عملیات رمضان؛ نخستین نبرد در خاک دشمن

به گزارش خبرگزاری مهر، دفاع مقدس برای رزمندگان و ایثارگران و جانبازان پر از خاطرات شیرین و تلخ است به خصوص شبهای عملیات یا ایام خاصی مانند نوروز، ماه محرم، صفر و رمضان. بیست و یکم ماه مبارک رمضان برای رزمندگان نه تنها یکی از شبهای قدر است بلکه یادآور عملیات حماسه آفرین رمضان نیز می باشد.

 

در این روزها یاد و خاطره شهدای عملیات رمضان را گرامی می داریم که به تأسی از مولایشان امیرمؤمنان علی (ع) با غلطیدن در خون خویش سرانجام زندگی دنیویشان را با شهادت رقم زدند.

 

بر اساس احکام ثانویه و فتوای حضرت امام خمینی(ره) در زمان جنگ به دلیل اینکه رزمندگان به طور ثابت در یک مکان اسکان نداشتند حکم مسافر را داشته و ملزم به روزه گرفتن نبودند اما بسیاری از رزمندگان در این ایام روزه دار بودند و نوجوانان و جوانانی در این ایام با زبانی روزه با خون خود وضو ساختند.

 

پس از فتح خرمشهر و برتری سیاسی- نظامی ایران رژیم بعثی عراق به دلیل قرار گرفتن در موضع ضعف مسئله صلح را مطرح کرد در حالی که هیچ تغییری در ماهیت رفتار سران این رژیم مشاهده نمی شد در واقع پافشاری عراق بر ادعای قبلی خود مبنی بر عدم پذیرش قرارداد 1975 الجزایر حضور در بخشی از خاک ایران و ادامه حملات تأیید این مدعای ایران بود.

 

تلاش عراق و مجامع بین المللی و کشورهای حامی آن در منطقه برای طرح صلح نه از روی اعتقاد بلکه به دلیل شرایط حادی بود که آنان را در موضع ضعف قرار داده بود و منافعشان را تهدید می کرد. لذا هدف آنان صلح جویی نبود بلکه گرفتن زمان از جمهوری اسلامی و چیرگی به اوضاع دگرگون شده بود. این در حالی بود که شورای امنیت سازمان ملل هیچ توجهی به حقوق و نظریات ایران نداشت و در این وضعیت در صدد نجات عراق از این مهلکه بر آمد.

 

علاوه بر آن تصمیمگیرندگان سیاسی و فرماندهان نظامی ایران با توجه به برتری مطلق جمهوری اسلامی در این زمان حاضر نبودند بدون دستیابی به حداقل امتیاز- که تنبیه متجاوز وگرفتن غرامت بود- قرارداد پایان جنگ را امضاء کنند زیرا افکار عمومی و آیندگان این تصمیم را اقدامی غیرعقلانی تفسیر می کردند.

 

به همین دلیل عملیات رمضان با هدف حضور قوای نظامی ایران در پشت شط العرب و تسلط بر معابر وصولی بصره و با این امید که در صورت موفقیت امکان پایان پیروزمندانه جنگ فراهم شود در تیرماه 1361 اجرا شد. این عملیات با مشارکت و فرماندهی ارتش و سپاه پاسداران در چهار مرحله انجام شد که در مرحله اول و دوم نیروهای ایران توانستند به مواضع دشمن حمله کرده و به تصرفات قابل توجهی دست یابند.

 

شامگاه بیست و یکم رمضان سال 1402 هجری قمری مطابق 23 تیرماه 1361 ه.ش در حالیکه مردم شهرهای مختلف ایران در حال راز و نیاز و دعا و شب زنده داری بودند در جنوب ایران در منطقه هورالهویزه رزمندگان اسلام با فریادهای یا مهدی (عج) ادرکنی به مواضع دشمن بعثی حمله کردند و توانستند حیرت استکبار جهانی و حامیان صدام را در پیشروی نیروهای ایرانی به خاک عراق برانگیزند.

 

هدف اصلی ایران از ورود به خاک عراق و ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر در واقع وادار کردن جامعه بین المللی به تنبیه متجاوز بود تا از این رهگذر به ماهیت انقلاب اسلامی خدشه وارد نشود.

 

محسن رضایی فرمانده پیشین کل سپاه در بخشی از سخنانش در جمع نیروهای عملیاتی و ستادی علت نامگذاری این عملیات به "رمضان" و اهداف آن را اینگونه بیان می کند: ...رمضان یعنی پاک سازی شیاطین چه پاک سازی شیاطین از نفس انسان وچه پاکسازی شیاطین از اجتماع انسانی و صدام و حزب بعث باید پاکسازی شوند. اسمش را عملیات رمضان گذاشتیم و با رمز یا مهدی(عج) هم شروع کردیم که مسئولیت دارد از طرف خدا که این زمین را پاک کند ... ما 70 درصد تاکتیکمان انهدام نیرو است و 30% زمین است. البته اگر بتوانیم زمین را هم بگیریم و بمانیم برای مان خوب است خیلی هم خوب است. اما هدف اصلی زمین نیست ولو آن قدر هم خوب باشد هدف اصلی ما انهدام نیرو است.

