به گزارش خبرنگار مهر، وضعیت کشت سیب‌زمینی در همدان به گونه‌ای است که در هر هکتار از زمین‌های استان به میزان قابل توجهی محصول برداشت می شود اما بی‌توجهی به ایجاد انبارهای فنی و مناسب نگهداری این محصول موجب بهره‌وری ناکافی از محصول تولیدی می‌شود.
در استان همدان سالانه بین 22 تا 26 هزار هکتار سیب‌زمینی در اراضی کشاورزی کشت می‌شود که این امر موجب شده تا همدان به عنوان قطب اصلی تولید سیب‌زمینی کشور محسوب شود.
همدان در جایگاه نخست تولید سیب‌زمینی کشور قرار گرفته است
در حالی که استان همدان در جایگاه نخست تولید سیب‌زمینی کشور قرار گرفته اما کشاورزان این استان هنگام برداشت محصول با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند.
نماینده خانه کشاورز استان همدان با بیان اینکه بر اساس آمار اعلام شده سیب‌زمینی کشت بهاره امسال در همدان بین 450 تا 490 هزار تن تولید خواهد داشت، گفت: مصرف ماهانه سیب‌زمینی در کشور 230 تا 250 هزار تن است.
ابراهیم سوزنچی با بیان اینکه در حال حاضر برداشت سیب‌زمینی استان اصفهان نیز انجام شده و بخش کمی از آن باقی مانده است، گفت: بر همین اساس، کشاورزان همدانی باید محصول کشت بهاره را تا پایان مردادماه برداشت کنند.
هزینه تمام شده برای تولید هر کیلو سیب‌زمینی بیشتر از قیمت خرید است
وی با اشاره به اینکه هزینه تمام شده برای تولید هر کیلو سیب‌زمینی 300 تا 305 تومان برای کشاورز است، گفت: کشاورزان محصول خود را را 180 تا 200 تومان سرِ زمین بفروشند.
سوزنچی با تأکید بر اینکه سیب‌زمینی کشت بهاره همدان باید تا پایان مردادماه برداشت شود، عنوان کرد: در این شرایط با مازاد سیب‌زمینی روبرو خواهیم شد و دولت به خرید تضمینی این محصول به قیمت 152 تومان اعلام شده، مجبور است.
وی با بیان اینکه تجربه نشان داده خرید تضمینی سیب‌زمینی فاجعه به بار می‌آورد، عنوان کرد: محصول خریداری شده باید معدوم شود اما دولت این کار را نکرده و همان محصول را دوباره وارد بازار می‌کند و بازار خراب می‌شود و فاجعه به بار می‌آید.
نماینده خانه کشاورز همدان با بیان اینکه متأسفانه این مشکل فقط به همدان مربوط می‌شود، گفت: اما پیامدهای آن منحصر به استان همدان نیست و به مشکل ملی تبدیل خواهد شد.
مرزهای عراق به روی سیب زمینی همدان بسته شد
سوزنچی با بیان اینکه مسئولن ادعا می‌کنند مرز عراق بسته است، گفت: صادرات سیب زمینی همدان فقط محدود به عراق نیست و کشورهایی افغانستان و مسکو نیز با ایران تعامل دارند.
وی با اشاره به بدقولی‌های سابق مسئولان در پرداخت جوایز صادراتی تأکید کرد: مسئولان باید تضمین دهند که به موقع جوایز را پرداخت کنند نه اینکه فقط وعده دهند.
وی گفت: وضعیت سیب‌زمینی همدان مانند یک بیمار رو به موت است که اگر امروز حال آن را در نیابیم فردا و پس‌فردا خیلی دیر است.
وی نسبت به وقوع فاجعه در بازار سیب زمینی به مسئولان هشدار داد و افزود: اگر مسئولان هر چه سریع‌تر این بازار را تحت کنترل و نظارت نگیرند و چاره‌ای نیندیشند با حجم اضافه محصول سیب‌زمینی روبرو خواهیم شد و دولت مجبور می‌شود با قیمت 152 تومان، 150 تا 200 هزار تن محصول مازاد را خرید تضمینی کند که این کار فقط هزینه‌ای است بر دوش دولت و به نفع کشاورز نیز نیست.
نظارت و کنترل بازرگانی در بازار ضعیف است
نماینده خانه کشاورز همدان از نظارت و کنترل ضعیف بازرگانی گلایه کرد و گفت: قیمت فعلی هر کیلو سیب‌زمینی 180 تا 200 تومان است اما تا زمانی که به دست مصرف‌کننده برسد به نرخ بیش از 500 تومان می‌رسد، پس نقش بازرگانی و تعزیرات چیست و این دستگاه‌ها در این زمینه چه کارکردی دارند؟
وی با اشاره به افزایش هزینه‌های تولید از جمله افزایش نرخ گازوئیل و فشار آن به کشاورزان عنوان کرد: در سال اول هدفمندی یارانه‌ها قرار بود در تنفس به سر ببریم اما نه‌تنها تنفس نداریم بلکه به تنگی نفس و خفگی هم دچار شده‌ایم.
