در این مراسم جواد شمقدری مشاور هنری رئیس جمهوری، فرج‌الله سلحشور کارگردان و نویسنده مجموعه، شهریار بحرانی کارگردان، ابراهیم فیاض استاد دانشگاه، حجت‌الاسلام محمدحسن نجفی‌راد رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم نمایندگی تهران و احمد نوریان رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران حضور داشتند.
نوریان در این مراسم که اجرای آن به عهده امیرحسین مدرس بود، گفت: از دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم برای برپایی این مراسم قدردانی می‌کنم. فرهنگسرای رسانه از یکسال و اندی پیش فعالیت خود را شروع کرد و توانست جایگاه خوبی کسب کند. ارتقای آگاهی‌ها و دانستنی شهروندان از اهداف شکل‌گیری این فرهنگسرا بود و تاکنون نشست‌های مختلف برگزار کرده است.
وی در ادامه افزود: حمایت از آثار فاخر و برگزاری نشست‌های تخصصی با این محوریت جزو برنامه‌های ماست. سلحشور از فیلمسازان متعهد و پیشکسوتانی است که به تاریخ پرافتخار ادیان الهی و اسلام پرداخته و آن را در اختیار نسل‌های دیگر قرار داده است. ممکن است نقدی هم بر آثار او شود، اما آنچه اهمیت دارد استقبال مخاطبان از مجموعه "یوسف پیامبر" بود. من برای او و دیگر هنرمندان آرزوی موفقیت دارم.
حجت‌الاسلام نجفی‌راد هم ضمن ارائه گزارشی از دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: قریب 150 عضو داریم و تاکنون فعالیت‌های علمی و پژوهش‌های زیادی انجام داده‌ایم. ما آمادگی همکاری با هنرمندان متعهد و دینی داریم تا بتوانیم دغدغه‌های پرسش‌های دینی مردم را پاسخگو باشیم و مفاهیم و موضوع‌های دینی به بهترین وجه به مخاطبان منتقل شود.
در این مراسم فیاض استاد دانشگاه درباره جایگاه به تصویر درآوردن شخصیت‌های ناب توضیح داد: برخی معتقدند وقتی دین تصویری شود سکولار می‌شود، بنابراین نباید دین را تصویری کرد، چون تقدس شخصیت‌های مقدس شکسته می‌شود و شخصیت‌های مقدس رازآلودگی خود را از دست می‌دهند. ماکس وبر هم اشاره می‌کند دین مخالف هنر است.
وی در ادامه با اشاره به انقلاب در مسیحیت و یهودیت گفت: در تورات خدا تاریخی است. بنابراین شما در فیلمی چون "بن هور" تحرک و هیجان را می‌بینید، اما در انجیل اینطور نیست و خدا تاریخی نیست و سینمای معناگرا در آن، سکوت و آرامش است. اسلام بین یهودیت و مسیحیت است. پیشینه ما تاریخی است. بنابراین سینما باید مثل مسجد پرنور باشد.
این استاد دانشگاه افزود: قرآن پر از تصویر است و با تصویر به ویژه در سوره‌های مکی حرف زده است. مخاطب با اسطوره در دین ارتباط برقرار می‌کند. اگر سینما از اسطوره بهره نگیرد، جذاب نمی‌شود. مثل مجموعه "تنهاترین سردار" که درباره امام حسن (ع) بود. سینما با بهره گرفتن از دین و اسطوره به سوی آینده می‌رود.
فیاض خاطر نشان ساخت: هدف سریال‌های دینی قرار دادن جامعه در یک آزمایش بزرگ دینی است، چون قدرت استدلال رشد می‌کند و دلیل جذابیت‌های مجموعه‌های "امام علی" و "یوسف پیامبر" هم همین امر بود.
بحرانی هم گفت: برای همیشه این سئوال مطرح بوده که ثمره و اساس تبادل هنری سینما با مخاطبان چیست؟ آیا داستان است یا تعلیق آن؟ سینما رفتارشناسی است. صرف نظر از داستان که بیان‌کننده یک روایت مقدس است، عبرت‌آموزی از طریق انتقال رفتار درست در مخاطب است.
وی ادامه داد: رسیدن به یک رفتار درست در فیلم‌ها کار دشواری است. حضرت امام (ره)، مقام معظم رهبری، آیات و احادیث الگوهای خوبی برای ما هستند. در واقع آنچه از دل برآید بر دل نشیند و مسلماً هر چه به ایده‌آل‌ها برسیم تاثیرگذاری بیشتر می‌شود.
همچنین مشاور هنری رئیس جمهوری در نشست نقد و بررسی مجموعه تلویزیونی "یوسف پیامبر" با اشاره به اینکه برخی نمی‌خواهند بین دین و هنر پیوند ایجاد شود، تاکید کرد این مجموعه با وجود ضعف‌های اندک، پرمخاطب بود.
