به گزارش خبرنگار مهر، پروژه شتابگر عظیم LHC به عنوان بزرگترین آزمایش علمی تاریخ بشر شهریور ماه در مرز فرانسه و سوئیس آغاز شد. این آزمایش با هدف افزایش دانش بشر نسبت به طبیعت با مشارکت گروهی متشکل از هفت هزار دانشمند و فیزیکدان و با حضور ۸۰ کشور جهان طراحی شده و از لحاظ عمق و حجم اطلاعات و فعالیتهای علمی بزرگترین طرح علمی بشر است.
این شتاب دهنده عظیم که Large Hadron Collider نام دارد با هزینه 9 میلیارد دلار بزرگترین و پیچیده ترین دستگاهی است که تاکنون توسط بشر ساخته شده است.
این پروژه با ایجاد سیاهچاله میکروسکوپی در لحظه کوتاهی انفجار بزرگ که آغاز شکل گرفتن کائنات است را به نمایش خواهد گذاشت. در واقع فیزیکدانان معتقدند در این آزمایش می توانند شرایط اولیه شکل گیری عالم را شبیه سازی کنند.
ایجاد چنین شرایط باعث شده بسیاری از مردم جهان از عواقب این آزمایشگاه اظهار نگرانی و ترس می کنند و اعتقاد دارند این آزمایش می تواند زندگی انسانها را به خطر بیندازد.
این پروژه با نقص فنی موقتا فعالیتش قطع شده است. مسئولان سرن پیش از این اعلام کردند دلیل بروز نقص فنی در عملکرد برخورد دهنده بزرگ هادرون، ایجاد اختلال در یکی از اتصالات کوچک در میان الکترومغناطیس های دستگاه بوده است.
برای دریافت آخرین اطلاعات از این پروژه عظیم جهانی گروه فناوریهای مهر در مکاتبه ای خواستار پاسخگویی سرن به سئوالات این رسانه شد که ماحصل این تلاش در زیر آمده است.
* خبرگزاری مهر: زمان قطی فعال سازی مجدد برخورد دهنده هادرون چه زمانی است؟ آیا به طور کامل تعمیر انجام گرفته یا نیازمند زمانی بیشتر برای تعمیرات تکمیلی است؟
- دفتر رسانه ای سرن: آغاز بکار مجدد برخورد دهنده بزرگ هادرون اواخر ماه سپتامبر 2009 و با آزادسازی اولین تابشهای پروتون محقق می شود و برخورد این دو ذره تا اواخر ماه اکتبر رخ خواهد داد.
|
آغاز بکار مجدد برخورد دهنده بزرگ هادرون اواخر ماه سپتامبر 2009 و با آزادسازی اولین تابشهای پروتون محقق می شود و برخورد این دو ذره تا اواخر ماه اکتبر رخ خواهد داد |
اولین نتایج حاصل از آزمایش در سال 2010 ارائه می شود و برخوردهای دیگری نیز در سال 2010 انجام خواهد گرفت.
در حال حاضر برخورد دهنده بزرگ هادرون نیازمند پیاده سازی سیستم پیشرفته محافظتی برای اتصالات مغناطیسی و اصلی، نصب سوپاپهای کاهش فشار به منظور جلوگیری از خسارات شدید در صورت وقوع مجدد اختلال و بکار گذاشتن محدودیتهای بیشتر ایمنی در راتباط با ذخیره و حمل و نقل هلیوم مایع است.
* برخورد دو ذره چه اندازه به طول خواهد انجامید؟ آیا این فرایند تحت کنترل است یا باید تنها در انتظار وقوع برخورد باقی ماند؟
- به صورت تقریبی یک ماه پس از آغاز به کار مجدد برخورد دهنده می توان برخورد پروتونها را با یکدیگر در انرژی برابر 5 ترا الکترون ولت به وجود آورد. این به آن معنی است که وقوع این پدیده تحت کنترل خواهد بود.
* کدام خصوصیت، برخورد دهنده بزرگ هادرون را نسبت به دیگر برخورد دهنده ها برتری می دهد؟
عامل برتری برخورد دهنده هادرون نسبت به سایر برخورد دهنده ها انرژی برخورد است. تاکنون 1 ترا الکترون ولت بیشترین حد انرژی در میان برخوردها بوده این در حالی است که تلاش سرن این است که این انرژی را به 7 تراالکترون ولت افزایش دهد
- عاملی که به برخورد دهنده بزرگ هادرون نسبت به سار برخورد دهنده ها اولویت می بخشد، انرژی برخورد آن است. تا کنون 1 ترا الکترون ولت بیشترین حد انرژی در میان برخوردها بوده است که در آزمایشگاه فرمی رخ داده است. این در حالی است که تلاش سرن در صورت درست پیش رفتن تمامی برنامه ها این است که این انرژی را به 7 ترا الکترون ولت افزایش دهد. این انرژی می تواند بشر را در شرایط آزمایشگاهی و در مقیاسی بسیار کوچکتر هرچه بیشتر به موقعیت ابتدایی پس از وقوع بیگ بنگ نزدیک کند.
