ضوابط ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب
ماده 1- در این تصویب نامه واژه و اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند.
الف- دشت آزاد: دشتی که بیلان آن مثبت و بهره برداری از منابع آب زیرزمینی آن کمتر از میزان تغذیه سفره باشد.
ب- دشت ممنوعه : دشتی که در آن بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بیش از پتانسیل تجدید پذیر بوده به گونه ای که موجب افت سطح آب زیر زمینی در آن دشت گردیده و به طور طبیعی امکان بازگشت به سطح تعادل وجود ندارد.
ج- دشت ممنوعه بحرانی: دشت ممنوعه ای که در آن ، سطح آب سفره زیرزمینی یا کیفیت آب ابخوان به طور مستمر افت دارد.
د- آبخوان: لایه هایی از خاک و سنگ دارای خلل ، فرج و شکستگی در مخروط افکنه های کوهپایه ای و دشتهای آبرفتی که قابلیت ذخیره سازی آب های مازاد سطحی به صورت طبیعی یا مصنوعی جهت استفاده های کوتاه مدت یا دراز مدت بعدی در آنها وجود دارد.
ه - طرح آبخوانداری : سند مدونی برای نوع خاصی از اقدامات اجرایی آبخیزداری که با هدف حفاظت آب و کنترل و پخش سیلاب در مخروط افکنه های کوهپایه ای و دشتهای آبرفتی تهیه و به اجرا در می آید.
و- آبخیزداری: مجموعه علوم و فنون لازم برای مدیریت جامع وهماهنگ منابع حوزه های آبریز بدون ایجاد اثرات منفی در منابع زیستی
ماده 2- وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی موظفند با نهادینه کردن مدیریت تقاضا، ترتیبات و هماهنگی لازم برای اجرای مفاد این ضوابط را انجام دهند.
ماده 3- وزارت نیرو موظف است نسبت به انجام مطالعات مورد نیاز برای تشخیص دشتهای ممنوعه بحرانی ، ممنوعه و آزاد اقدام نموده و در ابتدای هر سال آبی کل دشتهای کشور را بر اساس این ضوابط ارزیابی نموده و نتیجه آن را به دستگاههای مربوط اعلام نماید.
ماده 4- وزارت نیرو موظف است برای هر کدام از دشتهای موضوع ماده 3 با توجه به شرح وظایف و بر اساس ملاحظات اجتماعی ، اقتصادی ، زیست محیطی و پتانسیلهای آبهای سطحی ، راهکارهای تعادل بخشی را به شرح ذیل ارائه و اجرا نماید.
الف - افزایش تغذیه سفره های زیر زمینی با عملیات تغذیه مصنوعی ، کنترل و پخش سیلاب و احداث سدهای تاخیری ، تغذیه ای و سدهای زیرزمینی.
ب- کاهش برداشت آب زیرزمینی از طریق انسداد چاههای غیر مجاز ، جلوگیری از اضافه برداشت چاههای مجاز، خرید و انسداد چاه مجاز و فعال ، توسعه و بهبود شبکه های آبیاری اصلی.
ج- گسترش آگاهیهای عمومی ، تهیه بانک اطلاعاتی و فراهم نمودن زمینه تحویل حجمی آب
ماده 5- وزارت جهاد کشاورزی موظف است برای هر کدام از دشتهای موضوع ماده 3 با توجه به شرح وظایف و بر اساس ملاحظات اجتماعی - اقتصادی و زیست محیطی راهکارهای تعادل بخشی را به شرح ذیل ارائه و اجرا نماید.
الف - افزایش تغذیه مصنوعی سفره های آب زیر زمینی با مطالعه و اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری.
ب- کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی با استفاده از اصلاح الگو و ترکیب کشت، کاهش کشت گیاهان پر مصرف ، توسعه کشت گیاهان کم مصرف ، عمران اراضی ، توسعه و بهبود شبکه های آبیاری و زهکشی فرعی.
ج - مدیریت مصرف با اصلاح و بهبود مدیریت آبیاری ، ایجاد تشکلهای آب بران، به هنگام و اجرایی نمودن سند ملی الگوی مصرف آب کشاوزی ، تعیین و اعمال راهکارهای ارتقای کارایی آب کشاورزی .
تبصره - وزارت جهاد کشاورزی موظف است در اجرای پروژه ها ، ماده 21 قانون توزیع عادلانه آب - مصوب 1361 - مبنی بر اخذ تخصیص از وزارت نیرو را رعایت کند.
ماده 6- به منظور حفظ و حراست از منابع آب زیرزمینی در هر استان شورای " حفاظت از منابع آب زیرزمینی " به ریاست استاندار و با حضور مدیران و روسای دادگستری ، جهاد کشاورزی ، نفت ، محیط زیست ، آب و برق منطقه ای ، فرماندهی نیروی انتظامی تشکیل می شود تا نسبت به اجرای ضوابط اجرایی حفظ و حراست از آبهای زیر زمینی که توسط وزارت نیرو تهیه می شود با مشارکت تشکل های آب بران اقدام کند.
ماده 7- وزارت نیرو موظف است ترتیبی اتخاذ نماید تا با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی ، بخشی از وظایف و مسئولیتهای قابل واگذاری به بخش خصوصی مثل پایش کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی ، اطلاع رسانی و نظر سنجی و آموزش ذی نفعان را همراه با اختیارات لازم و اعتبارات مورد نیاز به تشکل های آب بران مطابق قوانین و مقررات مربوط واگذار نماید.
ماده 8- وزارت نیرو موظف است در مطالعه و اجرای کلیه طرحهای توسعه منابع آب ضمن در نظر گرفتن حقابه های پایین دست به نحوی عمل نماید که تعادل بین منابع و مصارف در دشتهای پایاب این طرح ها برقرار باشد.
ماده 9- وزارت نیرو موظف است به خاطر حفظ منابع استراتژیک آب زیرزمینی و تامین آب شرب و بهداشت شهری ظرف سه سال پس از ابلاغ این ضوابط حداکثر عمق برداشت آب را در دشتهای کشور ، تعیین و با جلوگیری از کف شکنی بیشتر از عمق تعیین شده با همکاری شورای حفاظت از منابع آب زیرزمینی استان از افت بیشتر سطح آب زیرزمینی و کاهش کیفیت حقابه یاد شده جلوگیری کند.
ماده 10 - وزارت نیرو موظف است با همکاری وزارت جهاد کشاورزی ، برنامه بهره برداری از آب زیر زمینی را با ملحوظ نمودن کلیه ظرفیتهای آب برای مصارف کشاورزی در سه حالت سالهای ترسالی ، سالهای معمولی و سالهای خشکسالی ، تنظیم نماید تا بر اساس شرایط واقعی ، برنامه یاد شده به اجرا گذاشته شود.
ماده 11- به منظور هماهنگی برنامه های تعادل بخشی حوزه های آبریز کشور وزارت نیرو موظف است با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ، ظرف شش ماه نسبت به ارائه ساختار مدیریت حوزه های آبریز و ساز و کار اجرایی آن اقدام کند.
نظر شما