کتابخانه‌ملی به‌عنوان یک‌مجموعه تخصصی تلقی نمی‌شود

به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه گفتگوی فرهنگی با موضوع «کتابخانه ملی نماد کتاب ایران، ظرفیت‌ها و چالش‌ها» با حضور رضا حاجی‌آبادی مدیر انتشارات هزاره ققنوس و یاسر موحدفرد دبیرکل بنیاد فردوسی از آنتن رادیو گفتگو پخش شد.

حاجی‌آبادی در آغاز این‌برنامه با اشاره به این‌که ایران جزو معدود کشورهایی است که مرکز اسنادش با کتابخانه ملی در یک سازمان است، گفت: این ادغام دارای مزایا و معایبی است. اما افرادی که عضو کتابخانه ملی هستند می‌توانند از اسناد موجود نیز استفاده کنند. کتابخانه ملی به ناشران و فعالان در عرصه مطبوعات نیز خدماتی را ارائه می‌دهد. فهرست‌نویسی پیش از انتشار و یا فیپا گرفته می‌شود. این عمل دسترسی مردم به کتاب را راحت‌تر می‌کند. ناشران قانونا باید بعد از گرفتن شابک، فیپا را از کتابخانه ملی بگیرند و سپس به دنبال مجوز کتاب بروند. به این لحاظ منبع اصلی اینکه چه کتابی در ایران منتشر شده، کتابخانه ملی است.

وی افزود: در سایت کتابخانه ملی، در بخش جستجوی منابع می‌توانید کتاب‌های مورد نظر خود را جستجو کنید. همچنین همین اتفاق برای نشریات نیز می‌افتد و به آن شاپا گفته می‌شود. حفظ میراث مکتوب از دیگر خدمات کتابخانه ملی است. کتاب‌های قدیمی در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود و همچنین آثار قدیمی و اسناد قدیمی توسط کتابخانه ملی خریداری و نگهداری می‌شود. در زمینه دیجیتال‌سازی نیز برخی از کتاب‌ها به‌صورت دیجیتال درآمده و در اختیار مردم قرار می‌گیرد که بتوانند از طریق سایت آن‌ها را مشاهده کنند.

مدیر مسئول انتشارات ققنوس با تاکید بر اینکه مسئولان کتابخانه ملی باید به فراسوی مرزها نگاهی داشته باشند، گفت: دو سال پیش کتابخانه کنگره آمریکا، 70 عنوان از کتاب‌های نفیسی که به زبان فارسی بود از قرآن گرفته تا نهج البلاغه، حافظ و مثنوی معنوی را به زبان فارسی به شکل PDF در اختیار علاقه مندان قرار داد. برنامه‌ آن‌ها این است که به 600 عنوان برسند. علاوه بر این در کشورهای دیگر نیز این اقدام انجام می‌شود. میراث ملموس فرهنگ ما، زبان فارسی است و باید مسئولان به دنبال این باشند که هرجایی که این میراث وجود دارد، سراغش بروند و اگر می‌توانند اصل آن را به کشور برگردانند. در غیر این صورت نسخه دیجیتال آن را بیاورند و از مردم عادی جلوتر باشند. 

در ادامه این‌برنامه موحدفر کمبود بودجه را یکی از مشکلات فعالیت‌های مختلف در کتابخانه ملی دانست و گفت: متاسفانه کتابخانه ملی به خاطر نبود بودجه، از خیلی فعالیت‌ها سر باز زده است. متاسفانه روسای منتصب در کتابخانه ملی نگاه تخصصی ندارند. معمولا افرادی برای ریاست این مجموعه گزینش می‌شوند که برایشان انتصابی در جاهای دیگر در دولت رخ نداده و بعد در این‌جا به آن‌ها پستی داده می‌شود و همیشه به این مجموعه به‌عنوان مجموعه تخصصی نگاه نمی‌کنند بلکه از آن به‌عنوان گذران وقت و به عنوان سابقه استفاده می‌کنند.

وی گفت: در حال حاضر غیر از مخاطبین اصلی کتابخانه ملی که اکنون بیشتر تبدیل به قرائت خانه شده است فکر نمی کنم بقیه حوزه های خدماتی کتابخانه ملی کار ماندگار و ارزشمندی انجام داده باشند.

دبیرکل بنیاد فردوسی ادامه داد: در قرائت خانه نیز، با توجه به حجم کتاب هایی که وجود دارد فضای فیزیکی کتابخانه ملی دارد پر می‌شود و برای توسعه‌اش جایی دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد دولت و مجلس باید فکری کنند.