مصطفی جمشیدی نویسنده در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره روند تحولات ادبی بعد از انقلاب اسلامی با تاکید بر عظمت این رویداد در قرن بیستم گفت: چندین قرن بود که هیچ تغییر ساختاری و شکلی در جهان صورت نگرفته بود و انقلاب اسلامی آنقدر عظیم بود که روشنفکران در درک ابعاد و ماهیت آن مبهوت ماندند تا جایی که در برخی مورد شاهد گسست فرهنگی میان قبل و بعد از انقلاب شدیم.
وی افزود: از نظر تکنیکی نویسندگان قبل از انقلاب چیزی کم نداشتند اما نکته مهم این است که به لحاظ محتوایی چه اتفاقی رخ داد؟ ادبیات پیش از انقلاب در سایه نوعی نیست‌انگاری ناشی از مدرنیته و مصرف‌زدگی بود هر چند رگه‌هایی از عدالتجویی در میان نویسندگان آن دوره وجود داشت و گامهایی هم برداشته می‌شد و ظرفیتهایی را به کمال سپری کرده بود.
جمشیدی اضافه کرد: ما پیش از انقلاب در آثار نویسندگانی مانند ابراهیم گلستان، صادق چوبک، بزرگ علوی و محمود دولت‌آبادی، تزئینهایی در زمینه تکنیک و حتی الگوبرداریهایی از ادبیات سوسیالیستی و نگره‌هایی از ادبیات تلخ و نیست‌انگاری می‌دیدیم اما وظیفه نویسنده بعد از انقلاب این است که همان ظرفیتها را هم در زمینه‌های تکنیکی و هم محتوایی انجام دهد و اگر به دنبال موضوعاتی باشیم که آنها پدید آوردند کار خاصی انجام نداده‌ایم.
این داستان‌نویس گفت: در دولت فعلی گامهایی برداشته شده اما همه چیز صرف بودجه نیست. ضمن اینکه دانشگاهها در این زمینه کم کاری کرده‌اند. در کشوری مانند آمریکا رمانهای مهم دنیا را دانشگاهها چاپ می‌کنند در حالی که وضعیت در کشور ما برعکس است.
وی با انتقاد از گرایش جامعه به ادبیات عامه‌پسند اضافه کرد: ما با ادبیات توهم‌آمیزی به نام ادبیات عامه‌پسند مواجهیم در حالی که آبشخور ادبیات ما فرهنگی است و موادی هم که باید به آن بدهیم باید فرهنگی باشد. شمارگان آثار مربوط به ادبیات عامه‌پسند ما نامعقول است و نشان از وجود دستهایی است که نگذارند کتاب مفید به دست مردم برسد.
جمشیدی با تاکید بر تداوم نگارش رمانهایی درباره انقلاب افزود: ما در این حوزه در کشور خودمان کاستی بسیار داریم و باید گامهای بزرگ را آغاز کرد. نکته دیگر این است که ما نویسندگان آثار انقلابی بدون هیچ معلمی شروع به کار کردیم و مانند غرب نبود که دانشکده‌های زیادی برای این امر وجود داشته باشد.
وی گفت: با این وجود اگر نتوانیم حرفهای انقلابمان را در قالب رمان بگوییم، مانایی مان را در معرض تهدید قرار داده‌ایم و همانطور که نظام ما برنامه توسعه چند ساله دارد باید برنامه توسعه چندساله‌ای برای رمان پایه ریزی کرد. اگر پویایی می‌خواهیم باید به ادبیات جدی بپردازیم.
نظر شما