به گزارش خبرنگار مهر، با افزایش شبکه‌های مختلف تلویزیونی مجموعه‌سازی روند صعودی در تلویزیون پیدا کرده و برای مناسبت‌های مختلف مجموعه‌های متنوعی تهیه میشود. در این سال‌ها تلویزیون سعی کرده با جذب کارگردانان به نام سینما آثار بهتری تولید کند، که البته باعث بالا رفتن کمیت شد اما به لحاظ کیفی به همان اندازه رشد نداشت . بخشی از این معضل به مشکلات تولید برگردد .
ورود تهیه‌کنندگان غیر حرفه‌ای به تلویزیون که منجر به بالا رفتن دستمزد بازیگران شده‌اند، تولید آثاری بیرون از سازمان صدا و سیما و خرید و پخش آن از سوی شبکه‌های مختلف سیما در حالی که تمام مولفه‌های یک مجموعه موفق را ندارد و ... منجر به مشکلات زیادی در تولید میشود که باید مدیران تلویزیون به آنها توجه و مشکلات را آسیب‌شناسی کنند.
حال سئوال اساسی این است که بالاخره رمز توفیق یک مجموعه تلویزیونی در چیست؟ چگونه مجموعه‌ای به لحاظ نگارش فیلمنامه، کارگردانی، بازیگری و ... موفق میشود، اما یک مجموعه متوسط یا ضعیف. چه مشکلاتی در تولید یک اثر تلویزیونی پیش می‌آید؟
یکی از مشکلات تولید دانش کم برخی تهیه‌کنندگان است
اسماعیل عفیفه، تهیه‌کننده مجموعه‌های "میوه ممنوعه"، اشک‌ها و لبخندها" و "پس از باران" درباره مشکلات تولید گفت: متاسفانه برخی تهیه‌کنندگان آثار مختلفی برای تلویزیون تولید می‌کنند، اما دانش آن را ندارند. در واقع شان و منزلت تهیه‌کنندگی در این رسانه پایین آمده است. در حالی که در چرخه تولید یک اثر، تهیه‌کننده نفر اول در تلویزیون است و این مسئله در دنیا صدق پیدا می‌کنند، اما در اینجا این طور نیست، حتی برخی مواقع شاهد کارگردان سالاری یا بازیگر سالاری هستیم. یعنی هر کس به اندازه توان خودش تغییراتی ایجاد می‌کند که به نفع کار نیست.
این تهیه‌کننده خاطرنشان ساخت: به نظرم این مواردی که به آن اشاره کردم، مشکلات تولید در تلویزیون است که باید هم حل شود. مدیران تلویزیون باید سعی کنند تعریف صحیحی از تهیه‌کننده داشته باشند. منظورم این است که مسئول واحد در این باره وجود ندارد، در حالی که تهیه‌کنندگی به لحاظ آکادمیک باید در نظر گرفته شود. باید تقسیم‌بندی صورت بگیرد، اما شاهد به هم ریختگی هستیم.
نمایی از مجموعه تلویزیونی "زن بابا"
نمی‌توان همزمان یک کارگردان و یک تهیه‌کننده موفق بود
یکی از نکات جالبی که به تازگی در تلویزیون مرسوم شده این است که کارگردانان می‌خواهند خودشان تهیه‌کننده آثارشان باشند. در حالی که این دو حرفه نیاز به تمرکز زیادی دارد، اما چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد و همین مسئله باعث مشکلات تولید میشود، چون کسی که تجربه تهیه‌کنندگی ندارد به جای تمرکز بر کارگردانی اثرش، بیشتر درگیر کارهای تهیه میشود و همین مسئله منجر به پایین آمدن کیفیت میشود.
