خبرگزاری مهر - گروه استانها، الهام هاشمی: بنا بر آمار رسمی منتشر شده ۳۰ تا ۳۵ میلیون نفر در ایران مطالعه غیر درسی دارند و عدد ۵.۱۲ دقیقه به عنوان سرانه مطالعه در ایران اعلام شده است؛ عجیب است کشور متمدنی که مردمانش حافظ، سعدی، مولانا و شعراء، علما و حکمای بسیاری پرورش داده است چرا باید در این روزگار پر از تکنولوژی و پیشرفت از مطالعه دور شود و به گونه‌ای به انزوا فرو رود.
متأسفانه در حال حاضر در ایران محصولات فرهنگی از جمله کتاب جز کالاهای لوکس به شمار می‌رود؛ برخی خانواده‌ها در چیدمان دکوراسیون منزل قسمتی از اتاق را محل قرار گرفتن کتاب‌هایی از جمله حافظ قرار می‌دهنداما به ندرت حاضر به باز کردن صفحات کتاب هستند.
در این میان کتاب فروشی‌های هر شهرستانی حداقل ویترینی از کتاب‌های روز را به نمایش می‌گذارد که همین امر تا حدی افراد را ترغیب به خرید کتاب می‌کند اما شهرستان دهاقان فاقد کتابفروشی غیردرسی است که این مسئله یک کمبود و معضل فرهنگی مهم در این شهرستان به شمار می‌رود و قابل تأمل است.
نبود تسهیلات، برای راه اندازی کتاب فروشی در دهاقان
یکی از فروشندگان کتب درسی در دهاقان در این ارتباط به خبرنگار مهر می‌گوید: دانش‌آموزان متقاضی خرید کتب درسی هستند اما هیچ تمایلی به خرید کتب غیر درسی نیستند و ما هم دلیلی برای اقدام در این زمینه نمی‌بینیم.
سید علی حجازی با اشاره به نبود مشتری کتب غیر درسی افزود: وقتی مشتری سراغ کتب غیر درسی را نمی‌گیرد ارائه چنین محصولاتی برای فروشنده مایه ضرر و زیان است و قطعاً از این کار منصرف می‌شود.
حجازی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا شما از سوی ارگانی دعوت و تشویق به راه‌اندازی کتاب فروشی در دهاقان شده‌اید، عنوان کرد: تاکنون هیچ مرکز فرهنگی و یا ارگانی از ما دعوت به راه‌اندازی کتاب فروشی در دهاقان نکرده است و هیچ مشوقی و مزایایی برای ایجاد انگیزه در این خصوص وجود نداشته است.
مطالعه نیاز به فرهنگ سازی دارد
رضا بطحائی فروشنده لوازم‌التحریر و کتب غیر در سیاست که سالهاست در دهاقان به این کار اشتغال دارد، وی در این ارتباط در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: من تنها فروشنده کتب غیر درسی و تا حدی کتاب‌های داستانی ویژه کودکان هستم.
وی با بیان اینکه دهاقانی‌ها طالب کتب غیر درسی نیستند و دهاقان در حال حاضر کتاب فروشی ندارد، افزود: چندین سال قبل کتاب فروشی در دهاقان دایر شد اما در طول روز حتی یک نفر مشتری هم نداشت و به ناچار این کار را تعطیل کرد.
بطحائی اذعان کرد: کتاب خواندن نیاز به فرهنگ سازی قوی دارد که متأسفانه نهادهای متولی در این زمینه کم کاری کرده‌اند؛ مردم دهاقانی تمایلی به خرید کتاب ندارند و باید علت‌یابی مناسبی در این زمینه انجام شود.
درست است که فرهنگ کتابخوانی موضوعی است که ابتدا در نهاد خانواده شکل می‌گیرد اما در ادامه آموزش و پرورش، اداره ارشاد و دیگر نهادهای متولی نیز نقش مهمی در شکل‌گیری این فرهنگ دارند و باید نقش حمایتی در راه اندازی کتابفروشی ها داشته باشند اما زمانی که یک شهرستان به طور کلی فاقد کتابفروشی باشد طبیعی است که حتی کنجکاوی در ارتباط با کتاب‌ها در نوجوانان و جوانان شکل نمی‌گیرد و دهاقان حتی از این امکان در فرهنگ سازی کتابخوانی نیز بی بهره است.
در گذشته نیز کتاب فروشی‌ها از تسهیلات بسیار خوبی هم بهره‌مند می‌شدند اما در حال حاضر فاقد تسهیلات و وام هستند و از هیچ نوع مزایایی برخوردار نیستند کارشناس اداره فرهنگ و ارشاد شهرستان دهاقان در پاسخ به این سوال که رئیس ارشاد دهاقان مدتی قبل از ترغیب و تشویق کتاب فروشی‌ها به ارائه کتب غیر درسی خبر داد اما گویا این فروشندگان از این موضوع بی اطلاع بودند، اظهار داشت: در گذشته کتابفروشی ها زیر نظر و نظارت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بود اما در حال حاضر این وظیفه به اداره اصناف محول شده است.
