خبرگزاری مهر برای بررسی رفتارهای متناقض روسیه پس از اتمام دوران پوتین و شروع دوران پوتین- مدودوف میزگردی را با حضور کارشناسان روسیه ترتیب داده که در ادامه مسئله روابط دوجانبه ایران و روسیه و جایگاه ایران در سیاست های مسکو مورد بررسی قرار می گیرد.
محمود شوری ، مدیر گروه مطالعات اورآسیای مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و کارشناس مسائل روسیه درباره نقش خاورمیانه ای روسیه گفت: روسیه در مقطعی از زمان از خاورمیانه به عنوان یک منطقه استراتژیک در جهان بیرون آمد و اکنون با افزایش قدرت این کشور مسکو در حال ورود دوباره به مسائل این منطقه است .
وی گسترش ناتو به شرق و پیوستن اوکراین و گرجستان به ناتو را در تضاد با منافع ایران و روسیه دانست .
شوری روابط اقتصادی و تجاری ایران و روسیه را خوب ارزیابی کرد و تمایل نداشتن بوروکراسی ایران را برای پذیرش سرمایه گذاران روس از دلایل حضور کمرنگ تر این کشور در عرصه اقتصادی و تجاری ایران عنوان کرد.
شوری روس ها را علاقمند به داشتن روابط دو جانبه و منفرد با ایران عنوان کرد.
وی با تاکید بر اهمیت انرژی ایران برای روسها مهمترین موضوع چالش زا بین ایران و روسیه را موضوع هسته ای عنوان کرد و گفت : روس ها خواستار دستیابی ایران به دانش هسته ای مستقل به عنوان یک همسایه نیستند.
وی یکی از دلایل امضاء تحریم ها از سوی پوتین را الزامات قانونی روسیه برای عملی کردن برنامه هایی است که در شورای امنیت به آنها رای داده است .
این کارشناس مسائل روسیه عدم اتفاق نظر در خصوص تقسیم خزر را هم از دیگر موارد مورد اختلاف بین ایران و روسیه اعلام کرد و در عین حال تاکید کرد :
این کارشناس افزود: سعی می شود گفتگوهای نظامی روسیه با ایران در چارچوب اقتصادی صورت گیرد و در خیلی از موارد نیز تهران اجازه حضور زیاد روسیه را نمی دهد.
شوری ضمن اشاره دوباره به منحصر به فرد بودن روابط ایران و روسیه گفت: دو کشور سیاست های مستقلی دارند و اگر چه ممکن است در جاهایی تضاد هم داشته باشند در حوزه های مختلفی با هم منافع مشترک گسترده دارند که هر کدام از آنها در قالب گفتمان خاصی قابل بررسی است .
وی حوزه مسائل امنیتی در دریای خزر، آسیای مرکزی و قفقاز را یکی از گفتمان های مطرح در روابط ایران و روسیه دانست و گفت: روسیه در کنار اینکه همسایه خزری ایران است یک قطب گروه هشت کشور صنعتی و شورای امنیت هم هست و در بعضی مسائل این کشور از همان چهارچوب منطقی عضویت در گروه هشت یا شورای امنیت با ایران برخورد می کند گرچه با توجه به همسایگی خزری و منافع مشترک در گفتمان اقتصادی سعی دارد با حفظ وجه خود در شورای امنیت به ایران هم کمک کند و تعدیل قطعنامه ها از نمونه های این گونه تلاش های روسیه است.
این کارشناس مسائل روسیه در بیان گفتمان امنیتی بین ایران و روسیه به مسئله مناطق مسلمان نشین جدایی طلب در روسیه اشاره کرد وگفت : روسیه ایران را برای امنیت خود در این حوزه نه تنها تهدید نمی داند بلکه این کشور را به عنوان یک کشور مسلمان متنفذ در جوامع اسلامی و بخصوص در سازمان کنفرانس اسلامی، یک فرصت برای کمک به حل مشکلات در این حوزه می داند.
وی با اشاره به اینکه ایران پایگاه دشمنان روسیه نیست و با روسیه مرز مشترک زمینی ندارد روابط نظامی و تسلیحاتی روسیه با ایران را در چهار چوب قوانین بین المللی کنترل تسلیحات عنوان کرد وگفت: محدودیت های روسیه ناشی از چهارچوب هایی است که روسیه در آنها قرار گرفته است و ناشی از خطراتی که ممکن است ایران برای امنیت روسیه داشته باشد نمی باشد.
