به گزارش خبرنگار مهر، سومین نشست از سلسله نشستهای تخصصی ترویج کتابخوانی برای کودکان و نوجوانان با موضوع بررسی نیازهای دینی کودکان و نوجوانان درعرصه ترویج کتابخوانی با حضور محسن هجری و محسن ایمانی عصر روز دوشنبه 28 آذر در کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
در این نشست هجری با اشاره به اینکه برای معضل مطالعه پایین کتاب از سوی کودکان و نوجوانان به ویژه در حوزههای دینی نمیتوان پاسخی متصور بود و تنها میتوان به نوعی شفافسازی کرد، گفت: کودک و به ویژه نوجوان باید ابتدا و قبل از هر موضوعی به مطالعه نیازمند شود و سپس بر اساس آن نیاز به سمت مطالعه ترغیب شود. بحث اصلی من نیز در حوزه ترویج بارورکردن همین حس نیاز است. شاید آمارهای رسمی از این مساله دفاع کند که این احساس نیاز در کودک و نوجوان وجود دارد اما من به پشتوانه تجربه و حضورم در این فضا حس میکنم در این عرصه با مشکل مواجهیم.
وی ادامه داد: آنها به ما میگویند که ناشران قدرتمندی در کشور ما به امر ترویج و توزیع کتاب به ویژه با رویکرد دینی برای کودک و نوجوان مشغول هستند اما با این وجود ما هنوز نتیجهای نگرفتهایم. شاید آمارها بگوید که ما تلاش موفق و در خور شان داشتهایم اما متناسب با این تلاش هنوز نتیجه قابل اعتنایی را نمیتوانیم حس کنیم.
هجری در ادامه با طرح این سئوال که چرا ما در جامعه از امکانات رسمی و بالقوه موجود برای امر ترویج کتابخوانی نمیتوانیم استفاده کنیم، بیان کرد: تا صحبت از جوان میشود فکر میکنیم که نسل جوان و یا حتی نوجوان یعنی قرتی بازی و گروهی که از دین و انسانیت رها شدهاند. مشخص است تا زمانی که شیوه ما مذمت و تحقیر و سرزنش باورها باشد ارتباطی با این نسل برقرار نمیشود.
این نویسنده کودک و نوجوان در ادامه با تاکید بر اینکه برقراری ارتباط عاطفی مخاطب نوجوان را وادار به فکر و نتیجهگیری میکند افزود: متاسفانه نظام آموزش و پرورش در کشور ما مبدل به یک نظام پادگانی شده است که از موضع بالا با نوجوان برخورد میکند با این فضا طبیعی است که کودک و نوجوان در برابر آموزههای ارائه شده، موضع دفاعی میگیرد و در نتیجه اگر از این مجرا کتابی نیز به مخاطب ارائه شود در برابر خواندن آن موضعگیری میشود.
هجری همچنین تاکید کرد: اگر نیاز دینی در مخاطب نوجوان تشخیص داده نشود نمیتوانیم به ترویج کتابخوانی رد این حوزه نیز امیدوار باشیم.
وی در پایان با تاکید بر اینکه آمارهای حاکی از روند نزولی مطالعه در حوزه کودک و نوجوان است، گفت: درباره بازگرداندن نسل نوجوان نمیتوان تکنیک زد و یا متدی اعلام کرد. بحث ما یک ماجرای زیربنایی است و آن نیازسنجی دینی از مخاطب کودک و نوجوان برای تولید کتاب مناسب با اوست که به آن کاملا بیتوجهیم.
مطالعه دینی کودک در فضای معنوی خانواده محقق میشود
در ادامه این نشست، محسن ایمانی استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس نیز در سخنانی با اشاره به عادت مطالعه پایین ایرانیان در خانواده گفت: برای کتابخوان کردن کودک باید شروعی داشت. واضح است که ما همه کار باهم میکنیم، اما حاضر نیستیم با فرزندمان یا با خانوادهمان و یا حتی در دیگر جمعها به کتابخوانی بپردازیم. به اعتقاد من برای کتابخوان کردن نسل نوجوان هم میتوان دست به اقدامات تمهیدی زد و هم الگو ایجاد کرد، اما نکته در این است که برای توسعه کتابخوانی دینی باید آن را در قالب یک رفتار دینی از خود بروز دهیم؛ یعنی فضای خانواده را به فضایی معنوی مبدل کنیم که در آن مطالعه نیز به عنوان یک الگو و تمهید حاضر است و کودک می تواند آن را ببیند و حس کند.
وی در ادامه در تشریح راههای علاقهمند کردن کودک و نوجوان به مطالعه دینی گفت: میتوان به سادگی بخشی از کتاب را برای مخاطب کودک خواند و وی را تشویق کرد که مابقی را خود دنبال کند. حتی میتوان از کتابهای الکترونیکی استفاده کرد و با کتابهای شنیداری و به کمک آنها حس کتابخوانی را به مخاطب القا کرد.
ایمانی افزود: باید کودک را واداشت تا ادامه مطالبی که در قالب کتاب برای او خوانده میشود را به نوعی حدس بزند و به کندوکاو در رابطه با آن بپردازد. همه این کارها به زبان ساده یعنی ایجاد عشق و علاقه در کودکان و نوجوانان و شعلهور کردن آن در میان آنها.
این کارشناس امور تربیت همچنین گفت: ایجاد ارتباطی عاطفی میان مادر و کودک و نیز ایجاد ارتباط میان مسائل مندرج در کتاب با واقعیتهای زندگی و نیز عینی کردن مسائل و مفاهیم مذهبی در کنار بیان ساده آنها راههایی است که میتوان مطالب مندرج در بسیاری از آثار دینی را به عنوان یک منبع مطالعه به نوجوانان معرفی و آنها را ترغیب به خوانش آن کرد.
نظر شما