شهرزوری آرای دیگران را با تکیه بر اندیشه‌های سهروردی بیان می‌کند

به گزارش خبرنگار مهر، عصر روز پنجشنبه 13 دیماه ، در نشست رونمایی از کتاب«الشجره الالهیه» اثر شهرزوری، که با حضور دکتر نجفقلی حبیبی، مصحح کتاب و علاقه مندان، در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، دکتر محمود یوسف ثانی به تشریح ویژگی های کتاب و اندیشه های حکیم شهرزوی پرداخت.

دکتر یوسف ثانی در آغاز به فقدان آثاری در مورد زندگی نامه شخصی شهرزوری اشاره کرد و گفت: علیرغم این که شهرزوری از کسانی است که بر خلاف سنت رایج حکما که کمتر به نوشتن تاریخ می پرداختند، کتاب تاریخ الحکما نوشته است، اما در مورد زندگی خود او به دلایل نامعینی، اطلاعات بسیار اندکی در دسترس است.

وی گفت: آثاری که از شهرزوری هست، مثل نضحه الارواح و شرح حکمت الاشراق، نشانگر شیوه اشراقی اوست و او نخستین کسی است که دایره المعارف نویسی را در میان حکمای اشراق باب کرده است.

یوسف ثانی به بیان ویژگی های کتاب پرداخت و گفت: فصل نخست کتاب که تقاسیم العلوم است، به روش شناسی او اختصاس دارد و این در عالم اسلام سابقه ندارد. همچنین در این کتاب، فصل مستقلی به حکمت عملی اختصاص داده شده است که این نیز در میان حکمای ما بی سابقه است. نکته مهم دیگر تبویب، تدوین، تنظیم و تلخیص اندیشه های گذشتگان است که این هنر شهرزوری است و از این رو این کتاب در حوزه حکمت الاشراق از جامع ترین آثار است.

وی خصوصیت دیگر این کتاب را چنین بیان کرد: با اینکه شهرزوری کاملا سر سپرده شیخ اشراق است، اما در اصطلاحات و روش بیان خود اثری از شیخ اشراق ندارد . او نخستین کسی است که از شیخ اشراق به عنوان شیخ الاهی یاد می کند و آرای دیگران را با محور قرار دادن اندیشه های شیخ اشراق بیان می کند.

یوسف ثانی در ادامه به معرفی رساله های کتاب پرداخت و گفت: این کتاب از پنج رساله با نامهای تقاسیم العلوم، منطق، اخلاق، طبیعت و الاهیات تشکیل شده است که در این رساله ها برخی از مهمترین مسائل فلسفی و منطقی از جمله شبهه منون طرح شده اند و برای آنها پاسخ هایی ارائه شده است.

وی در پایان با اشاره به برخی مباحث پیرامون نسخه شناسی آثار شهرزوری،  به بیان اهمیت بخش الاهیات کتاب شجره الالهیه پرداخت و گفت: هنر شهرزوری آن است که به سبک متعارف مشایی و بدون استفاده از ترمینولوژی اشراقی، به تشریح حکمت اشراق می پردازد.

پس از او دکتر نجفقلی حبیبی، مصحح کتاب «الشجره الالهیه» نیز به بحث از اهمیت کتاب شهرزوری پرداخت و گفت: من کار تصحیح این کتاب را از سال 1368 به تدریج آغاز کردم و از نسخه هایی که دکتر اعوانی در اختیارم گذاشتند، بسیار بهره جستم.

دکتر حبیبی در ادامه با بیان دشواری های امر تصحیح این کتاب گفت: به نظر می رسد که شهرزوری در ابتدای کتاب به شیوه مشایی و بحثی سخن می گوید، اما به تدریج که به پایان کتاب نزدیک می شویم، شیوه اش اشراقی و ذوقی می شود

وی در پایان پس از اشاراتی به طبیعیات کتاب و دیگر مباحث آن، بار دیگر بر ضرورت مطالعه آن تاکید کردو گفت: مطالعه این کتاب برای کسانی که می خواهند حقایق الهی را درک کنند، واجب است.