بودجه پژوهش تنها در قانون افزایش یافت / ساخت ماهواره های کوچک و متوسط

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر منصور کبگانیان روز گذشته در آغاز هفته پژوهش و فناوری درباره وضعیت پژوهش و فناوری در کشور و نگرانی و امیدهایش گفت: زمانی بود که به برخی اعضای هیئت علمی با این انگاره که نمی توانیم در پیشرفت علمی به کشورهای صنعتی برسیم، پیشنهاد استفاده صرف از دستاوردهای کشورهای صنعتی را می دادند و راه پیشرفت در زمینه علم، پژوهش و فناوری را زیاد سخت می گرفتند اما اکنون عزم ملی در سران نظام و مردم ایجاد شده که اگر تلاش کنیم، ما می توانیم.

ضرورت نگاه ایستگاهی در مدیریت پژوهش
وی افزود: البته ساده گرفتن راه پیشرفت در علوم، تحقیقات و فناوری نیز امری خطرناک است. این راه باید به صورت ایستگاه - ایستگاه دیده شود و سختی های راه نیز پذیرفته شود. بنابراین این راه به مدیریت خوب و گام به گام نیز نیاز دارد. در واقع تقسیم کار ملی در پژوهش نیاز داریم یعنی اینگونه نباشد که همه مسئولیت به عهده یک معاونت پژوهشی در وزارتخانه باشد و بودجه ها در کشور پخش باشند. درباره چند گام نگران هستم و هنوز خودم نیز راضی نیستم و در برنامه دارم که این گامها را به یک تفکر خوب در کشور تبدیل کنیم.

معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان این که "اگر بدانیم به کجا می خواهیم برسیم، خود به خود موانع نیز قابل شناسایی هستند" گفت: اولین گام برای پیشرفت کشور، تولید علم و فناوری است. رویه غلط در برخی مسئولان یا پژوهشگران این است که فرق بین تولید ایده، تولید علم، تولید فناوری، نمونه صنعتی، پایلوت و تولید انبوه را نمی دانند.

کبگانیان مطرح کرد: فشار پژوهش و کشش بازار
کبگانیان با با تاکید بر این که "صنعت دانش بنیان باید مشتری پژوهش در کشور باشد" خاطرنشان کرد: این مهم در کشور دیده نمی شود. فشار علم و کشش بازار دو عامل مهم در رشد تحقیقات است. منظور از فشار، تشویق محققان به تولید علم و فناوری است. اگر کشش بازار نباشد دانشمند حتی اگر پولی نیز در دستش باشد حاضر به پژوهش نمی شود زیرا مشاهده می کند که از نتیجه پژوهش وی استفاده نشده است.

دبیر شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری افزود: کشش بازار که یکی از حلقه های زنجیره ایده تا صنعتی شدن است، یکی از بزرگترین خلأهای موجود است. شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در قانون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیش بینی شده که در این شورا دیگر وزرای صنعتی کشور نیز حضور دارند. در صورتی که جلسات شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مرتب تشکیل شود این اتصال و کشش و نیاز می تواند تسهیل شود.

وی با بیان این که درخواست تشکیل جلسه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری به ریاست رئیس جمهوری از وی صورت گرفته است، گفت: 8 وزیر در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری حضور دارند و در کشور ما اکثر بودجه های اجرایی و صنعتی در بخش دولتی است. از طرف دیگر دانشمندانی برجسته و روسای فرهنگستانها و وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این شورای عالی حضور دارند. بنابراین وقتی تولید کننده علم با نیازمند و مصرف کننده علم دور یک میز می نشینند فرصت تعامل میان آنها و شکل گیری همکاریها فراهم می شود.

معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: خلأ بسیار بزرگ و خطرناک، پول نفت است و مسئولان تکنولوژی مورد نیازشان را از آن سوی آبها می خرند و احساس می کنند که به نتایج پژوهشهای داخلی نیاز ندارند که این یک آفت بسیار بزرگ است.

بخشهای اجرایی کاملا احساس می کنند بی نیاز از پژوهش هستند
کبگانیان با بیان این که "با شعارهای کلان و کلی نباید متوقف شویم" گفت: همیشه باید حرکت رو به جلو داشته باشیم. الآن همه می گویند که پژوهش خوب است اما فقط نباید شعار دهیم. گاهی اوقات به پژوهش به عنوان یک کالای لوکس نگاه می شود. بخشهای اجرایی مان کاملا احساس می کنند بی نیاز از پژوهش هستند، در صورتی که باید به شدت احساس نیاز کنند. هر مسئولی فکر می کند که با دو سه مشورتی که می گیرد، تصمیماتش درست است این در حالیست که هر تصمیم بدون مطالعه و پژوهش می تواند آفت باشد.

معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که با رسانه ملی گفتگو می کرد با بیان این که در برنامه چهارم توسعه باید سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی به 2 درصد می رسید، گفت: در سال 86 با حمایتهای بی دریغ مقام معظم رهبری، اعضای هیئت دولت به درج افزایش سهم پژوهش در قانون بودجه رأی دادند، این حرکت منجر به یک تحول خوب شد اما هر چند که در قانون بودجه ذکر شد ولی محقق نشد.

سهم 5/0 درصدی پژوهش از GDP زیبنده کشور نیست
وی با بیان این که "سهم 5/0 درصدی پژوهش از تولید ناخالص ملی به هیچ وجه زیبنده کشور نیست." در برنامه فرجه گفت: البته قبل از دولت نهم اصلا افزایش سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی در قانون بودجه نمی رفت و قبل از این دولت، حرف زیاد بود و با وجود انتقاداتی که ما دانشگاهیان مطرح می کردیم اما دولت افزایش سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی را در قانون بودجه نمی برد.

ماموریت گرا شدن 130 پژوهشگاه و پژوهشکده
دکتر منصور کبگانیان در بخش دیگری از سخنانش گفت: یکی از برنامه های جدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دو سال گذشته این بود که از 30 پژوهشگاه ملی و بیش از 100 پژوهشکده در داخل دانشگاهها خواستار شدیم تا برنامه 5 ساله شان را تهیه کنند و برای تصویب به هیئت امنای پژوهشگاه یا پژوهشکده ببرند و اهدافی را در برنامه 5 ساله شان مشخص کنند تا بتوانیم ماموریت گرایی را در زمینه فعالیتهای آنها پیش ببریم.

معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در بیان موفقیتهای برجسته کشور به موفقیت محققان کشور در پژوهشگاه هوافضا در پرتاب راکت کاوشگر اشاره کرد و گفت: راکت کاوشگر یک آزمایشگاه فضایی است که جمع آوری داده ها و اطلاعات جوی و فضایی به وسیله آن انجام می شود.

وی از ماهواره مصباح به عنوان موفقیت دیگر جامعه علمی کشورمان نام برد و گفت: تیم کاملی از محققان ایرانی داریم که می توانند ماهواره مصباح 2 را نیز ارائه کنند. همچنین برای طراحی و ساخت ماهواره های کوچک و متوسط میان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با 8 دانشگاه تفاهم نامه منعقد شده که حرکتی مفید در راستای سرعت پیشرفت در صنعت ماهواره در کشور به شمار می رود.

دکتر منصور کبگانیان شرکت جمهوری اسلامی ایران در پروژه  های فناوری حرفه ای بین المللی مانند سزامی را امیدوار کننده دانست و گفت: برنامه های همکاریهای بین المللی کشور در عرصه پژوهشی توسعه پیدا می کنند.