فجایع اقتصادی «معامله قرن» برای فلسطینیان/ حکایت وعده‌های پوچ

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل رامین حسین آبادیان: درحالی که یک هفته از اقدام ایالات متحده آمریکا در رونمایی از طرح به اصطلاح صلح موسوم به «معامله قرن» سپری می‌شود، واکنش‌های بین المللی به این طرح همچنان ادامه دارد و بسیاری از کارشناسان و ناظران سیاسی معتقدند که طرح مذکور، اهداف اقتصادی شومی را نیز دنبال می‌کند.

کارشناسان همچنین بر این باورند که عملیاتی ساختن طرحی همچون «معامله قرن» بسیار سخت به نظر می‌رسد، چراکه این طرح صراحتاً قوانین بین المللی را نقض می‌کند؛ موضعی که البته توسط برخی طرف‌های بین المللی نیز اتخاذ شده است. درهمین ارتباط، «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست جمهوری روسیه در سخنانی اظهار داشت: «معامله قرن با برخی قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد همخوانی ندارد».

این مقام روسی در ادامه افزود: «واکنش فلسطین و شماری از کشورهای عربی به طرح ترامپ ما را به این فکر وا می‌دارد که میزان قابل اجرا شدن این معامله چقدر است». درهمین حال، «جوزف بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی تأکید کرد که طرح «دونالد ترامپ» رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا درباره فلسطین، توافقات بین المللی را دچار چالش می‌کند. وی این اظهارات را در جریان دیدار با «ایمن الصفدی» وزیر خارجه اردن مطرح کرد.

این درحالی است که فلسطینیان نیز همچنان به انتقادات شدید خود از معامله قرن ادامه می‌دهند و صراحتاً نیز اعلام کرده‌اند که تحت هیچ شرایطی زیر بار چنین طرح ننگینی نمی‌روند. درهمین راستا، انجمن علمای فلسطین از معامله قرن به عنوان یک جنایت بزرگ یاد کرد. انجمن علمای فلسطین اعلام کرد: رد کردن معامله قرن یک وظیفه شرعی محسوب می‌شود. این انجمن همچنین تأکید کرد که قبولِ معامله قرن و حمایت از آن به مثابه خیانت به اسلام و فلسطین است.

درهمین حال، «اسامه حمدان» یکی از رهبران ارشد جنبش حماس نیز تاکید کرد که رونمایی از طرح صلح آمریکا موسوم به معامله قرن نتیجه طبیعی مجموعه‌ای اقدامات و تحرکات آمریکایی اسرائیلی در مرحله اخیر است. حمدان اظهار داشت که معامله قرن بخشی از تلاش‌های آمریکا در راستای نابودی مساله فلسطین و مشروعیت‌بخشی به رژیم اشغالگر صهیونیستی در منطقه است.

حمدان تصریح کرد که واشنگتن درصدد واداشتن فلسطینیان به چشم‌پوشی از حقوق خود و از بین بردن وحدت و یکپارچگی منطقه است تا رژیم صهیونیستی قوی‌ترین طرف باقی بماند. وی با اشاره به اینکه طرح ترامپ چندان دوام نخواهد آورد، اظهار داشت: آنانکه گمان می‌کنند همسویی با طرح ترامپ جایگاه بهتری را برایشان در منطقه رقم می‌زند، کاملاً به اشتباه رفته‌اند.

در هر صورت، علیرغم وعده‌های اقتصادی که در طرح «معامله قرن» به فلسطینیان داده شده است، بررسی‌ها نشان می‌دهد که طرح مذکور علاوه بر معضلات سیاسی، فجایع اقتصادی زیادی را نیز برای فلسطینیان دارد. در طرح معامله قرن وعده‌های اقتصادی فراوانی برای فلسطینیان به چشم می‌خورد، که جملگی آنها از جمله طنزهای تلخ این طرح محسوب می‌شوند. بنابراین، بدیهی است که مشوق‌های اقتصادی پیش بینی شده در معامله قرن چیزی جز وعده‌های پوچ برای تحریک کردن فلسطینیان به موافقت با این طرح، نیست.

اما مشوق‌های اقتصادی آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها برای فلسطینیان در طرح معامله قرن چیست؟ در معامله قرن قید شده است که با این طرح، فلسطینیان می‌توانند «زندگی بهتری داشته باشند و از چرخه خشونت و فقر بیرون بیایند». به طور کلی جنبه‌های اقتصادی این طرح را می‌توان به ۳ بخش «توسعه اقتصادی فلسطین»، «توسعه انسانی و توانمندسازی جامعه فلسطین» و «تقویت حکمرانی خوب در فلسطین» تقسیم کرد.

«رفع محدودیت‌های اقتصادی در کرانه باختری و نوار غزه»، «ساخت زیرساخت‌ها و رونق بخشی کسب‌وکار در فلسطین»، «رشد بخش خصوصی» و «تقویت توسعه و همکاری‌های منطقه‌ای» ازجمله مشوق‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی برای فلسطینیان محسوب می‌شود.

