیریت دولتی نوین در بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی و آمریکای لاتین (پس از کشورهای توسعه یافته تر) سابقه اجرا داشته و نتایج مثبت خود را نشان داده و مغز آن عمل سازمان‌های دولتی به سبک بخش خصوصی است. دغدغه اصلی ما در نگارش این اثر معرفی این رویکرد و رساندن این پیام به مدیران ارشد و میانی کشور است که سالهاست در دانشگاه دنبال می‌شود و البته چندان هم موفق نبوده ایم.
وی در معرفی بخش دوم کتاب افزود: این میزان مشکلات ما در اداره بخش دولتی در حالی است که ما سابقه طولانی در مدیریت دولتی داریم و تدوین اولین قانون استخدام کشوری در سال ۱۳۰۱ گواه این مدعاست و این تقریباً مقارن با ظهور دیدگاه کلاسیک‌ها در مدیریت است. قوانین بعدی در فواصل زمانی طولانی مدتی تدوین شده و آخرین آنها قانون مدیریت خدمات کشوری است که با مشکلات متعدد اکنون پس از پنج سال نهایی شده است. همه این مشکلات در حالی است که مراکز علمی دنیا پر از تجارب ارزنده در حوزه مدیریت است اما در کشور ما تمایلی به بهره گیری از این تجارب وجود ندارد.
اسماعیل اسدی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید ستاری در ادامه این نشست گفت: در همه جای دنیا این دغدغه وجود دارد که مشکلاتی مثل کاغذبازی و بی توجهی به ارباب رجوع و … که ما در بخش دولتی با آنها مواجه هستیم و بسیاری دیگر از نظام‌های اداری نیز با آن مواجه بوده و هستند و همگی به عنوان آفات بوروکراسی مطرحند چگونه باید مدیریت و برطرف شود و این امر نیاز به دانشی دارد که این کتاب علیرغم حجم کم با مرور سیر تاریخی نظریه‌های مدیریت از مدیریت دولتی سنتی تا خدمات دولتی نوین این دانش را به دست می‌دهد و می‌تواند به اساتید و دانشجویان در جهت گیری پژوهش‌های دانشگاهی با محوریت مسائل و چالش‌های نظام اداری کمک کند.
وی پیشنهاد کرد مقایسه تطبیقی این پادارایم ها و جهت گیری های آنها در حوزه‌های مختلف مدیریت دولت می‌تواند به درک بهتر آنها کمک کند. همچنین افزودن نقشه راه اصلاح نظام اداری و سیاست‌های کلی نظام اداری در ادامه قوانین اشاره شده قبلی می‌تواند به کاربردی تر شدن کتاب و انطباق بیشتر آن با پارادایم فعلی مدیریت نظام اداری ایران کمک کند.
حرمت اصغری عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز به طرح دیدگاه‌های خود درباره این اثر پرداخت و گفت: مهم‌ترین نقطه قوت این اثر که در دیگر آثار مؤلف نیز به چشم می‌خورد روانی قلم نویسنده و قابل فهم بودن آن برای مخاطبین دانشگاهی و سازمانی در سطوح مختلف است. به هرحال مدیریت دولتی نوین یکی از نظریات بسیارمهم تاریخ مدیریت دولتی است که در اوایل دهه ۱۹۸۰ از دولت تاچر در انگلستان آغاز شد و کشورهای مختلفی آن را به کار بستند. در این اثر نگاه مؤلف به مدیریت دولتی نوین نگاه مثبتی است و بیشتر تجارب موفق کشورها در این خصوص ارائه شده اما به این دیدگاه انتقادات جدی نیز وارد شده است که لازم بود در این اثر به آنها نیز پرداخته شود و این درک بهتری به مدیران ما خواهد داد تا زمینه‌ها و امکان پذیری اجرا و پیاده سازی آن در نظام اداری ما را با دقت و واقع بینی بیشتری بررسی کنند.
بخش دوم این نشست نیز به معرفی و بررسی کتاب «اداره امور عمومی در اسلام» اثر مشترک محمد ذاکری، اسماعیل اسدی و حرمت اصغری اختصاص یافت.