* برخورد دهنده چگونه و به چه اندازه می تواند از راز ماده تاریک و انرژی تاریک پرده بردارد؟
- با توجه به انرژی قابل توجه برخورد امیدواریم بتوان به ذرات فوق متقارن- خانواده ای کاملا متفاوت و جدید از ذرات که می توانند پاسخهای قابل توجهی در توضیح ماده و انرژی تاریک داشته باشند- دست یافت. سرن همچنین امیدوار است پس از انجام آزمایش و درک اینکه در آغاز شکل گیری جهان تمامی مواد در سطحی برابر قرار داشته اند، بتواند دلیل برتری ماده بر ضد ماده را کشف کند.
* نتایج این آزمایش بزرگ چه تاثیری بر بهبود زندگی بشر در هر زمینه ای دارد؟
- اولین هدف سرن درک زیرساختهای طبیعت و چگونگی تعامل ذرات است اما تاریخ نشان داده است که با مطالعه در این زمینه می توان به دستاوردهایی دست یافت که قادر خواهد بود به کشف شیوه هایی بهتر در شتاب بخشی به درمان سرطان به علم پزشکی کمک کند. از دیگر دستاوردهای سرن که بر زندگی بشر تاثیر قابل توجهی داشته است ارائه www به منظور همگانی کردن شبکه اینترنت در 20 سال پیش بوده است.
* چه توضیحی در رابطه با ترس افکار عمومی از نتیجه آزمایش و پایان جهان هستی دارید؟
بر اساس تحلیل گروه ارزشیابی ایمنی برخورد دهنده بزرگ هادرون که در سال 2003 صورت گرفته است، برخورد ذرات در هادرون هیچ خطری نداشته و هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد
- برخورد دهنده بزرگ هادرون از امنیت کامل برخوردار است. بر اساس تحلیل گروه ارزشیابی ایمنی برخورد دهنده بزرگ هادرون که در سال 2003 صورت گرفته است، برخورد ذرات در هادرون هیچ خطری نداشته و هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. تمامی فرایندهایی که قرار است در هادرون رخ دهد طبیعت تا به حال برای چندین بار و طی تاریخ حیات بشر در زمین و دیگر اجرام کیهانی انجام داده است.
برخورد دهنده هادرون مانند دیگر برخورد دهنده ها پدیده طبیعی پرتوهای کیهانی را تحت شرایط کنترل شده آزمایشگاهی بازسازی کرده و امکان مطالعه دقیق آنها را فراهم خواهد آورد. پرتوهای کیهانی ذراتی هستند که در خارج از فضای زمین تولید شده و انرژی برخی از آنها بسیار فراتر از انرژی ایجاد شده در هادرون خواهد بود. طی بیلیونها سال گذشته طبیعت تعداد زیادی از برخوردهای مشابه برخورد هادرون را با انرژی بیش از آن در زمین به وجود آورده است و همانطور که قابل مشاهده است زمین همچنان در حال ادامه حیات است. کل جهان هستی در هر ثانیه بیش از 10 میلیون میلیون آزمایش مشابه آزمایش هادرون را به انجام می رساند و احتمال وجود هر نوع خطری با آنچه در سیاره ها و ستاره های دیگر مشاهده می شود کاملا متناقض است.
سرن اطمینان دارد که توانایی فعال سازی برخورد دهنده هادرون را تا پاییز 2009 داشته و تمامی امکانات ایمنی و حفاظتی را برای جلوگیری از وقوع مجدد چنین اختلالاتی به کار خواهد بست
* پس از وقوع اختلالی که سال گذشته در نتیجه یک نقص الکتریکی کوچک به وجود آمده و آزمایشگاهی به عظمت برخورد دهنده بزرگ را از کار انداخت، چگونه می توانید از نتیجه این آزمایش مطمئن باشید؟ امکان وقوع مجدد چنین اختلالاتی تا چه اندازه است؟
- برخورد دهنده بزرگ هادرون در حال حاضر غیر فعال است اما بقیه قسمتها و فعالیتهای آزمایشگاهی آن در حال انجام است. سرن اطمینان دارد که توانایی فعال سازی برخورد دهنده هادرون را تا پاییز 2009 داشته و تمامی امکانات ایمنی و حفاظتی را برای جلوگیری از وقوع مجدد چنین اختلالاتی به کار خواهد بست. یکی از این تجهیزات تکنولوژی شناسایی زود هنگام اختلالات مشابهی است که در 19 سپتامبر 2008 باعث از کار افتادگی برخورد دهنده وارد آوردن مقادیر هنگفتی خسارت شد.
................................................
گفتگو از سمیرا مصطفی نژاد
نظر شما