مجید اوجی، تهیه‌کننده مجموعه‌های "همسایه‌ها"، "نشانی" و "روزهای زندگی" در این باره گفت: نمی‌دانم چرا هر کسی احساس می‌کند، می‌تواند تهیه‌کننده باشد. جالب است که در حال حاضر مد شده که کارگردانان تلویزیون هم می‌خواهند علاوه بر کارگردانی، تهیه‌کننده هم باشند، ولی آیا یک کارگردان موفق می‌تواند یک تهیه‌کننده موفق هم باشد؟
وی اشاره کرد: در این سال‌ها شاهد بودیم وقتی این اتفاق افتاده منجر به افت کار همان کارگردان هم شده است و نتوانسته همزمان یک کارگردان و تهیه‌کننده موفق هم باشد. باید اجازه دهیم هر کس کار خودش را انجام دهد. برای هر کاری باید دانش خودش را داشت. از سوی دیگر به تهیه‌کنندگی به عنوان یک حرفه که نیاز به تخصص دارد، نگاه کنیم، نه اینکه هر کس بیاید و ادعای تهیه‌کنندگی می‌کند، او را به سرعت بپذیریم. تهیه‌کنندگی جایگاه مشخصی دارد.
مدیران اصرار بر آوردن بازیگران سرشناس دارند
در حال حاضر شبکه‌های تلویزیون به جای اینکه مکمل هم باشند، با یکدیگر رقابت می‌کنند. یکی از مسائلی که منجر به رقابت شده، جذب بازیگران چهره است. گاهی دیده میشود که شبکه‌ای برای آوردن بازیگران سرشناس حاضر هستند دستمزد زیاد بازیگران را پرداخت کنند.
امیرحسین شریفی، تهیه‌کننده مجموعه "خانه بی‌پرنده" درباره مشکلات تولید گفت: الان یک جوان 20 ساله هم تهیه‌کننده شده است. واقعاً ما دیگر به خودمان هم داریم شک می‌کنیم که چرا بودجه باید در اختیار کسانی گذاشته شود که به راحتی آن را از بین می‌برند؟ نمی‌دانم چرا کسی جوابگو نیست؟ یکی دیگر از معضلات تولید اصرار بیش از اندازه مدیران گروه برای استفاده از بازیگران سرشناس است. در حالی که من در آثارم سعی می‌کنم به دنبال چهره‌های جدیدی باشم یا از بازیگران تئاتری که سال‌ها خاک صحنه را خوردند، بهره ببرم.
مشکل اساسی در تولید تهیه لوکیشن است
یکی دیگر از مشکلات تهیه‌کنندگان در آثار تلویزیون پیدا کردن لوکیشن مناسب است. مهران مهام، تهیه‌کننده مجموعه‌های "زن بابا"، "ترانه مادری" و "دلنوازان" در این باره افزود: مشکلات تولید به تهیه‌کننده برمی‌گردد. وقتی تهیه‌کننده مدیریت صحیحی داشته باشد، مسلماً کار به مشکل نمی‌خورد. به نظرم یکی از مهمترین مشکلات در یک اثر تلویزیونی تهیه لوکیشن است که این روزها واقعاً سخت شده است، حتی برخی مواقع تولید را یک تا دو ماه به تعویق می‌اندازد.
وی درباره اینکه بودجه یا ناظران کیفی در تولید آثار تلویزیونی منجر به ایجاد مشکلاتی نمی‌شوند، توضیح داد: وقتی تهیه‌کننده‌ای حرفه‌ای باشد، مسلماً می‌تواند در بحران پیش آمده مدیریت صحیحی داشته و پروژه متوقف نشود. در تولیداتی که دفتر ما هم داشته با مسائل مالی رو به رو شدیم، اما سعی کردیم به نحو مطلوب مشکل را حل کنیم.
تهیه‌کنندگی یکی از حرفه‌های سهل و ممتنع شده است
متاسفانه تهیه‌کنندگی در تلویزیون تعریف درست نشده است و هر فردی فکر می‌کند می‌تواند یک تهیه‌کننده موفق هم باشد. در حالی که تهیه‌کنندگی تخصص خودش را لازم دارد. کیانوش عیاری در این باره گفت: به نظر می‌رسد تهیه‌کنندگی یکی از حرفه‌های سهل و ممتنع شده است. عده‌ای می‌گویند در این حرفه تخصص لازم نیست، مگر موسیقی است که فرد باید نت را بشناسد. تهیه‌کننده فقط به عنوان یک واسطه پول شناخته شده و فقط باید مدیریت بداند که آن هم در ذات ما است!