وی در خصوص گفتمان اقتصادی مطرح بین ایران و روسیه هم گفت : روسها حتی در بحث فروش بعضی سلاح های متعارف به ایران سعی دارند این کار را از قالب امنیتی درآورند و در جواب غرب آنرا یک تبادل تجاری برای کسب منفعت عنوان کنند .
شوری درباره عدم علاقه روسیه به تمدید قرارداد هواپیماهای اجاره ای هم گفت : روس ها بسیار علاقمند به حضور در بازار ایران هستند و برعکس ایران ملاحظاتی به لحاظ فنی دارد که باعث می شود روس ها نتوانند در صنعت ایران خیلی جلوه گر باشند .
این کارشناس مسائل روسیه تلاش گازپروم، بزرگترین شرکت گازی روسیه را برای سرمایه گذاری در حوزه گاز ایران از نمونه های علاقمندی روسیه به همکاری ایران عنوان کرد.
همچنین میرطاهر درباره جایگاه ایران در استراتژی کلان روسیه گفت: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، روسیه بسوی غرب رفت و این درحالی است که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تلاش دارد کشورهای نزدیک به روسیه را زیر چتر خود درآورد.
وی افزود: مسکو متوجه هدف غایی آمریکا که تجزیه روسیه بود، شد و دراین راستا واکنش های تدافعی را در پیش گرفت.
میرطاهر خاطرنشان کرد: آمریکا در حال حاضر درحال استفاده از کشورهای غرب گرا به عنوان برگ های خود است و روسیه نیز ایران را باتوجه به سیاست های مستقل که به عملا به عنوان اصلی ترین دشمن واشنگتن به شمار می رود، اهمیت زیادی برای مسکو دارد و از کارت ایران در بازی با غرب استفاده می کند.
این کارشناس با اشاره به اینکه ایران سپر توسعه طلبی آمریکا به شمار می رود، گفت: روسیه می تواند با کارت ایران، غرب را تحت فشار قرار دهد.
میرطاهر با اشاره به اینکه چشم انداز روشنی برای همکاری های هسته ای ایران و روسیه در شرایط فعلی نمی بیند، افزود: مسکو با یک ایران هسته ای مستقل موافق نیست.
وی خاطرنشان کرد: نه غرب و نه روسیه تمایلی به یک ایران هسته ای مستقل ندارند و روسیه تنها با ارسال سوخت و گرفتن پس مانده آن حاضر به همکاری هسته ای با ایران شده است.
این کارشناس در رابطه با امضای قطعنامه علیه ایران گفت: در چنین شرایطی، امضای قطعنامه معنا می یابد و این درحالی است که روسیه نیز باید به تعهدات بین المللی خود عمل کند.
وی با اشاره به اینکه روابط مسکو و تهران در آینده گسترش خواهد یافت، تاکید کرد: روسیه خواستار حذف ایران همچون عراق نیست.
حسینی درباره روابط ایران و روسیه اظهار داشت: روسیه خواستار یک ایران باثبات است و در سیاست های مسکو نسبت به تهران تغییری صورت نگرفته است.
وی با اشاره به سفرهای بسیار هیئت های روسی به تهران افزود: روسیه، ایران را به عنوان یک تثبت کننده می داند و ارسال سوخت به این کشور نشان از اراده و عزم روسیه در تقویت همکاری و روابط با تهران دارد.
حسینی تاکید کرد: روسیه خواستار همکاری بیشتر با ایران است.
این کارشناس درباره مسائل جزایر سه گانه ایرانی و ادعای امارات درباره میانجیگری مسکو در این باره، گفت که نمی توان مسائل مطرح شده ازسوی امارات را تائید کرد و روس ها این مسائل را مورد تائید قرار نداده اند.
وی تاکید کرد: در ادبیات روسیه، نام خلیج فارس درج شده است.
حسینی در زمینه امضای قطعنامه تحریم ها علیه ایران در آخرین دقایق ریاست جمهوری پوتین گفت: امضای تحریم ها علیه ایران، یک مسئله روتین است و چندان مهم نیست.
این کارشناس افزود: روسیه عقیده دارد ایران باید نشانه های اعتمادسازی را ارائه دهد.
وی گفت: در دوران ریاست جمهوری مدودوف، روابط ایران و روسیه گسترش خواهد یافت.
حسینی ادامه داد : با اشاره به این که اطلاعات ما در زمینه تحولات داخلی روسیه اندک و منابع خبری ما محدود به خبرگزاری های خارجی است و همچنین از آنجا که تغییرات در روسیه در همه زمینه ها بسیار زیاد است معمولا ما در تحلیل برخوردهای روسیه دچار اشتباه می شویم .
