دانش‌آموزان، نگران از پیام‌های متناقض مسئولان

خبرگزاری مهر - گروه جامعه- آزاده سهرابی: امروز در گزارشی با عنوان مهمترین گلایه‌های دانش‌آموزان پایه دوازدهم چیست از این نوشتیم که بلاتکلیفی برای امتحانات نهایی و کنکور و حرف‌های ضد و نقیض مسئولان مهمترین گلایه پایه دوازدهمی‌ها است. شامگاه گذشته با وجود این اعلام رسمی معاون آموزش متوسطه از صدا و سیما که امتحانات پایه دوازدهم از ۸۰ درصد دروس گرفته می‌شود و در کنکور نیز همین ملاک خواهد بود، به نظر می‌رسد باید همچنان این بلاتکلیفی و حرف‌های ضد و نقیض را پابرجا بدانیم چرا که مرور سخنان مسئولان آموزش و پرورش از نیمه‌های اسفند که تقریباً مشخص شده بود سال تحصیلی به تعطیلاتی بیش از انتظار می‌رود، بر مدار تناقض می‌گردد.

می‌شود پذیرفت که در شرایط بحران برای آموزش و پرورشی که تلاشش این بوده پای آموزش دروس علیرغم تعطیلات بماند، هر روز وضعیت جدیدی رقم می‌خورد که باید بر مبنای آن تصمیم گیری کند اما اینکه به فاصله تنها سه روز حرف‌های مسئولان چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای داشته باشد یا ناگهان محتوای دروسی که پیش‌تر اعلام شده بود بارها که تا قبل از عید تدریس ۷۰ درصدش محقق شده است، ناگهان تبدیل به ۸۰ و ۸۵ درصد شود، عجیب به نظر می‌رسد. بهتر این است که مسئولان در هر دوره شرایط جدید را تشریح کنند و محتمل‌ترین گزینه را اعلام کنند و آن را گزینه نهایی ندانند و سخنانشان بر مدار آرام سازی دانش آموزان پای امتحانات باشد تا اینکه از نظر روانی آنها را در شرایطی قرار دهند که ندانند آیا حرف امروز مسئولان آموزش و پرورش، فردا با یک بخشنامه یا نظر مسئولان دیگر قابل تغییر نیست؟

به طور نمونه علیرضا کمرئی معاون آموزش متوسطه و دیگر مسئولان آموزش و پرورش با اطمینان اعلام کرده‌اند که به جز پایه دوازدهم در سایر پایه‌ها امتحانات به صورت ارزشیابی معلمان صورت خواهد گرفت و در واقع ملاک اصلی نمره، مدلی است که معلم تعیین کند اما در برنامه تلویزیونی پرسشگر که شامگاه گذشته پخش شد، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: پیشنهاد ما این است که امتحانات کلاس‌های دهم، ‏یازدهم و دوازدهم با توجه به تأثیر گذاری در کنکور این گونه ‏برگزار شود که ابتدا امتحان نهایی کلاس دوازدهم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به صورت حضوری برگزار شود و بعد از در فاصله ۲۰ روزه‌ای که کلاس دوازدهمی‌ها تا کنکور سراسری دارند، آموزش و ‏پرورش امتحانات دهمی ها و یازدهمی‌ها را حضوری برگزار کند تا ‏عدالت آموزش هم برقرار شود.‏

اگر همین شائبه را سازمان سنجش هم پیش بکشد و با توجه به ملاک پذیرش ۸۵ درصد صندلی‌های آموزش عالی بر اساس سوابق تحصیلی آن را مطرح کند، آیا به معنای این نیست که آموزش و پرورش بار دیگر باید از خبر «اطمینان بخش» خود مبنی بر عدم برگزاری آزمونی هماهنگ و حضوری در سایر پایه‌ها عقب نشینی کند؟

همانطور که ۲۵ اسفند علیرضا کمرئی گفته بود: در هر زمانی که مدارس بازگشایی شوند آموزش و پرورش مصمم است، یک ماه آموزش حضوری را برای دانش آموزان فراهم کند تا یادگیری قبلی خود در جریان آموزش تلویزیونی و مجازی را مرور کنند.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه اگر مدارس اول اردیبهشت بازگشایی شوند در نیمه دوم خرداد ماه امتحانات را شروع می‌کنیم، گفته بود: به هر میزان زمان بازگشایی دیرتر شود در تنگنای زمانی بیشتری هستیم اما موظف هستیم یک ماه آموزش را ارائه دهیم تا جریان یادگیری به طور دقیق حاصل شود.