وی هشدار داد: اگر امروز وضعیت بازار سیب‌زمینی همدان ساماندهی نشود در چند سال آینده در تهیه بذر سیب‌زمینی نیز با مشکل مواجه خواهیم شد.
سوزنچی ریشه تمام این مشکلات را بخشی به بازار و بخشی هم به عدم سرمایه‌گذاری صحیح و مثبت در بخش کشاورزی مربوط دانست.
گرانی کود شیمیایی بر مشکلات کشاورزان افزود
اما در نگاهی به مشکلات کشاورزان این بخش باید گفت که امسال سیب‌زمینی کاران با مشکل دیگری که همان گرانی کودهای شیمیایی بود، مواجه شدند و کود را نیمه یارانه‌ای و آزاد تهیه کردند که این امر سبب شد هزینه تولید سیب‌زمینی افزایش یابد و کشاورزان را با مشکل مواجه کند.
نماتد سیست طلایی نیز یکی دیگر از مشکلات سیب‌زمینی کاران است چراکه این بیماری محصول سیب‌زمینی را تهدید می‌کند.
نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی محصول سیب‌زمینی در همدان نیز از دیگر مشکلات این بخش است چراکه در حال حاضر سیب‌زمینی همدان نام و نشانی ندارد.
هنوز دروازه‌های عراق به روی سیب‌زمینی همدان بسته است، خبری از جایزه صادراتی برای این محصول نیست که باید این را نیز باید به دغدغه‌های سیب‌زمینی کاران اضافه کرد.
تنها بازار عراق برای صادرات سیب‌زمینی کافی نیست و باید بازار سایر کشورهای همسایه به خصوص روسیه را نیز برای صادرات محصول سیب‌زمینی همدان مهیا کرد.
همدان انبار فنی نگهداری سیب زمینی ندارد
در نگاهی دیگر به وضعیت سیب زمینی همدان گفته های مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان حاکی از آنست که انبارهای کاملاً فنی نگهداری سیب‌زمینی در استان همدان وجود ندارد.
محمدرضا شهسواری با اشاره به وجود انبارهای سنتی نگهداری سیب‌زمینی در استان همدان اظهار داشت: این انبارها به دلیل اینکه با روش‌های قدیمی احداث شده‌اند شرایط فنی مورد نیاز برای نگهداری محصول را ندارند.
شهسواری افزود: در راستای ساماندهی انبارهای فنی سیب‌زمینی، ایجاد انبارهای فنی جدید و بهسازی انبارهای سنتی مورد توجه قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه در خصوص مشخصات انبارهای فنی مطالعات زیادی انجام و در این راستا الگو و طرح‌های مناسبی فراهم شده گفت: اطلاعات در قالب‌های مختلف سی‌دی، کتاب و بروشور در اختیار متقاضیان قرار گرفته است.
احداث انبار فنی، ضایعات سیب زمینی را به یک پنجم می رساند
وی با تأکید بر اینکه انبارهای فنی باید بر اساس اصول و فنون خاص احداث شوند، پیش بینی کرد در صورت ساخت انبارهای فنی مناسب در استان همدان به راحتی بتوان ضایعات سیب‌زمینی را از 25 درصد به کمتر از پنج درصد کاهش داد.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه باید در استان همدان حداقل 82 انبار فنی سیب‌زمینی ساخته شود، گفت: تمرکز این انبارها باید در شهرستان‌های همدان، بهار، رزن و کبودراهنگ باشد.
محمدرضا شهسواری احداث 82 انبار فنی را مستلزم دو اقدام اساسی دانست و گفت: متقاضیان باید با علم و اصول فنی ساخت انبار کاملاً آشنا شوند و آن را در اجرای طرح به طور کامل به کار گیرند و مسئولان و سیستم بانکی استان همدان نیز با اعمال امتیازات و اولویت به سرمایه‌گذاری، به این موضوع توجه ویژه داشته باشند.
این کارشناس با اشاره به اینکه در ساماندهی اساسی و مناسب نیاز به انبارهای فنی بیشتری است، اظهار داشت: متوسط ظرفیت هر انباری پنج هزار تن است.