در ابتدای این بخش محمد ذاکری با اشاره به تغییر در سرفصل دروس دوره‌های ارشد و دکتری مدیریت از سال ۱۳۹۵ و اضافه شدن درسی با این عنوان به رشته مدیریت دولتی در مقطع کارشناسی ارشد گفت: تجربه چند دوره تدریس این درس در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری مدیریت و مرور و تدریس تعدادی از منابع موجود ضرورت تدوین کتابی را آشکار نمود که هم پوشش دهنده سرفصل‌های رسمی این درس باشد و هم به برخی مسائل اساسی این حوزه با نگرشی جامع‌تر و از زوایایی مختلف پاسخ دهد. وی افزود پرسش‌های جدی از قبیل اینکه چه رابطه‌ای بین علم و دین برقرار است و اصولاً پدیده‌ای به نام علم دینی می‌تواند وجود داشته باشد؟ آیا ترکیب اضافی مدیریت اسلامی یا مشابه آن به لحاظ نظری و کاربردی معنی دار است؟ و اگر هست از چه منظری باید به تئوری پردازی در مدیریت اسلامی اقدام کرد؟ الگوهای مدیریت و حکمرانی در صدر اسلام و دنیای معاصر چگونه قابل استخراج است و اندیشه ورزان سیاسی جهان اسلام چه مدل‌هایی برای اداره بهینه جامعه و حکومت ترسیم کرده اند؟ و در نهایت اینکه تجربه زیسته ما در دوران چهل ساله حیات نظام جمهوری اسلامی در ایران عملیاتی شدن و کارآمدی این رویکرد را تاچه حد آشکار ساخته است؟ در پاسخ به برخی از این پرسش‌ها دیدگاه‌های کاملاً متفاوت و گاه متضادی وجود دارد که در این کتاب تلاش شده با کمترین قضاوت و جهت گیری دیدگاه‌های موافق و مخالف در کنار یکدیگر مطرح شده و بحث تطبیقی و استدلالی در ذهن خواننده یا در کلاس شکل بگیرد.
رضا نجف بیگی با تاکید بر کمبود آثار خوب در این حوزه و این عنوان درسی، این کتاب را اثری قابل اعتنا دانست و گفت: در تدوین آن از منابع معتبر و مستندی استفاده شده و اصولاً به باور من دین می‌تواند به انسان کمک کند به شرط اینکه باور درونی و اعتقاد جدی به منابع و پیام آوران و مبلغین این اندیشه وجود داشته باشد.
همچنین احمد روحانی مدرس دانشگاه و مؤلف کتب مدیریت به نقد و بررسی این اثر پرداخت و گفت: به باور من چالش نظام اداری ما مدیریت نیست بلکه مدیران هستند آموزه‌های مدیریت مشکلی ندارد چراکه اگر مشکل داشت ما نمی‌بایستی این نظریه‌ها را تدریس می‌کردیم. از سوی دیگر اینکه برخی ادعا کرده اند برای اداره کشور و حل مشکلات آن باید از خارج مدیر وارد کرد علاوه بر آنکه توهین بزرگی به نظام آموزشی و استعدادهای اجرایی کشور است اشکال نظری وارد بر این ادعا آن است که آنان پس از ۱۲۰ سال حاکمیت لیبرالیسم و کاپیتالیسم دریافته اند که این مدل‌ها جوابگوی نیازشان نیست و به آموزه‌های اسلامی ما رجوع کرده اند آن وقت ما پیرو کاپیتالیسم شده ایم و از سر بی محتوایی و بی انگیزگی می‌خواهیم از آنجا مدیر وارد کنیم. انتظار من از نویسندگان این کتاب آن بود که تعریف خود را از مفاهیمی مانند دین و ارزش و مدیریت اسلامی ارائه دهند بیش از آنکه به منابع متعدد استناد کنند که بسیاری از همان منابع نیز تعاریفشان قانع کننده نبود. آنچه که ما از آن به عنوان مدیریت جهادی یاد می‌کنیم در واقع ابزاری برای تحقق مدیریت اسلامی است نه پارادایمی فراتر از آن و لذا باید محدوده این قبیل متغیرها به دقت تعریف شود تا نتوان از آن بهره برداری سیاسی و تبلیغاتی کرد. نکته دیگر آن است که نقل قول‌هایی که در برخی از صفحات از بزرگان دینی و حوزوی آمده کمی ثقیل است و باید بازنویسی و روان نویسی شود تا برای مخاطب جوان شما در دانشگاه قابلیت استفاده بیشتری داشته باشد.
در پایان این مراسم ضمن رونمایی از لوح یادبود این جلسه و به مناسبت روز معلم، از یک عمر تلاش علمی و اجرایی دکتر رضا نجف بیگی استاد پیشکسوت مدیریت ایران با اهدای لوح تقدیر و هدایایی تجلیل شد.
لازم به ذکر است کتاب «مدیریت دولتی نوین و مدیریت سازمان‌های دولتی ایران» در ۱۴۲ صفحه و با قیمت ۱۷ هزارتومان توسط نشر کتاب مهربان و کتاب «اداره امور عمومی در اسلام- مدیریت و پیشرفت در پرتو شایستگی» در ۴۱۲ صفحه و با قیمت ۵۹ هزارتومان توسط نشر آذرین مهر به بازار کتاب عرضه شده اند.
۱۲:۳۳ - ۱۳۹۸/۰۲/۱۶
نظر شما