حال بیایید درباره همین امتحانات پایه دوازدهم و میزان آموزش محتوای دروس و برگزاری آزمون حضوری سخنان مسئولان را مرور کنیم:

۲۵ فروردین مهدی نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش درباره محتوای دومین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش گفت: برای دانش‌آموزان پایه دوازدهم نیز تأکید شد که معلمان و مدیران تلاش کنند که تدریس تمام کتاب‌های درسی تا پایان اردیبهشت به اتمام برسد زیرا تمام محتوای کتاب درسی مبنای امتحانات و کنکور خواهد بود.

۲۵ فروردین مهدی نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش درباره محتوای دومین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش گفت: برای دانش‌آموزان پایه دوازدهم نیز تأکید شد که معلمان و مدیران تلاش کنند که تدریس تمام کتاب‌های درسی تا پایان اردیبهشت به اتمام برسد زیرا تمام محتوای کتاب درسی مبنای امتحانات و کنکور خواهد بود اما شامگاه گذشته معاون آموزش متوسطه در برنامه تلویزیونی پرسشگر گفت ۲۰ درصد محتوای درسی پایه دوازدهمی‌ها از امتحانات نهایی حذف می‌شود

۲۷ فروردین نیز او بار دیگر تاکید کرد: معلمان تمام محتوای درسی را تدریس کنند و هیچ محتوایی حذف و یا به سال آینده منتقل نخواهد شد لذا معلمان اهتمام داشته باشند تا پایان اردیبهشت ماه کار تدریس دروس به پایان برسد.

و شامگاه گذشته معاون آموزش متوسطه در برنامه تلویزیونی پرسشگر می‌گوید ۲۰ درصد محتوای درسی پایه دوازدهمی‌ها از امتحانات نهایی حذف شد.

۳۰ فروردین محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش در جلسه شورای راهبردی شبکه آموزشی دانش‌آموزان در مورد امتحانات پایان سال تحصیلی، اظهار کرد: امکان فاصله‌گذاری اجتماعی وجود دارد لذا امتحانات نهایی به صورت حضوری برگزار می‌شود مگر اینکه مجدداً وزارت بهداشت و آموزش پزشکی پروتکل سختگیرانه‌تری را ضروری بداند. برای پایه دوازدهم به دلیل شرکت در کنکور تمهیداتی در نظر گرفته شده است و به این علت که امتحانات نهایی حدود سه هفته طول می‌کشد، سه هفته پس از پایان امتحانات نهایی پایه دوازدهم، کنکور برگزار خواهد شد.

وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: بخش عمده آموزش پایه دوازدهم در نیمه دوم سال ۹۸ انجام شده است و قبل از اسفند، بخش مهمی از دروس تمام شده است و برای اینکه دانش‌آموزان بتوانند در اردیبهشت، دروس خود را مرور کنند، بدون تأخیر در زمان آموزشی، برگزاری امتحانات این دانش‌آموزان را پیگیری می‌کنیم. با توجه به ارزیابی معلمان از برنامه‌های آموزشی و با لحاظ آموزش‌های تلویزیونی و تلاش‌های مسئولانه و خلاقانه معلمان در فضای مجازی قبل از راه‌اندازی شبکه شاد، مدیران و معلمان باید پس از ارزیابی از بخش‌های آموزش داده شده برای ادامه برنامه درسی تا آموزش کل محتوای دروس از طریق روش‌های معرفی شده اقدام کنند و بنا به حذف محتوای آموزشی نداریم.