وی ادامه داد: در صورتی که یکی از دشوارترین کارها تهیه‌کنندگی است. می‌توان گفت یکی از دلایل ویرانی برخی آثار تلویزیونی و نازل شدن کیفیت آنها به این مسئله برمی‌گردد که تهیه‌کنندگی آسان در نظر گرفته میشود. البته مسائل دیگری همچون ضعف در فیلمنامه، نبود آشنایی به فیلمسازی و ... هم از مشکلات تولید محسوب میشود، اما مهمترین مسئله ضعف تهیه‌کنندگی است که منجر به اشکال بزرگی در تولید میشود.
در مجموعه‌های الف ویژه برآورد دقیق صورت نمی‌گیرد
در مجموعه‌های الف و الف ویژه سازمان صدا و سیما متاسفانه برآورد روشنی صورت نمی‌گیرد. وجود مقوله‌ای به نام اصلاح برآورد در قرارداد مجموعه‌های بزرگ سیما منجر به مشکلات زیادی در تولید میشود. محمود فلاح تهیه‌کننده مجموعه‌های "تفنگ سرپر" و "مختارنامه" یادآور شد: یکی از مشکلات تولید این است که برآورد دقیق انجام نمی‌شود. حال این مسئله ممکن است از سوی تهیه‌کننده باشد یا سرمایه‌گذار که صدا و سیما است.
وی در ادامه افزود: به هر دلیلی این برآورد دقیق انجام نمی‌شود. اما این مسئله راه حل دارد. من بارها به سازمان صدا و سیما پیشنهاد دادم در پروژه‌های الف و الف ویژه که فیلمنامه‌های سنگینی هم دارند، بودجه‌ای برای یک هیئت کارشناسی در نظر بگیرند که برآورد دقیق انجام شود. این تیم کارشناسی هم می‌تواند شامل تهیه‌کننده، برنامه‌ریز و چند نفر از سوی سازمان صدا و سیما باشد. نیاز نیست بودجه زیادی هم پیش بینی‌شود، اما یک برآورد نهایی انجام شود.
وعده‌های دروغ دردسرساز میشود
با توجه به اینکه تهیه لوکیشن یکی از مشکلات تولید محسوب میشود، گاهی مدیران تولید برای گرفتن لوکیشن متوسل به دروغ می‌شوند. داود هاشمی، تهیه‌کننده مجموعه‌های "عملیات 125" و "پنجمین خورشید" با اشاره به این موضوع گفت: یکی از مشکلات تولید به برخی مدیران تولید برمی‌گردد. بعضی از آنها وقتی می‌خواهند لوکیشنی برای پروژه پیدا کنند به افرادی که مراجعه می‌کنند وعده می‌دهند ظرف چند روز لوکیشن را می‌گیرند، اما بعد بدقولی می‌کنند و تعداد روزهای بیشتری در لوکیشن حضور دارند. همین مسئله باعث سلب اعتماد میشود و نفرات بعدی را برای تهیه لوکیشن دچار مشکل می‌کند.
این تهیه‌کننده خاطرنشان ساخت: یا مثلاً وقتی برای ضبط بخش‌هایی از کار به درمانگاه یا اماکن دیگر مراجعه می‌کنند به فردی که درمانگاه را در اختیار قرار داده وعد دروغ داده میشود که تابلوی این درمانگاه را نشان می‌دهیم در حالی که این مسئله در اختیار گروه سازنده نیست یا در فیلمنامه درباره درمانگاه به یک مسئله منفی اشاره شده است. دادن چنین وعده‌هایی نفرات بعدی را برای تهیه لوکیشن به مشکل می‌اندازد.
گرچه پر کردن آنتن تلویزیون کاری دشوار است، اما بهتر است مدیران تلویزیون برای تولید مجموعه‌های مناسب وسواس بیشتری خرج دهند تا شاهد آثار خوبی باشیم. آنها باید بدانند به جای پر کردن کارنامه مدیریت‌شان بهتر است روی کیفیت آثار تمرکز کنند تا کیمت.
------------------
گزارش: فاطمه عودباشی
نظر شما