حقوق‌دان اردنی:اسرائیل به عنوان اشغالگر «حق دفاع از خود» را ندارد

خبرگزاری مهر -گروه بین الملل: نشست پنج روزه «رسانه و جنگ» از روز شنبه به ابتکار شبکه الجزیره قطر در شهر استانبول ترکیه آغاز شده است.

در این نشست تخصصی حدود ۱۰۰ نفر از خبرنگاران و کارشناسان رسانه‌های مختلف منطقه حضور دارند. این نشست‌ها گفتگو محور است و به صورت پرسش و پاسخ برگزار می‌شود که در آن خبرنگارانی از مؤسسه رسانه‌ای مهر نیز مشارکت دارند.

این نشست به صورت کارگاهی با حضور کارشناسان حقوقی و رسانه‌ای برگزار می‌شود و در روز اول و دوم آن «هاله عاهد» حقوق دان برجسته اردنی به بررسی جنایات جنگی و مختصات نسل کشی و کشتار جمعی، همچنین چگونگی پیگیری حقوقی آن در مجامع بین المللی پرداخت.

این موضوع تحت عنوان «خبرنگاران و قانون بین المللی بشردوستانه؛ مستندسازی جنایات جنگی» در مرکز فرهنگی الشرق در استانبول ارائه شد.

در ادامه خلاصه‌ای از مهمترین نکات مطرح شده در روز اول و دوم این نشست می‌آید:

«هاله عاهد» حقوق دان برجسته اردنی در ابتدای مطالب خود با ارائه توضیحاتی کامل در ارتباط موضوع جنایات جنگی و نسل کشی سعی کرد این مبحث را از لحاظ حقوقی کاملاً برای حاضران توضیح دهد.

وی تاکید کرد: قوانین بین المللی دارای سه زیر مجموعه قوانین بین المللی حقوق بشری، قانون بین المللی بشردوستانه و قوانین بین المللی جنایی است.

وی پوشش خبری و مستندسازی را از عناصر اصلی مرتبط با موضوع رسانه و قانون بین المللی بشردوستانه دانست و تاکید کرد: در موضوع قوانین بین المللی و اجرای صحیح آن، نقش آفرینی کشورها و دولت‌ها بسیار مهم و اساسی است.

هاله عاهد در ادامه مهمترین بخش قوانین بین المللی بشردوستانه را توصیف کرد و گفت: زمانی که حاکمیت‌ها و دولت‌های مختلف به وظایف خود در زمینه مجازات خاطیان عمل نمی‌کنند باید از قوانین بین المللی بشردوستانه برای منع ارتکاب فجایع و قتل عام‌ها استفاده کنیم.

وی با رد ادعای رژیم صهیونیستی در زمینه استفاده از «حق دفاع از خود»، تاکید کرد: براساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل، اسرائیل بر خلاف ادعای مطرح شده، نمی‌تواند از حق دفاع از خود برخوردار باشد چون این حق در صورتی برای یک کشور یا حاکمیت منظور می‌شود که دو شرط اساسی آن برقرار باشد.

حقوق دان اردنی تاکید کرد: یکی از این شروط این است که حمله از طرف یک کشور صورت گیرد که در مورد عملیات طوفان الاقصی این مساله صدق نمی‌کند. همچنین با توجه به اینکه اسرائیل یک رژیم اشغالگر است، حق دفاع از خودش را ندارد و باید در ابتدا مناطقی را که اشغال کرده است، تخلیه کند.

وی افزود: شرط دیگر فعال شدن حق دفاع از خود این است که طرف مورد حمله واقع شده، شورای امنیت سازمان ملل را در جریان تجاوز قرار داده و از این نهاد بین المللی برای دفاع از خود مجوز دریافت کند.

هاله عاهد در ادامه انواع جنایات را تشریح و تاکید کرد: جنایات جنگی، جنایات ضدبشری و جنایات نسل کشی (کشتار جمعی) سه بخش اصلی این جنایات را تشکیل می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه در شرایط کنونی در نوار غزه جنایت نسل کشی از سوی رژیم صهیونیستی در حال رخ دادن است، افزود: جنایات نسل کشی، در واقع جنایاتی است که با هدف از بین بردن یک قومیت، نژاد و یا پیروان یک دین به صورت جزئی و یا کلی با یک نیت و هدف مشخص از سوی عامل اجرا کننده، انجام می‌شود.

حقوق دان اردنی تاکید کرد: جنایات نسل کشی یکی از دشوارترین گونه از جنایات برای اثبات است، چون برای ثابت کردن وقوع آن باید نیت عامل اجراکننده کاملاً مشخص شود و با ارائه اسناد و مدارک محکمه پسند در مجامع بین المللی مورد تأیید قرار گیرد.

وی جنایات نسل کشی را مادر کل جنایات دانست و تاکید کرد: طرفی که عامل جنایت است، در کنار طرف یا طرف‌هایی که با آن همراهی می‌کنند و طرف یا طرف‌هایی که می‌توانند مانع وقوع جنایت شوند و اقدامی در این راستا نمی‌کنند، همه در جنایت نسل کشی شریک هستند. در همین راستا اخیراً در آمریکا شکوائیه‌ای علیه بایدن، بلینکن و لوید آستین در زمینه مشارکت در جنایت نسل کشی رژیم صهیونیستی در غزه مطرح شده است.

وی افزود: نیت ارتکاب جنایات جنگی را می‌توان از سیاق، روش و سبک وقوع کشتارها نیز به اثبات رساند که البته امر ساده ای نیست و به اقدامات و طی مسیرها و روندهای مشخص و هدفمند نیاز دارد.

هاله عاهد در ادامه مختصات جنایات جنگی را ارائه کرد و گفت: شهرک‌های صهیونیستی در اراضی اشغالی به ویژه مناطق اطراف نوار غزه، یک گونه از جنایات جنگی محسوب می‌شود، چون طی آن رژیم صهیونیستی ساکنان اصلی یک منطقه را آواره و اخراج کرده و افراد مورد حمایت خودش را در آنجا ساکن کرده است.

وی تاکید کرد: جنایات جنگی برای نخستین بار در توافقات چهارگانه ژنو مطرح شد و به طور رسمی مورد استفاده قرار گرفت.

حقوق دادن اردنی در ادامه مباحث خود به موضوع مستندسازی جنایات جنگی رژیم صهیونیستی اشاره کرده و گفت: مستندسازی جنایات جنگی رژیم صهیونیستی اهمیت بسزایی در جلوگیری از فرار سران صهیونیست از مجازات دارد.

وی با اشاره به اهمیت فعالیت رسانه‌ها و خبرنگاران جنگی در راستای مستندسازی جنایات جنگی، افزود: دادگاه جنایی بین المللی به خبرنگاران جنگی اجازه داده است که هویت خود را پنهان نگه داشته و به جای شاهد به عنوان ناظر مستقل در دادگاه حاضر شوند. این امر نشان دهنده اهمیت فعالیت خبرنگاران جنگی برای دادگاه بین المللی جنایات جنگی لاهه است.

هاله عاهد افزود: مستندسازی جنایات جنگی از این جهت بسیار مهم و ضروری است، چون از طریق آن می‌توان سازمان یافته بودن جنایات جنگی و روش‌مند بودن آنرا به اثبات رساند.