 

در واقع پایان دادن به جنگ، دریافت غرامت از عراق و آزاد کردن مردم عراق از قید رژیم بعثی سه دلیل اساسی ایران برای ورود به خاک عراق در عملیات رمضان بود.

 

منطقه عملیات رمضان زمینی مثلث شکل از شمال به کوشک و طلاییه و حاشیه جنوبی هورالهویزه، ازغرب به رودخانه اروند و از شرق به خط مرزی شمالی -جنوبی از کوشک تا شلمچه منتهی می شد.

 

انتخاب منطقه عملیاتی رمضان بر این اساس طراحی شد که با حضور قوای نظامی ایران در پشت رودخانه دجله و اروند رود و تسلط بر معابر وصولی بصره در ادامه عملیات فتح المبین و عملیات بیت المقدس، عملا از نظر سیاسی- نظامی موقعیت مناسبی برای جمهوری اسلامی فراهم آید که یا غرب تن به تغییرات سیاسی در عراق دهد یا در غیر این صورت امکان ادامه جنگ در آینده از موضع قوی تری برای ایران فراهم شود.

 

در این عملیات رزمندگان با نفوذ به آن سوی مرز اراده رهبرشان و امت اسلامی را در تعقیب متجاوز ومجازات او به نمایش گذاشتند و پیامدهای ناشی از پیروزی جمهوری اسلامی در این مرحله از جنگ تحمیلی، موجب وحشت حاکمان و حامیان بین المللی شد.

 

در همین زمان علاوه بر درگیری در خطوط مقدم جبهه ایران و عراق و افزایش شدت حملات هوایی رژم بعث به اماکن مسکونی در شهرهای اسلام و آباد و دهلران، در حوزه سیاست و روابط بین الملل نیز تحرکات و واکنشهای مختلفی صورت گرفت که واکنش شورای امنیت سازمان ملل، کاخ سفید و برخی مقامات امریکایی، رئیس جمهور مصر و پادشاه اردن در مورد عملیات رمضان را می توان یادآور شد.

 

با پیشروی رزمندگان در این برهه از تاریخ کمکهای کشورهای عربی و غربی به عراق شدت گرفت و آمریکا عکسهای ماهواره ای مناطق نبرد را در اختیار عراق قرار داد.

 

رئیس شورای امنیت در بیانیه ای از اوضاع جاری جنگ و عدم اجرای قطعنامه 514 ابراز نگرانی کرد و کاخ سفید نیز با انتشار بیانیه هایی ضمن ابراز نگرانی از حمله ایران از کشورهای عرب خواست که برای حفظ امنیت خود با آمریکا مشورت کنند و مقام آمریکایی از عملیات رمضان به عنوان زنگ خطر برای واشنگتن یاد کردند و رئیس جمهور مصر و شاه اردن خواستار تشکیل فوری جلسه سران عرب شدند.

 

عملیات رمضان که از سوی ایران برای نخستین بار در خاک دشمن اجرا شد بازتاب خبری گسترده ای را درپی داشت به گونه ای که مفسر رادیو آلمان هدف ایران را خاموش کردن توپخانه 30 کیلومتر بردی عراق عنوان کرد و شبکه دوم تلویزیون این کشور نیز اعلام کرد که "تهران به تهدیدهای خود عمل کرد و جنگ وارد مرحله جدیدی شد."

 

روزنامه کویتی "السیاسة" نیز حمله ایران را در ردیف حمله اسرائیل به لبنان خواند و گفت: "عربها حتی فریاد زدن را نیز فراموش کرده اند. وقتی عراق در خاک ایران بود عربها از عراق حمایت نکردند".

 

این سخنان در حالی از سوی کویت و برخی از کشورهای عربی حامی صدام در آن زمان گفته می شد که عواقب این جنایات ضد بشری رژیم بعث عراق علیه ایران حتی دامان خود آنها را نیز گرفت همانگونه که امام خمینی(ره) بارها آن را پیش بینی فرمود و جهان شاهد این بود که چگونه صدام به کویت به عنوان "یکی از استانهای عراق" حمله کرد و آنجا را به اشغال خود درآورد.

 

در این زمان بود که کشورهای عربی به رهبری آمریکا با ذلت صدام را از کویت خارج کردند و سرانجام پس از چند سال او را که مهره سوخته ای بود به بدترین وجه دستگیر و اعدام کردند و همگان دیدند که پیش بینی آن پیر فرزانه در مورد سکوت و حمایت کشورهای عربی در برابر صدام چگونه به وقوع پیوست.