و در همین روز وی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری امشب شبکه دوم سیما در خصوص برگزاری امتحانات، ادامه داد: از حیث برگزاری آزمون‌ها و امتحانات هم تابع تصمیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستیم؛ اگر بتوانیم در پایان دوره آموزشی با رعایت پروتکل‌ها، به صورت حضوری آزمون‌ها را برگزار کنیم حتماً انجام می‌دهیم.

وزیر آموزش و پرورش در خصوص دانش‌آموزان کنکوری و اینکه زمان تقریبی برای برگزاری آن اعلام شود، اظهار کرد: دانش‌آموزان پایه دوازدهم به جهت حساسیت برای ما اهمیت ویژه دارند و معمولاً ۹۰ درصد محتوای آموزشی قبل از سال جدید ارائه می‌شود و سال جدید با مرور درس‌ها همراه است.

وی ادامه داد: عنوان کردیم برای سال دوازدهم، ماه اردیبهشت را برای مرور دروس و جمع‌بندی محتوا در نظر می‌گیریم و بعد از آن سه هفته برای برگزاری امتحانات نهایی زمان نیاز داریم؛ بعد از امتحانات نهایی هم نیازمند ۳ هفته است تا دانش‌آموزان آمادگی برای کنکور را پیدا کنند بنابراین لااقل می‌توانیم بگوییم دهه سوم تیر آمادگی برای برگزاری کنکور داریم و سازمان سنجش می‌تواند برنامه‌ریزی کند البته اگر شرایط دیگری پیش آید باید متناسب با آن برنامه‌ریزی کرد.

تناقض اینکه بالاخره چه حجم از مطالب درسی از نظر مسئولان آموزش و پرورش پیش از سال تحصیلی در مدارس تدریس شده است، از همان ابتدا محل بحث بود و آنچه منطقی‌تر به نظر می‌رسید اعلام تفاوت در تدریس محتوای درسی در مناطق مختلف کشور بود که قاعدتاً با توجه به تعطیلات مکرر مدارس در برخی استان‌های کشور به دنبال آلودگی هوا، سرما و یخبندان، شیوع آنفلوآنزا و… نمی‌تواند عدد مشخصی داشته باشد.

تناقض دیگر بر سر اصرار مسئولان آموزش و پرورش بر برگزاری آزمون حضوری پایه دوازدهم است اما بلافاصله چنین جمله‌ای نیز مطرح می‌شود که: «اگر ستاد ملی مبارزه با کرونا پروتکل‌های سختگیرانه‌تری مطرح نکند»، یا «در صورت موافقت ستاد ملی مبارزه با کرونا» و یا اینکه «اگر اپیدمی شدیدتری در شیوع کرونا نداشته باشیم»

تناقض دیگر بر سر اصرار مسئولان آموزش و پرورش بر برگزاری آزمون حضوری پایه دوازدهم است اما بلافاصله چنین جمله‌ای نیز مطرح می‌شود که: «اگر ستاد ملی مبارزه با کرونا پروتکل‌های سختگیرانه‌تری مطرح نکند»، یا «در صورت موافقت ستاد ملی مبارزه با کرونا» و یا اینکه «اگر اپیدمی شدیدتری در شیوع کرونا نداشته باشیم» چنانچه احمد عابدینی معاون دبیر کل شورای ‏عالی آموزش و پرورش کشور‬ نیز سوم اردیبهشت در گفتگویی رادیویی گفت: تصمیم گیری درباره شیوه برگزاری امتحانات آخر سال به ستاد کرونا واگذار شده است و پس از عید نیز دو جلسه ‏در شورای‬ عالی آموزش و پرورش ویژه برگزاری امتحانات برگزار کردیم و تصمیم شورای عالی به ستاد ملی کرونا ارسال شده است و منتظر پاسخ نهایی این ستاد هستیم. در این پیش نویس بیشتر آمده است که بیشترین مسئولیت درباره برگزاری کلاس‌ها و امتحانات بر عهده معلم باشد. ‎

و این جملات یعنی هر آنچه این روزها مسئولان آموزش و پرورش اعلام می‌کنند همچنان قطعی و قابل استناد در عمل نیست.