انبار فنی سیب‌زمینی همدان فاقد سیستم سرمایشی است
شهسواری از وجود هفت انبار فنی نگهداری سیب‌زمینی در استان همدان خبر داد و گفت: ظرفیت تقریبی این انبارها 31 هزار تن است و 15 انبار دیگر با ظرفیت 73 هزار و 600 تن در حال پیگیری و احداث است.
وی با بیان اینکه انبارهای فنی موجود فاقد سیستم سرمایشی بوده و کاملاً فنی نیستند، اظهار داشت: بدون سیستم سرمایشی امکان نگهداری سیب‌زمینی در بلندمدت وجود ندارد و در هفت انبار موجود تنها بسته‌های کنترل رطوبت و هوادهی صورت می‌پذیرد.
وی با اعلام اینکه 34 انبار سنتی با ظرفیت 64 هزار تن در استان همدان وجود دارد، افزود: طبق اطلاعات سال 88 ظرفیت مورد نیاز انبارهای فنی نگهداری سیب‌زمینی استان همدان حدود 312 هزار تن است.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: از یک میلیون تن محصول تولیدی سیب‌زمینی حدود 45 درصد آن تولید تابستانه است که مستقیماً وارد بازار شده و 312 هزار تن از آن که برداشت پاییزه است نیاز به انبار دارد.
محمدرضا شهسواری احداث انبارهای فنی نگهداری سیب‌زمینی را بسیار ضروری دانست و افزود: با توجه به اینکه ضایعات سیب‌زمینی در هیچ صنعتی به کار برده نمی‌شود و هر ساله مقدار زیادی از این محصول دور ریخته می‌شود توجه به این موضوع امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
سالانه یک میلیون تن سیب زمینی در همدان برداشت می شود
رئیس اداره بررسی و نظارت بر طرح‌های کشاورزی استان همدان نیز با بیان اینکه همدان از استان‌های پیشرو در تولید سیب‌زمینی است، گفت: تولید سالانه یک میلیون تن از این محصول تمهیدات لازم برای نگهداری و فروش محصول را می‌طلبد.
نسرین بیاناتی نگهداری محصولات سیب‌زمینی و ایجاد صنایع تبدیلی برای فرآوری این محصول را از موارد مهم دانست و اظهار داشت: ایجاد صنایع تبدیلی به دلیل نیاز به سرمایه‌گذاری‌های با استقبال روبرو نمی شود.
بیاناتی سورت و بسته‌بندی محصول سیب‌زمینی را از موارد بسیار مهم در بسته‌بندی فرآورده‌های خام محصول دانست و افزود: ترویج و گسترش این امر بسیار ضروری است.
وی از صدور مجوزهای سورت و بسته‌بندی سیب‌زمینی در استان همدان خبر داد و گفت: لازمه صدور این مجوزها وجود انبارهایی است که بر طبق اصول و استاندارد ساخته شوند.
وی با بیان اینکه سردخانه‌های بالای صفر دمای مناسبی برای نگهداری محصول سیب‌زمینی هستند، اظهار داشت: ایجاد این انبارها مزایای فراوانی از جمله کاهش بسیار بالای ضایعات محصول را به همراه دارد و امروزه فرهنگ ایجاد انبارهای فنی به جای انبارهای سنتی و نیمه سنتی در بین کشاورزان نهادینه شده است.
مجوز احداث 79 سردخانه برای نگهداری محصول سیب‌زمینی صادر شد
بیاناتی اضافه کرد: تاکنون مجوز احداث 79 سردخانه برای نگهداری محصول سیب‌زمینی توسط سازمان جهاد کشاورزی استان همدان صادر شده که از این تعداد 59 مورد سردخانه بالای صفر، یک مورد زیر صفر و 19 مورد سردخانه دومنظوره بوده است.
ناگفته پیداست که توجه به رونق تولید محصول سیب‌زمینی و بهبود شرایط نگهداری این محصول نه تنها ضرری را عاید استان همدان نمی‌کند بلکه اهمیت دادن به این مقوله در کاهش شمار بیکاران و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نقش اساسی دارد.
نیم نگاهی به صادرات سیب زمینی در چند سال اخیر حاکی از کم لطفی صادرکنندگان به بازار عراق دارد زیرا نبود تجهیزات سورت و بسته بندی و بی علاقگی صادرکنندگان به بهره گیری این صنایع سبب شده تا مرزهای شمالی و غربی عراق به صادرات سیب زمینی به این کشور در شکلی مناسب و متناسب با ذوق عراقی ها روی آورند و این بازار را از آن خود کنند.
از سوی دیگر ساخت انبارهای فنی نگهداری سیب‌زمینی سرمایه‌گذاری زیادی نیاز دارد که خارج از توان کشاورزان خرد است و تشکل‌های کشاورزی باید با ورود به این مقوله این خلا را پر کنند.
نظر شما