جزئیات اجرای بزرگترین طرح انتقال آب ایران/ اولویت جدید وزارت نیرو

به گزارش خبرنگار مهر، یکسال پیش در فرورین ماه 91 یکی از بزرگترین و در عین حال بلندپروازانه ترین طرح های کشور در بخش آب در سواحل دریای خزر توسط محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری کلنگ زنی شد و وی رسما اجرای طرح بزرگ انتقال 500 میلیون مترمکعب آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران را با رمز "یامهدی (عج)" اعلام کرد.

این طرح خیلی زود فراگیر شد و تقریبا بسیاری از مردم کشور از آن اطلاع یافتند و البته این موضوع در استان هایی مانند سمنان، قم، کاشان و اصفهان که قرار شد آب دریای خزر برای استفاده آنها از طریق دریای خزر و در فاز اول منتقل شود، بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

در فضای کارشناسی مباحث فراوانی پیرامون عدم امکان اجرای این طرح مطرح شد و کارشناسان تخریب زیست محیطی و از نگاه مالی غیراقتصادی بودن طرح را مورد اشاره قرار دادند و مطرح شد اساسا اجرای چنین طرحی امکانپذیر نیست و به لحاظ هزینه هایی که خواهد داشت نیز نمی توان جنبه اقتصادی بودن کار را پذیرفت.

کلنگ زنی یک طرح بزرگ با رمز یا مهدی

با این حال، مقامات وزارت نیرو مصمم شدند این طرح بزرگ را که برای اولین بار در کشور اجرا می شود را دنبال کنند و برنامه انتقال آب خزر به فلات مرکزی ایران و آبرسانی به دشت مرکزی را ارائه دهند. از سویی طرحی نیز برای شیرین سازی آب خلیج فارس و انتقال آن به بخش های دیگری از کشور مطرح شد.

وزارت نیرو اعلام کرد در فاز اول قرار است 200 میلیون مترمکعب و در نهایت تا 500 میلیون مترمکعب آب دریای خزر برای استفاده های شرب، صنعت و کشاورزی مناطق مرکزی کشور منتقل شود و برای تامین نیازهای آبی مناطق وسیعی از مرکز کشور، چاره ای جز این راه نخواهد بود.

همچنین قرار شد ابتدا آب دریای خزر به سمنان و در مراحل بعدی به قم، کاشان و بخش هایی از اصفهان منتقل شود. همچنین یک مسیر دیگر انتقال آب نیز در آینده قرار است آب دریای خزر را به جنوب خراسان رضوی و خراسان جنوبی برساند.

طبق برنامه از پیش تعیین شده، انتقال آب دریای خزر و ایجاد خط انتقال از طریق مسیری خواهد بود که پیش تر برای انتقال نفت ایجاد شده و از اینرو مقامات وزارت نیرو می گویند امکان تخریب وسیع زیست محیطی و جنگل از بین خواهد رفت، همچنین تملک زمین نیز اتفاق نمی افتد.

کسب مجوزهای قانونی

با این حال، یکی از ایرادات مطرح شده درباره اجرای طرح بزرگ انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران، ایراداتی بود که از سوی مجلس در زمینه لزوم کسب مجوزهای لازم مطرح شده بود که پیش تر و در سال گذشته مسئولان وزارت نیرو از حل این مشکل قانونی خبر داده بودند.

پیش تر علیرضا دایمی، سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو به مهر گفته بود که با وجود اتمام منابع آب سطحی و زیرزمینی که می توانستیم استفاده کنیم امروز دیگر دوره استفاده از آب های غیرمتعارف و پساب ها فرا رسیده و استفاده از این آب ها نه تنها در ایران بلکه در کشورهای آسیای میانه و کشورهای حوزه جنوب خلیج فارس هم مطرح است.

سرپرست معاونت آب و آبفای وزارت نیرو با طرح این سوال که چرا ما از آب دریاهای شمال و جنوب کشور استفاده نکنیم؟ اظهار داشت: ما نمی توانیم بیاییم و خودمان را از یک منبع طبیعی که در اختیار داریم محروم کنیم و هیچ گزارش کارشناسی نیز تاکنون در نفی این کار منتشر نشده است.

وی خاطر نشان کرد: اینکه ما می گوییم رعایت فلان قانون شود یا مطالعات و کارشناسی ها تکمیل شود، همچنین رعایت مسائل زیست محیطی در اجرای پروژه بشود درست است ولی کسی در نفی انتقال آب تاکنون صحبتی نکرده است.

در هر صورت همانگونه که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری نیز در فروردین ماه سال گذشته درباره اجرای طرح توسط کارشناسان، مهندسان و کارگران ایرانی سخن گفته بود، اجرای این طرح از طریق قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء خواهد بود.

3 رویکرد آبی وزارت نیرو

مجید نامجو، وزیر نیرو در روزهای اخیر در مراسم کلنگ زنی سد بختیاری که با حضور رئیس جمهور در لرستان انجام شدیکی از مهم ترین اولویت های وزارت نیرو در سال جاری را پیگیری اجرای طرح بزرگ انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران اعلام کرد و گفت: این طرح جزو یکی از بزرگترین اولویت های مطرح در حوزه آبرسانی و تامین آب مطرح است.

وزیر نیرو خاطر نشان کرد: رويكرد نخست ما پایان پروژه‌های دولت‌های گذشته مانند اجرای طرح‌ های گتوند و سياه بيشه بوده است، رويكرد دوم آغاز عمليات اجرايی پروژه‌های بلندمدت مانند سد بختیاری است كه در دولت‌ های آينده به بهره‌ برداری می رسد.

نامجو با بیان رویکرد سوم وزارت نیرو در سال جاری، تاکید کرد: بحث‌ انتقال آب از درياهای شمال و جنوب به فلات مركزی ايران به عنوان یکی دیگر از مهم ترین مباحث مطرح وزارت نیرو پیگیری می شود.

با توجه به بهره برداری از سدهای گتوند و سیاه بیشه در سال گذشته، به نظر می رسد وزارت نیرو در ماه های پایانی فعالیت دولت دهم طرح بزرگ انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی کشور را در دستور کار خود قرار دهد، با این حال بعید به نظر می رسد تا پایان فعالیت دولت و تا قبل از نیمه اول سال جاری بتوان شاهد بهره برداری بخشی از این طرح بزرگ در کشور بود.