حتی پانته آ دری معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش نیز در همین گفتگوی رادیویی اعلام کرد: در شورای عالی آموزش و پرورش نیز یک پیش نویس آمده شده بود که به سال تحصیلی پایان دهند اما اعلام نشد زیرا اگر این مسئله بیان می‌شد، خیلی از خانواده‌ها مجدداً به سفر می‌رفتند و از نظر کنترل کرونا دچار مشکل می‌شدیم و ‏درواقع این اقدام یک اهرم در اختیار ستاد مقابله با کرونا بوده است‎.‎

حال باید پرسید آیا این سخنان نیز همان اهرم فشار است یا واقعاً تصمیماتی است که به عمل نزدیک است.

وزیر آموزش و پرورش می‌گوید: آموزش و پرورش این روزها تعطیلی ندارد و پیگیر این هستیم که دین خود را به دانش آموزان، والدین و کشور ادا کنیم و اطمینان می‌دهیم که نگران فرزندانتان نباشید به هر طریقی که شده کار آموزش را دنبال می‌کنیم.

وی در ادامه اضافه کرد: برای پایه‌های تحصیلی دیگر نیز اصرار بر این است که دوره آموزشی به اتمام برسد و نمی‌خواهیم اعتبار سال تحصیلی را خدشه‌دار کنیم زیرا برخی از آموزش‌های امسال نیازمند آموزش‌های سال تحصیلی بعدی است و با اتمام کل محتواهای آموزشی سال را به پایان می‌رسانیم.

اما باید از وزیر آموزش و پرورش سوال کرد آیا خانواده‌ها نباید نگران پیام‌ها از وزارتخانه‌ای باشند که در فاصله یک هفته مدیرکل شورای عالی آموزش و پرورش آن با قطعیت اعلام می‌کند که امتحانات نهایی و کنکور قطعاً از تمام محتوای دروس است و معاون آموزش متوسطه همین وزارتخانه اعلام می‌کند ۲۰ درصد محتوای دروس امتحانات نهایی و کنکور حذف شده است؟

اینکه به فاصله دو ماه تدریس ۷۰ درصدی دروس در پیش از تعطیلات در سخن مسئولان به ۸۰ و ۹۰ درصد هم می‌رسد!

واقعیت این است که نه درباره تعطیلی مدارس، نه درباره برگزاری آزمون حضوری و نه حتی حذف دروس برای کنکور و امتحان نهایی این آموزش و پرورش نیست که به تنهایی مبنای تصمیم گیری و اعلام است. ستاد ملی مبارزه با کرونا باید مجوز برگزاری کنکور را بدهد و درباره آزمون حضوری یا شیوه سنجش دانش آموزان در تمام پایه‌های متوسطه نظر سازمان سنجش نیز ملاک است. و هر کدام از این دو می‌توانند با نظرهای متفاوت باعث شوند نظر مسئولان آموزش و پرورش دوباره ۱۸۰ درجه چرخش کند.

در این میان اظهار نظرهای متناقض و پیام‌های متفاوت به دانش آموزان تنها استرس آنها را در این روزها بیشتر می‌کند.

کاش بتوانیم وضعیت را همانطور که هست و با همه چالش‌هایش برای خانواده‌ها و دانش آموزان با زبانی صریح شرح دهیم و حتی اگر بلاتکلیفی غیرقابل اجتنابی وجود دارد، آنها را مجاب کنیم با بلاتکلیفی سازگار شوند و قطعاً این بهتر از دادن اطلاعات متناقض به آنها خواهد بود که باعث شده این روزها حجم زیادی از وقت معلمان در فضای مجازی به پاسخ شبهات دانش آموزان و اولیای آنها درباره آموزش‌ها و امتحانات بگذرد.