جواد شمقدری در ادامه در نشست "هم‌اندیشی چهره‌پردازی از شخصیت‌های دینی در رسانه" با بررسی موردی مجموعه "یوسف پیامبر" گفت: دیدن، ابزار رساندن ما به حقیقت است و اگر فیلمساز با هدف پی بردن به خالق به شخصیت‌های تاریخی می‌پردازد، قطعاً کار درست را انجام می‌دهد. به یاد دارم بعد از پایان جنگ، شهید آوینی از ما پرسید حال که جنگ تمام شده، برنامه‌سازی باید در خدمت چه اهدافی قرار بگیرد؟
وی در ادامه افزود: با توجه به اینکه زادگاه سینما غرب است و آنها رویکرد مادیگرا داشتند و هرگز دنبال حقیقت نبودند، به همین دلیل برخی بر این باور بودند هنر با حرکت انقلاب قطع می‌شود، چون جنس سینما ابتذال است و با دین مغایرت دارد و انقلاب اسلامی را محروم می‌کردند.
مشاور هنری رئیس جمهوری با اشاره به مجموعه "مریم مقدس" گفت: ساخت این فیلم مجموعه تاثیر زیادی بر مخاطبان داشت و با آن ارتباط برقرار کردند. برخی هم بر این باورند که ما مزدور رژیم هستیم، در حالی که ما می‌خواهیم افکار جمهوری اسلامی ایران را به همه انتقال دهیم.
شمقدری با اشاره به مجموعه "یوسف پیامبر" گفت: گرچه خودم هم به این مجموعه نقدهایی دارم، اما مانده‌ام چگونه بعد از پخش چهار قسمت این همه به آن نقد شد؟ حتی بعضی از این نقدها از سوی افرادی از درون صدا و سیما بود. برخی نمی‌خواهند بین دین و هنر پیوند ایجاد شود. "یوسف پیامبر" با وجود ضعف‌های اندک، پر مخاطب بود و مردم استقبال زیادی از آن کردند.
وی در ادامه افزود: چرا می‌خواهید این استقبال را نفی کنید؟ متاسفانه ما در حوزه‌ها گرفتار بیماری هستیم. منتقدان نقش تعیین‌کننده دارند و امیدوارم تعامل بیشتر داشته باشند. استادان معتقدند انقلاب اسلامی به بهترین نحو از ابزار رسانه استفاده کرد. ما در آن سال‌ها از نوار کاست خیلی استفاده می‌کردیم و یک مقدار هم از عکس بهره می‌گرفتیم. ما نباید غفلت کنیم، چون با ابزار رسانه می‌توانیم تحولی عظیم ایجاد کنیم و مجموعه‌هایی مانند "یوسف پیامبر" و "مریم مقدس" راه رسیدن به این تحولات هستند.
مشاور هنری رئیس جمهوری در بخشی دیگر از صحبت خود گفت: متاسفانه ما در عرضه جهانی محصولات فرهنگی خود در سینما و تلویزیون کوتاهی کردیم و به شدت ضعف داریم. ما خودمان را سانسور کرده‌ایم، در حالی که می‌توانیم با مدیریت صحیح محصولات فرهنگی خود را به دنیا عرضه کنیم.
فرج‌الله سلحشور نیز با اشاره به اینکه سازنده یک اثر دینی باید اسلام‌شناس و آگاه به دین باشد عنوان کرد مجموعه "یوسف پیامبر" حق مطلب را ادا کرده و شان این پیامبر را در نزد مردم پایین نیاورده است. وی در ادامه این نشست گفت: این نظریه که اگر مذهب وارد عرصه تصویر و رسانه شود ممکن است دچار آفت سکولاریسم شود، درست است، اما کدام مذهب و هنر اهمیت دارد. در دنیای غرب مذهب تحریف شده و انسان محدود است. پاسخ سئوال انسان را مذهب نمی‌د‌هد و خودش به خودش پاسخ می‌دهد.
وی در ادامه افزود: پاسخ انسان به خودش هم پر از ضعف است، چون تمام آرزوهایش به نفسانیات او برمی‌گردد. یک قهرمان هزار ایراد دارد، چون انسان معیوب آن را ساخته است. مهم آن است که هنرمند خودش را کنار بگذارد و واقعیت‌ها را به تصویر بکشد تا به حقیقت درون برسد و در این صورت حقایق جذاب می‌شود، مشروط بر اینکه خودش یا شخصیت‌ها بچگانه نباشند.
نویسنده و کارگردان "یوسف پیامبر" خاطرنشان ساخت: هنرمند باید اسلام‌شناس و آگاه به مفاهیم دینی باشد تا فیلم یا مجموعه‌ای مذهبی بسازد. در اینجا دو سئوال مطرح می‌شود که آیا من به عنوان هنرمند دنبال آرزوهای خودم هستم یا آمده‌ام خود را کنار بگذارم. این سئوالات اهمیت زیاد دارد.
سلحشور ادامه داد: یک فیلم مذهبی باید با دیدگاه اسلامی ساخته شود. خدا به مجموعه‌های مذهبی عنایت دارد. خودم این مسئله را لمس کرده‌ام. ارزش‌های مذهبی با انسان مذهبی عجین می‌شود. هنرمندی که با مذهب کار ندارد و ارزش مذهب را به سخره می‌گیرد، مسلماً کار مذهبی درست نمی‌سازد.
