«توبافی» از آغاز در خراشاد تا درخشش در عرصه جهانی

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: «توبافی» یا همان پارچه بافی سنتی است که به مردم خراسان جنوبی و به ویژه روستای خراشاد در شهرستان بیرجند مدالی تعلق دارد، هنری که نام این روستا را جهانی کرد.

«توبافی» سال‌ها از یاد رفته بود و کمتر کسی سراغی از این هنر ریشه دار می‌گرفت اشما یک بانوی پرهمت این دیار پای کار احیای این هنر زیبا ایستاد.

در همین راستا آوازه این هنر تا جایی رسید که ارزیابان بین‌المللی متشکل از غاده هیجاوی از کشور کویت و رئیس منطقه آسیا و اقیانوسیه، احمد صالح یوسف الفارسی از کشور عمان و ویدا توحدی مشاور معاون صنایع دستی کشور به عنوان گروه ارزیاب سازمان یونسکو برای ثبت جهانی حوله خراشاد به این روستا سفر کردند.

و در نهایت در سال ۱۳۹۷ هنر توبافی روستای خراشاد ثبت جهانی شد و نام این هنر و این روستای خراسان جنوبی در عرصه‌های بین‌المللی درخشید.

پای صحبت بانو فاطمه ذاکریان هنرمند کارآفرینی که با «توبافی» نام روستای خود را جهانی کرد نشستیم و از تلخ و شیرین کارآفرینی در حوزه صنایع دستی پرسیدیم.

صدای چرخ‌های «توبافی» در گوشه گوشه خراشاد

فاطمه ذاکریان بانوی نام آشنای کارآفرین در حوزه صنایع دستی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: پارچه‌بافی و توبافی یکی از هنرهای سنتی و بومی خطه کویری خراسان جنوبی و شهر بیرجند بوده که به تدریج در معرض فراموشی قرار گرفت اما با تلاش و همت بانوان روستای خراشاد این هنر آوازه جهانی پیدا کرد.

ذاکریان ادامه داد: کار احیای هنر توبافی و یا همان پارچه بافی سنتی از دهه ۸۰ و حدود سال‌های ۸۲-۸۳ آغاز شد.

وی بیان کرد: خوشبختانه از آن زمان تا امروز بسیاری از بانوان روستای جهانی خراشاد وارد این عرصه شدند و امروز در گوشه گوشه خراشاد صدای چرخ‌های توبافی شنیده می‌شود.

این بانوی کارآفرین اظهار کرد: در شهرستان بیرجند، در خانه تاریخی اعتمادی نیا نیز کارگاه پارچه بافی یا همان توبافی را داریم که صفر تا صد کار از آموزش تا فروش محصول در آنجا انجام می‌شود.

ذاکریان گفت: ناگفته نماند که در گذشته از هنر «توبافی» به عنوان حوله، برای خشک‌کردن و سفره نان استفاده می‌شد؛ اما اکنون آن را به گونه متفاوتی به خانه‌های مردم آورده‌ایم؛ یعنی در لباس نوزاد، تن‌پوش، سرویس اتاق خواب و آشپزخانه و… به کار می‌بریم.

ذاکریان درباره حمایت از صنعت گران صنایع دستی ادامه داد: به نظر من بیشتر حمایت‌ها محدود به معرفی به نمایشگاه‌ها شده است در حالی که می‌توان اتفاقات بسیار خوبی را برای صنایع دستی خراسان جنوبی رقم زد.

هدایا را از بین صنایع دستی خراسان جنوبی انتخاب کنیم

وی افزود: به عنوان مثال بارها گفته‌ایم که وقتی سازمان‌ها و ادارات دولتی و غیر دولتی می‌خواهند هدیه‌ای را در سمینارها و همایش‌ها داشته باشند از صنایع دستی استان استفاده کنند.

بانوی هنرمند خراسان جنوبی گفت: اما متأسفانه علی رغم تآکیدها این موضوع نادیده گرفته می‌شود و از این جهت بر تعداد بیکاران ما افزوده می‌شود در حالی که حمایت از صنایع دستی بومی زمینه اشتغال‌زایی را فراهم می‌کند.

ذاکریان با اشاره به نامگذاری سال به نام جهش تولید با مشارکت مردم، گفت: صنایع دستی یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی است که مردم به صورت مستقیم در آن مشارکت دارند که این موضوع را باید مد نظر قرار دهیم.

وی اظهار کرد: اگر ما مطالبات رهبر معظم انقلاب در حوزه اقتصادی را به صورت جدی و دغدغه مندانه پیگیری کنیم گره‌های کار در این بخش باز می‌شود.

روز بازارهای خراشاد با رنگ و بوی صنایع دستی

وی گفت: در خراشاد جمعه بازارها، روز بازارها و … را داریم و به اعتقاد من اگر خراشاد جهانی شد با همت اهالی روستا و حمایت‌های مردم بود که همواره به ما انگیزه بخشیدند.

ذاکریان با بیان اینکه یکی از موضوعات بسیار مهم در حوزه صنایع دستی بحث صادرات است، اظهار کرد: پارچه توبافی الان وارد کشورهای ایتالیا، آلمان و اتریش شده است.

بانوی فعال در حوزه صنایع دستی خراسان جنوبی یادآور شد: از نظر قانونی وقتی که یک کالای صنایع دستی پست می‌شود، به هزینه پستی تخفیف بسیار خوبی تعلق می‌گیرد ولی در حال حاضر این قانون اجرایی نمی‌شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر هزینه صادرات صنایع دستی و سایر کالاها یکی است و تفاوتی ندارد که این موضوع هزینه مضاعفی را بر دوش صنعت گر صنایع دستی وارد می‌کند.

ذاکریان افزود: حتی در مواردی هزینه پست به سایر کشورها به اندازه هزینه‌ای که برای تولید آن صنایع دستی کرده‌ایم می‌شود و از این جهت معتقدم در این زمینه نیز باید حمایت‌های ویژه‌ای صورت گیرد.

تولید صنایع دستی و مشارکت مردم

ذاکریان ادامه داد: در هر حال امیدواریم که با حمایت‌های هر چه بیشتر هر روز صنایع دستی در کشور ما رونق بگیرد و روزهای خوبی را در این زمینه به ویژه در خراسان جنوبی شاهد باشیم.

وی یادآور شد: همانطور که مطرح کردم وقتی رهبر معظم انقلاب اسلامی سخن از جهش تولید با مشارکت مردم دارند باید به این نکته توجه داشته باشیم که یکی از بخش‌های اقتصادی مهم و اولویت دار صنایع دستی است که مردم می‌توانند از جنبه‌های مختلف در آن مشارکت ویژه داشته باشند.

بانوی کارآفرین خراسان جنوبی در حوزه صنایع دستی بیان کرد: خوشحالم که توانسته‌ام در حد توان خود در زمینه رونق صنایع دستی در استان خودم فعالیت داشته باشم و از این بابت خداوند را شاکر هستم.