قرن جدید و جدال نزدیک چپگراها و راستگراها؛ نقش راهبردی ایران

سفر ولادیمیر پوتین به آمریکای لاتین را می توان یکی از علائم یک تحرک جدید دیپلماتیک از سوی شرقی ها یا به عبارت دیگر چپگراهای جهان علیه امپریالیسم راست نامید.

 

نخست وزیر روسیه به منظور امضای قرار داد همکاری در زمینه های نظامی و انرژی با کشورهای آمریکای لاتین روز جمعه برای اولین بار وارد پایتخت ونزوئلا شد. بر این اساس روسیه قصد دارد زمینه های همکاری خود در آمریکای لاتین را که بعنوان حیاط خلوت آمریکا به شمار می رود، گسترش دهد.

 

مسکو و کاراکاس طی سالهای 2005 و 2007 میلادی 12 توافقنامه همکاری در زمینه های نظامی به ارزش 4.4 میلیارد دلار امضا کرده اند که این موضوع نگرانی شدید مقامهای کاخ سفید را بدنبال داشته است.  در همین حال چاوز از سفر پوتین به آمریکای لاتین به عنوان اقدامی مهم و واقعه ای تاثیر گذار در ونزوئلا و آمریکای لاتین یاد کرده و در مورد گسترش روابط این قاره با روسیه ابراز امیدواری کرده است. خاطرنشان می شود که چاوز طی سخنان هفته گذشته خود ضمن اعلام خبر سفر پوتین به ونزوئلا از برنامه دولت خود برای توانمند سازی این کشور جهت مقابله با تهدیدهای نظامی دشمنان بویژه آمریکا خبر داده بود.

شبکه تلویزیونی بی بی سی میدل ایست نیز در گزارشی درباره سفر پوتین به ونزوئلا با اشاره به دیدار نخست وزیر روسیه با چاوز و مورالس، از قدرت گرفتن چپگراها در جهان گزارش داد و دوستی با ایران را از مشترکات سه قدرت چپگرا در آمریکای لاتین عنوان کرد.

 

این در شرایطی است که در حوزه های اقتصادی و نظامی نیز غرب با چالش های جدی روبروست و بحران مالی اقتصادی در کنار درگیری در دو جنگ فرسایشی عراق و افغانستان، قدرت های غربی را به شدت آسیب پذیر کرده و غول های اقتصادی جدید مثل هند و چین در کنار روسیه در حال تسخیر اقتصاد جهانی هستند.

 

تحرک دیپلماتیک چپگراها در کنار قدرت اقتصادی رو به رشد آنها به معنای سنگین شدن ترازوی قدرت به نفع آنهاست و در چنین شرایطی نقش جهان اسلام در تعیین سرنوشت چپگرایی و راستگرایی در قرن بیست و یکم تعیین کننده است.

جهان اسلام موقعیتی ژئوپلیتیک دارد و با گستره جمعیتی گسترده خود و دارا بودن بیشترین منابع انرژی جهان می تواند با قرار گرفتن در کنار هرکدام از قدرت ها، به کلی معادلات را تغییر دهد، موضوعی که مورد توجه جدی قدرت های جهانی است.

در شرایطی که برخی کشورهای اسلامی با غرب روابط نزدیکی دارند، سیاست "نگاه به شرق" جمهوری اسلامی ایران، همچنان غربی ها را در حسرت بازگرداندن نگاه تهران به سوی خود نگه داشته است.

حمایت غرب، بویژه انگلیس و آمریکا از حاکمیت شاهنشاهی در مقابل حاکمیت های مردمی مثل حکومت دکتر مصدق و بعدها خصومت با انقلاب اسلامی ، قسمتی از ریشه های دور شدن نگاه جمهوری اسلامی به غرب است.

اگرچه سیاست پایه ای جمهوری اسلامی، نه شرقی نه غربی است اما با سیاست "نگاه به شرق" تهران، غرب همچنان از داشتن تهران در کنار خود محروم است.

در حالی که غرب بعد از روی کار آمدن باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا تلاش کرد، یخ های بی اعتمادی بین غرب و تهران را در ظاهر بشکند، جمهوری اسلامی همچنان هر گونه نزدیکی را تنها در تغییر رفتار عملی غرب در قبال ایران و دست برداشتن از رفتار مستکبرانه اعلام کرده است.

 

-------------------------------------

گزارش: حمداله عمادی حیدری