به گزارش خبرنگار مهر، در این نشست خمسه درباره جایگاه هنر پانتومیم گفت: "به طور کلی پانتومیم مادر و زاینده بازیگری در تمام جهان است که در کشور ما مهجور مانده و مظلوم واقع شده است. مسئولان باید با شناخت صحیح از این مقوله از آن به صورت مادی و معنوی حمایت کنند."
این بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون عمده فعالیت خود را در دانشگاهها تربیت مخاطب برای پانتومیم دانست و افزود: "برای آنکه فریاد مظلومیت پانتومیم را به گوش همه برسانیم باید ابتدا فریادکشی باشد و من تمام تلاشم این است که با آشنایی بیشتر دانشجویان با پانتومیم، برای آن مخاطب تربیت کنم تا از میان آنها هنرمندان جدید ظاهر شوند و از مسئولان بخواهند به پانتومیم بیشتر توجه شود."
محموددرضا رحیمی، کارگردان تئاتر و استاد دانشگاه، نیز با تأیید نظرات خمسه یادآور شد: "متأسفانه در تئاتر ما به مقوله پانتومیم توجه نمی‌شود. به طوری که بیشتر نمایش‌های ما تبدیل به گفتگوی بین بازیگران شده و همانطور که بازیگر را نمی‌شود از تئاتر حذف کرد، حرکت و بدن آماده را نیز از بازیگر نمی‌توان جدا دانست. چرا که بازیگر با یک بدن آماده در فضای خالی می‌تواند شگفتی بیافریند. پانتومیم کمک می‌کند عضلات وخطوط بدن به بازیگر شناسانده شود."
رضا کشاورز هم که نزدیک به 13 سال است در زمینه پانتومیم فعالیت می‌کند، از نبود تعرفه مشخص برای بازیگران این رشته تئاتری گلایه کرد و گفت: "حتی مدیران تئاتر هم نسبت به مقوله پانتومیم شناخت و تعریف مشخص ندارند و هنرمندان پانتومیم را جزء بازیگران فرم به حساب می‌آورند. حال آنکه تنها شباهت این دو موضوع بدون کلام بودن آنهاست. بازیگر پانتومیم مجبور است با تحمل رژیم‌های طاقت‌فرسا و تمرینات سخت، احساسات، کابوس‌ها و آرزوها را به صورت بی‌کلام و با حرکات بدن ایجاد کند و به نمایش بگذارد."
وی در مورد سختی‌های موجود در کار پانتومیم گفت: "من برای یک کار 40 دقیقه‌ای به مدت 10 ماه و روزی شش ساعت کار طاقت‌فرسا بدنی انجام دادم. ولی در نهایت دستمزدی که به من تعلق گرفت از دستمزد یک بازیگر حرکات فرم نیز کمتر بود."
رحیمی در ادامه این سخنان گفت: "پانتومیم در تمام دنیا جزو گرانترین و سخت‌ترین رشته‌های هنرهای نمایشی است و بازیگران آن جایگاهی خاص دارند و خیلی مواقع دستمزدشان بیشتر از بازیگران سایر رشته‌های تئاتری است. پانتومیم نیاز به زمان زیادی برای تمرین دارد و ما نمی‌توانیم متوقع باشیم در کشور ما که مدت زمان تمرین یک نمایش یک ماه است، یک کار پانتومیم را آماده اجرا کنیم."
خمسه تاریخ پیدایش پانتومیم را از زمان خلقت بشر دانست و افزود: "پانتومیم معلم کلام و نوشتار و خط است، نشانه‌هایی وجود دارد که انسان از طریق حرکت، عواطف و امیال خود را نشان می‌داده و در یونان همواره همه شاخه‌ها مدیون پانتومیم بوده‌اند. نشانه‌هایی هم در قرون 17 و 18 در انگلستان دیده می‌شود که در قرن نوزدهم توسط گاسپار دبرو در فرانسه به اوج می‌رسد. در حال حاضر همه بازیگران پانتومیم در سراسر دنیا آموزش‌دیده این مکتب هستند. پانتومیم کلاسیک یا پانتومیم فرانسوی با استفاده از مضامین روزمره به نقد سیاسی و فلسفی و اجتماعی جامعه می‌پرداخت."
رحیمی در مورد تاریخچه پانتومیم گفت: "در روم باستان آنقدر تعالیم پانتومیم ریشه می‌گیرد که حتی در مراکز آموزش گلادیاتوری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به نحوی که گالون یکی از معروفترین مربیان گلادیاتورها برای پیش‌بینی حرکات رقبا نگاه به عضلات منقبض‌شده آنها را به شاگردان خود آموزش می‌داد. وقتی تمام مفاهیم دراماتیک ریشه‌یابی می‌شوند به ریاضی کردن طبیعت می‌رسیم که در آن شخص روی صحنه از روی تعالیم درست می‌تواند عضلات و افعال خود را روی صحنه ارادی کند و به بازی بپردازد."
خمسه با اشاره به سابقه تاریخی پانتومیم، جایگاه آن را در کشورهای صاحب تئاتر شایسته دانست و برگزاری جشنواره‌های بزرگ بین‌المللی پانتومیم را یکی از برنامه‌های مهم در این زمینه خواند. وی یادآور شد: "در ایران متأسفانه قبل از انقلاب تنها یک جشنواره و بعد از انقلاب هم با حمایت حوزه هنری و شخص آقای زم جشنواره پانتومیم دو دوره برگزار شد. این اواخر هم با همت آقای کشن فلاح جشنواره‌ای در بوشهر برگزار شد. این نوع برگزاری جشنواره نمی‌تواند کمکی چندان به ارتقاء جایگاه پانتومیم بکند."
این استاد پانتومیم گفت: "حل مشکلات فرهنگی نیازمند برنامه‌ریزی است، وقتی مقوله‌ای مثل پانتومیم تعریفی در بین مدیران هنری ما ندارد، ردیف بودجه هم به آن اختصاص داده نمی‌شود. بعد این مسائل سرسری گرفته و فراموش می‌شود. من به شخصه حاضرم به عنوان یک سرباز هر کجا که بتوانم به پانتومیم کمک کنم و وارد صحنه شوم. اما این منوط به برنامه‌ریزی مدیران هنری ماست تا ما بتوانیم در راستای این برنامه‌ها کارهای آموزشی و اجرایی هدفمند داشته باشیم."
رحیمی هم لازمه حل مشکل پانتومیم را وجود حرکت اصولی برای تئاتر کشور دانست و افزود: "پانتومیم در ایران می‌تواند با کمترین امکانات، بیشترین فعالیت‌ها را داشته باشد. پانتومیم هنری بی‌واسطه است که به راحتی توانایی برقراری ارتباط با مخاطب را داراست و من نگرانم با روند کنونی کسی جایگزین بزرگان این رشته نباشد."
خمسه هم در پایان نشست تخصصی پانتومیم در خبرگزاری مهر ضمن یادآوری زحمات و جایگاه سیروس شاملو و دکتر آقایی، بزرگان پانتومیم ایران، ابراز امیدواری کرد مسئولان و مدیران هنری کشور بدون در نظر گرفتن میزها و مسئولیت‌ها به فکر اصلاح امور باشند و جایگاهی مناسب و شایسته برای پانتومیم به وجود بیاورند.
نظر شما