حسینی درباره اهمیت نقش ایران برای روسیه گفت : درشرایطی که کانون های ناامنی و تروریسم مثل افغانستان و پاکستان به عنوان مراکز تولید مواد مخدر در همسایگی با ایران هستند و تهران در مقابل این موضوعات و همچنین جنایات سازمان یافته که می توانند برای ثبات اجتماعی و سیاسی روسیه خطرساز باشند ایستادگی کرده است و جلوی صدور این مسائل به روسیه را گرفته است روسیه برای همکاری با ایران مقتدر علاقه زیادی دارند.
حسینی از عدم تغییر سیاست های روسیه پس از اتمام ریاست جمهوری پوتین سخن گفت و ایران را دارای پتانسیل های فراوان برای روسیه برشمرد و سفر هیئت های تجاری و اقتصادی این کشور به ایران برای گسترش همکاری ها در زمینه های انرژی حمل و نقل ، برق ، پروژه تولید هواپیما ، پیوستن شبکه ریلی ایران به روسیه و همکاری در زمینه خزر را در همین راستا عنوان کرد.
وی تلاش روسیه برای عملی کردن شروع به کار نیروگاه اتمی بوشهر و ارسال سوخت این نیروگاه را از نمونه های تعامل مثبت روسیه با ایران عنوان کرد و آنرا نشاندهنده عزم جدی این کشور برای گسترش روابط با ایران عنوان کرد.
روسیه عملا نشان داده است خواهان همکاری با ایران است و ارسال سوخت هسته ای حاکی از این موضوع است و اماراتی ها از قول میزبانان روسی خود درباره حمایت یا میانجیگری روسیه درباره جزایر سه گانه رویاپردازی کرده اند.
حسینی در خصوص موضع برخی مقامات روس درباره میانجیگیری بین ایران و امارات متحده عربی و جنجال رسانه ای و تبلیغاتی امارات در مورد آن گفت : این سنت اماراتی هاست که هر جا می روند در برگشت به نقل از آنها ، آرزوهایشان را بیان می کنند و دردل هایشان را از زبان مقامات آن کشورها رسانه ای می کنند و هیچ مدرکی دال بر تلاش روسیه برای میانجیگری بین ایران و امارات یا حمایت این کشور از امارات در این قضیه وجود ندارد.
وی توجه روس ها به مسائل تاریخی را ستود و گفت : حتی در ادبیات و تاریخ روسیه توجه به اسم خلیج فارس و تاریخ و جغرافیای ایران کاملا محترمانه و واقع گرایانه است .
این کارشناس مسائل روسیه امضاء سومین دور تحریم ها علیه ایران را در آخرین روزهای ریاست جمهوری ناشی از تلاش روسیه برای حمایت از ایران در قالب قوانین بین المللی دانست و گفت : پوتین به صراحت در یک مرکز اروپایی مثل فرانسه ایران را از هرگونه خطایی در مسائل هسته ای تبرئه کرد و همگی نشان دهنده تلاش روسیه برای حمایت از ایران است .
وی چشم انداز روابط ایران و روسیه را مثبت و روبه گسترش ارزیابی کرد و خواسته روسیه را در قبال برنامه هسته ای ایران دادن اطمینان به جهان از سوی ایران برای عدم انحراف از برنامه ها دانست موضوعی که همواره در دستور کار مسولان هسته ای جمهوری اسلامی ایران بوده است .
حسینی درباره نقش خاورمیانه ای روسیه گفت : مردم خاورمیانه خواستار ایفای نقش روسیه در این منطقه و ایجاد بالانس از طرف این کشور در منطقه هستند و ایران به عنوان یکی از کشورهای مطرح خاورمیانه در موضوعات مختلف و از جمله مسئله هسته ای توانسته از این شرایط به خوبی استفاده کند و با گسترش همکاری ها با روسیه به ثبات منطقه کمک کرده است .
این کارشناس مسائل روسیه همه کشورها را در تلاش برای حفظ منافع ملی دانست و منافع ملی ایران و روسیه را در بسیاری از زمینه ها مثل گسترش ناتو به شرق ، منافع دو کشور در دریای خزر ، همکاری ها در سازمان منطقه ای شانگهای ، صلح خاورمیانه را یکی دانست .این کارشناس با اشاره به تعریف روسیه درباره "روسیه 2020" که تاکید دارند در این سال کشورشان به عنوان یک کشور بسیار مطرح در جهان خواهد رسید، تصریح کرد: روند کنونی در این کشور می تواند آسیب پذیر نیز باشد.
نظر شما