واقعیت آن است که در شرایطی که فلسطینیان در محاصره کامل به سر می‌برند و امکان ارتباط با خارج و انجام صادرات و واردات و حتی دریافت سوخت، دارو و مواد غذایی لازم را ندارند، سخن گفتن از توسعه اقتصادی و ایجاد واحدهای صنعتی و زراعتی و… کاملاً بیهوده بوده و نمی‌تواند سود و منفعتی برای آنها به دنبال داشته باشد؛ به ویژه اینکه در طرح معامله قرن تقریباً تمامی اراضی فلسطینیان از لحاظ سیاسی و جغرافیایی تحت اشغال رژیم صهیونیستی درمی آید و بدین ترتیب، اساساً چیزی تحت عنوان «منفعت اقتصادی» برای فلسطینیان باقی نخواهد ماند.

از سوی دیگر، کارشناسان و ناظران صحنه سیاسی بر این باورند که وعده‌های اقتصادی آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها به فلسطینیان در طرح معامله قرن به دلیل عدم وجود ثبات و امنیت در اراضی اشغالی که در واقع نشأت گرفته از حضور اشغالگران است، عملاً قابل تحقق نیست، چراکه لازمه هرنوع فعالیت اقتصادی و شکوفایی اقتصادی، وجود ثبات و امنیت سیاسی در یک سرزمین است. این مسأله حتی مورد توجه تشکیلات خودگردان فلسطین نیز قرار گرفته است.

درهمین ارتباط، پیشتر «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین گفته بود: «وعده های اقتصادی و پولی در معامله قرن مسأله مهمی است اما ارائه راهکار سیاسی بر اساس قوانین بین‌المللی بر این وعده‌ها ارجحیت دارد». از آنجایی که طرح موسوم به معامله قرن در واقع نقض قوانین بین المللی محسوب می‌شود و اساساً فاقد مشروعیت است، بنابراین، سخن گفتن از وعده‌های اقتصادی در آن نیز نمی‌تواند محلی از اعراب باشد.

برعکس آنچه که در معامله قرن آمده است، فلسطینیان نه تنها به وعده‌های ارائه شده در معامله قرن دست پیدا نخواهند کرد، بلکه از مزایای اقتصادی «بحر المیت» و «مدیترانه شرقی» نیز محروم خواهند ماند.

یکی از طرح‌های تشویقی که با هدف راضی نگاه داشتن اردن و ایجاد درآمدی برای آنها و صهیونیست‌ها مورد بررسی قرار گرفته است طرح «احیای بحر المیت» است. بحرالمیت که شورترین دریاچه جهان است به دلیل مشکلات آبی در حال خشک شدن است. در حال حاضر قریب به یک چهارم این دریاچه خشک شده است. صهیونیست با وعده طرحی به اردنی‌ها آنها را تطمیع کرده‌اند که با ایجاد کانالی بین بحر المیت و خلیج عقبه، این دریاچه در حال مرگ را نجات خواهند داد و آن را به قطب گردشگری منطقه تبدیل خواهند کرد تا اردنی‌ها را از درآمدی سرشار متمول سازد.

بنابراین، پر واضح است که فلسطینیان هیچ سهمی از مزیت‌های اقتصادی بحر المیت ندارند و تمامی آنچه که به دست می‌آید میان اردنی‌ها و صهیونیست‌ها تقسیم می‌شود. در خصوص مدیترانه شرقی نیز وضعیت به همین صورت است و فلسطینیان علیرغم وعده‌های اقتصادی پوچ آمریکا و رژیم صهیونیستی هیچ سهمی از نفت و گازهای اکتشافی در مدیترانه شرقی نداشته و نخواهند داشت.

رژیم صهیونیستی که همواره از هیچ تلاشی برای سرکوب فلسطینیان و تنگ‌تر کردن عرصه بر آنها دریغ نکرده است، اکنون تلاش می‌کنند با بهره برداری حداکثری از منابع مدیترانه شرقی از رهگذری همکاری با یونان، قبرس جنوبی، مصر و … فشار دیگری را به فلسطینیان تحمیل کند. این درحالی است که منابع موجود در مدیترانه شرقی در واقع متعلق به فلسطینیان بوده و حق آنهاست؛ حقی که توسط صهیونیست‌ها در حال مصادره شدن است.

بنابراین، واضح است که منابع نفتی و گازی عظیم مدیترانه شرقی فرصت جدیدی را برای رژیم صهیونیستی بوجود آورده است تا مقامات این رژیم از این منابع به عنوان دستاویزی برای نیل به اهداف خود به خصوص در عرصه انرژی بهره برداری کنند. طبیعی است که یکی از مهمترین و اصلی‌ترین اهداف صهیونیست‌ها، ایجاد وابستگی در میان فلسطینیان به این رژیم به ویژه در حوزه انرژی است.

بر اساس آنچه که گفته شد، زمانی که در طرح معامله قرن، حاکمیت بخش عظیمی از اراضی اشغالی به صورت غیرقانونی به رژیم صهیونیستی سپرده شده است، بنابراین، این بدان معناست که تمامی مزایای اقتصادی متعلق به فلسطینیان نیز به صهیونیست‌ها خواهد رسید و این مسأله پیچیده‌ای نیست. لذا منافع و مزایای اقتصادی بحر المیت و مدیترانه شرقی نیز عاید صهیونیست‌ها خواهد شد.