زهرا سادات حجازی از حذف شدن تسهیلات مختص کتاب فروشی‌ها خبر داد و افزود: هم‌چنین در گذشته نیز کتاب فروشی‌ها از تسهیلات بسیار خوبی هم بهره‌مند می‌شدند اما در حال حاضر فاقد تسهیلات و وام هستند و از هیچ مزایایی برخوردار نیستند.
مردم قدرت خرید ندارند
رئیس اصناف شهرستان دهاقان نیز در این باره اظهار داشت: متأسفانه شهرستان دهاقان فاقد کتاب فروشی است و کسی متقاضی این امر نیست.
مظفر جهانگیری افزود: هیچ گونه وام و تسهیلاتی به این کار اختصاص داده نشده و ما فقط وظیفه صدور پروانه کسب را بر عهده داریم.
وی عنوان کرد: قطعاً نبود مشتری کافی سبب نارضایتی فروشندگان شده در نتیجه کسی متقاضی این کار نیست.
رئیس اصناف شهرستان دهاقان با بیان اینکه مردم شهرستان تمایلی به مطالعه ندارند، اعلام کرد: ممکن است این امر تا حدی نیز به قدرت خرید مردم مربوط باشد به نوعی که آنها ترجیح دهند نیازهای روزانه خود را در اولویت قرار دهند.
اما یک نویسنده و محقق در این زمینه معتقد است که اگر در گذشته فقر منابع فرهنگی از جمله کتابخانه‌ها، فرهنگ‌سراها و منابع اینترنتی و دیجیتال وجود داشت اما در حال حاضر به وفور و به راحتی همه این منابع و امکانات در اختیار مردم قرار دارد اما متأسفانه دچار فقر فرهنگی شده‌ایم که از فقر منابع بسیار نگران‌کننده‌تر و مضرتر است.
احمدرضا امیری سامانی در گفت و گو با خبرنگار مهر، با اشاره بر اینکه امرار معاش جدای از مطالعه است، افزود: حرکت به سمت مطالعه با توجه به اینکه سبک معیشت مردم عوض شده منجر به نابودی این انگیزش شده است.
بی کیفیتی مطالعات دانشگاهی
وی با اشاره به اینکه حتی مطالعه دانشگاهی هم بی کیفیت شده است، مطرح کرد: بدین ترتیب اگر در اغلب خانواده‌ها مطالعه‌هایی صورت می‌گیرد مربوط به دروس دانشگاهی است که البته آن هم مربوط به جزوه‌هایی گذرا است، بنابراین در همان جزوه‌های دانشگاهی هم کیفیت مطالعه پایین آمده است.
فقر فرهنگی عاملی بر حذف مطالعه است و در این میان شرایطی زندگی نیز باعث می‌شود سرانه مطالعه جامعه کم شده و مردم به مطالعه به عنوان یک کار فانتزی، تجملاتی و اضافه بر سازمان نگاه کنند این نویسنده و محقق با بیان اینکه امروز سهم بیشتر صندلی دانشگاه را خانم‌هایی پر کرده‌اند که تمایل دارند وارد بازار کار شوند، گفت: بدین ترتیب زندگی مردم درگیر تأمین منابع اولیه شده است و در کنار آن فقر فرهنگی نیز در زمینه‌های مختلف رخ نمایان کرده است.
امیری سامانی با اشاره به اینکه هرم «مازلو» که سلسله مراتب نیازهای اولیه انسان را نشان می‌دهد، افزود: مطالعه در هرم‌های بالاتری از هرم مازلو می‌تواند قرار دارد اما در جامعه‌ای که مردم درگیر تأمین نیازهای اولیه از جمله خوراک، پوشاک، درمان و آسایش هستند به ندرت به مطالعه فکر می‌کنند چون این امور در میان اولویت‌های زندگی گم می‌شود.
غم نان جای پرداختن به امور فرهنگی را گرفته است
وی با تاکید بر اینکه غم نان جای پرداختن به امور فرهنگی را گرفته است، گفت: در حقیقت قدرت خرید مردم به شدت پایین آمده و دیگر غم نان اجازه پرداختن به مسائل فرهنگی همچون رفتن به کنسرت، تئاتر و یا مطالعه را به آنها نمی‌دهد.
این نویسنده و محقق فقر فرهنگی را عاملی بر حذف مطالعه دانست و عنوان کرد: در چنین شرایطی سرانه مطالعه جامعه کم می‌شود و مردم به مطالعه به عنوان یک کار فانتزی، تجملاتی و اضافه بر سازمان نگاه می‌کنند و دیگر به تفکر و مطالعه بها نمی‌دهند.
نبود کتاب فروشی در شهرستان دهاقان قطعاً منجر به فراموشی مطالعه و حذف خرید کتاب، حتی به ندرت از سبد خانواده‌ها می‌شود و ضعف فرهنگی را رواج می‌دهد، این روزها حتی مردم از تماشای ویترین‌های نمایش کتاب که منجر به کنجکاوی خرید می‌شود نیز محروم هستند و به مرور همان افراد اندک هم که مشتاق خرید کتاب هستند به سبب نبود کتاب فروشی به مرور زمان به ناچار کتابخوانی را فراموش می‌کنندو این موضوعی نیست که بتوان در ارتباط با آن از کم کاری مسئولان گذشت.
نظر شما