وی یادآور شد: مجموعه "یوسف پیامبر" شان این پیامبر را نزد مردم پائین نیاورد، در حالی که برخی آثار ممکن است خلاف این باشد و شان شخصیت‌ها را پائین آورده باشند. با دقت در ساخت یک اثر می‌توان شخصیت‌ها را حفظ کرد.
این نویسنده و کارگردان درباره رویکرد خود در مجموعه "یوسف پیامبر"، توضیح داد: قصه اصل نیست، بلکه مظروفی برای مطرح کردن محتوای غنی است. در "یوسف پیامبر" قصد داشتم محتوا را به نحو مطلوب به تصویر بکشم تا برای مخاطبان تاثیرگذار باشد، به همین دلیل بیشتر به حاشیه‌ها پرداختم تا به عمق برسم.
سلحشور ادامه داد: برخی اعتقاد دارند من با پرداختن به حاشیه‌ها در "یوسف پیامبر" به این سریال آب بسته‌ام، در حالی که پرداختن به حاشیه‌ها به عمد بود و با تکیه به تفاسیر بزرگان سعی کردم آیات را باز کنم. باید حادثه خلق می‌کردم و مطالب شنیدنی را به تصویر می‌کشیدم. در ساخت این مجموعه نظرات شیعه مد نظرم بود.
وی درباره اینکه چرا این مجموعه تنها در کشورهای عربی پخش شده گفت: "یوسف پیامبر" در 54 کشور با دوبله عربی و زیرنویس انگلیسی پخش شد. در خیلی از کشورها از سوئد و سوئیس گرفته تا سودان و کشورهای آفریقایی این مجموعه را دیده‌اند. اینکه چقدر صدا و سیما پیگیر این مجموعه در بازار بین‌المللی است، خبر ندارم.
نویسنده و کارگردان "یوسف پیامبر" درباره انتقاد دخترش به مجموعه "یوسف پیامبر" توضیح داد: نمی‌دانم چرا مطبوعات برای فروش بیشتر از تخریب آدم‌ها به عنوان ابزار استفاده می‌کنند. در هر خانواده ممکن است پدر و دختر اختلافاتی داشته باشند، اما کار اشتباه رسانه‌ای کردن این مسئله است. به نظرم این خباثت است، چون دخترم فقط نظرش را گفت.
وی درباره اینکه برخی معتقدند این مجموعه کپی از یک فیلم آمریکایی است گفت: نه، چنین چیزی صحت ندارد، چون آن فیلم آمریکایی کپی از مجموعه "یوسف پیامبر" است.
سلحشور درباره پاسخ به این سئوال که چرا شما همیشه از همه آثارتان دفاع می‌کنید، توضیح داد: اگر فردی با صداقت از من انتقاد کند با جان و دل می‌پذیرم، اما اگر با غرض باشد باید دفاع کرد. باید در مقابل هجوم دشمنان از کارهایم دفاع کنم.
این نویسنده و کارگردان درباره اینکه در روایت آمده یوسف پیامبر آمده او بعد از دیدن پدرش به دلیل غرور از اسب پیاده نمی‌شود و همین باعث می‌شود از نسل او پیامبری نباشد گفت: نه، چنین چیزی صحت ندارد. مگر می‌شود پیامبر خدا بعد از اینکه 40 سال پدرش را ندیده دچار غرور شود؟ چون نسلی از او پیامبر نشده، باید چنین چیزی را بگوییم؟
وی در ادامه افزود: آیا چون از نسل امام حسن (ع) کسی به امامت نرسید، باید بگوییم او گناه کرده کرده است؟ آیا عقل چنین چیزی را می‌پذیرد؟ هر جا هم این حرف را زدند، نباید باور کرد. از سوی دیگر یوسف بر یعقوب برتری پیدا کرد، در حالی که در دیگر انبیا فرزند بر پدر برتری پیدا نکرد.
سلحشور درباره سندیت ضعیف ازدواج زلیخا با یوسف توضیح داد: گرچه به این مسئله در قرآن اشاره نشده، اما در کتاب‌ها به کرات به کرات اشاره شده که زلیخا جوان می‌شود و با هم ازدواج می‌کنند. مسائل حاشیه‌ای در قرآن نیامده است، اما اینها دلیل بر نبودن این مسئله نیست. اگر ما ازدواج یوسف و زلیخا را نمی‌آوردیم، برخی به ما انتقاد می‌کردند که چرا این کار را نکرده‌ایم.
وی درباره نشان دادن محبت حضرت یعقوب (ع) به یوسف گفت: حضرت محمد (ص) هم علاقه خاصی به دخترش حضرت فاطمه (س) داشت. آیا علاقه‌ای که به ایشان داشتند با علاقه او به دیگر دختران یکسان بود؟ مسلماً نه. او هر روز به خانه ایشان می‌رفت، اما خانواده را طوری تربیت کرده بود که کسی از این مسئله ناراحت نشود و همه فاطمه را دوست داشته باشند.
نظر شما