سلطه دلالان بر نرخ گذاری محصولات کشاورزی رودان/ ترشی لیموترش در کام کشاورزان

به گزارش خبرنگار مهر، فصل زمستان یادآور روزهای سرد و یخ بندان است فصلی که کشاورزان رودانی در شرق هرمزگان محصولاتی همچون گوجه، پیاز، خیار سبز، بامیه، لوبیا و سیر را روانه بازار می کنند تا کشور نیازی به واردات این محصولات با قیمت های گزاف نداشته باشد. همچنین در گرمترین فصل سال هم با برداشت لیموترش و عرضه در بازار یکی از میوه های گرمسیری را عرضه می کند.

محصولاتی که در ابتدا با قیمت های خوبی در بازار بفروش می رسید. برخی افراد که محصول آن ها کمی زودتر بدست می آید در ابتدا از سود نسبتاً مناسبی برخوردار می شوند. اما با آغاز برداشت این محصولات به صورت عمده،به تدریج ابهت قیمت محصولات نیز مانند کمر خسته کشاورزان خمیده می شود. وقتی کشاورزان سراسر کشور در خواب زمستانی به سر می برند شاید تصور کنی که موقعیت مناسب و مطلوبی برای کشاورزان شهرستان رودان و مناطق جنوب برای سودآوری فراهم شده است. ولی اگر گذری در زمین های کشاورزی داشته باشید صحنه هایی تآسف باری را مشاهده خواهید کرد.

زمین های کشاورزی بیشماری به علت مقرون به صرفه نبودن هزینه های برداشت، کشاورز قادر به چیدن محصول خود نیست و این محصول با اینکه در بازار خود شهرستان رودان کیلویی بالاتر از 600 تا 700 تومان خرید و فروش می شود و در شهرستان های دیگر نیازمند این محصول هستند ولی به راحتی و عدم مدیریت مناسب مسئولان، فاسد و از بین می روند.

با نگاه دلسوزانه می توان عمق این فاجعه را در معیشت کشاورزان مشاهده کرد. جایی که جهادگران عرصه کشاورزی با دلخوری از عدم حمایت کافی از سوی دستگاه های ذیربط و حتی بیمه ها؛ تمام زندگی، توان و سرمایه خود را برای بی نیازی و سربلندی کشور خرج می کند.

اگر نگاهی به محصولات عمده دیگر این شهرستان نظیر لیموترش بیاندازیم، آنها هم روزگار ناخوشی دارند. بسیاری از خرده مالکین از نحوه فروش این محصول با قیمت های نازل و عدم برنامه ریزی مناسب و حمایت کافی دولت گلایه مند هستند. اما مشکل کجاست که دسترنج کشاورزان و باغداران این منطقه از بین می رود بگونه ای که جهادگران در راه سرافرازی کشور برای تهیه مایحتاج اولیه خانواده خود با مشکل مواجه و صورت خجل و شرمسار خود را در برابر همسر و فرزندان به پایین می برند؟

دلالان به واسطه عدم نظارت و دلسوزی مناسب مسئولان توانسته اند هر طوری که تمایل دارند در قیمت گذاری دسترنج کشاورزان و باغداران جولان دهند و سرمایه های هنگفتی را بدست آورند. سرمایه هایی که در جیب کشاورزان وب اغداران باید برود تا موجب افزایش توان اقتصادی آنها و در نتیجه رونق بیشتر بخش کشاورزی و باغداری را فراهم سازد. در روستاها خانواده ها به صورت سنتی اداره می شوند به گونه ای که پدر به همراه فرزندان در یک زمین زراعی یا باغ مشغول فعالیت هستند و سرپرستی همه فرزندان بر عهده پدر خانواده است و خرجی این خانواده بزرگ را بر عهده دارد.

با خشک شدن باغات لیمو بر اثر بیماری جاروک جادوگر و عدم پیگیری مناسب دستگاه جهادکشاورزی برای مبارزه با این بیماری، سالیانه 1000 هکتار از باغات قطب تولید کننده لیموی کشور امحاء می شود. دیگر پدران حتی قادر به تأمین مایحتاج خود نیستند و فرزندان مجبور به جدا شدن از تکیه گاه اقتصادی خود هستند و بنیان اقتصادی بسیاری از فرزندان خانواده ها متلاشی شده است.

در سوی دیگر نیز بسیاری از فرزندان قشر کشاورز به علت هزینه های هنگفت این بخش و نبود حمایت کافی و فروش نامناسب، دیگر تمایل ندارند که مشقت کار کشاورزی را تحمل و راه پدران خود را دنبال کنند. در پی خشک شدن باغات و وجود هرج و مرج در فروش محصولات کشاورزی، بیکاری در چند سال اخیر افزایش پیدا کرده به گونه ای که فرماندار شهرستان رودان در آخرین جلسه کارگروه اشتغال این شهرستان در تیرماه سال جاری نرخ بیکاری شهرستان رودان را 15.5 درصد اعلام کرد.

شهرستانی با دارا بودن رودخانه های جاری، آب های زیرزمینی مناسب و زمین های حاصل خیز دیگر نباید بیکاری در آن جایگاهی داشته باشد. با برنامه ریزی مناسب، فرهنگ سازی، ورود دولت در حمایت از بخش کشاورزی و باغداری و ساخت کارگاه های بسته بندی و صنایع تبدیلی، می توان اشتغال زایی مناسبی را در شهرستان رودان ایجاد کرد. در کنار دلایل متعدد، افزایش قاچاق مواد مخدر و تضعیف شدن بنیان خانواده ها را از مهمترین خسارت های این بیکاری می توان برشمرد به گونه ای که آمار طلاق در شهرستان رودان نسبت به سالهای گذشته افزایش نگران کننده ای داشته است که عمده طلاق ها در روستاها بوقوع می پیوندد.

نگاهی به آمار تکان دهنده اقدام به خودکشی شهرستان رودان در سال گذشته که از مرز 200 مورد نیز گذشته است می تواند برای مسئولان تأمل برانگیز باشد. برای حل این معضل تلاش و توجه بیشتری را معطوف سازند.

اسماعیل مریدی از کشاورزان بخش جغین شهرستان رودان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت که در سال گذشته محصول گوجه فرنگی خود را به علت مقرون به صرفه نبودن برداشت نکرده است.

وی حضور دلالان و خرده فروشان و نیز نبود نظارت کافی بر فعالیت آنها را آفت بخش کشاورزی و باغداری در این شهرستان عنوان کرد و گقت: در زمانی که گوجه در سبدهای 15 تا 17کیلویی به نرخ سه هزار و 500 تا چهار هزار تومان از کشاورز خریداری می شد، همین محصول در خود شهرستان رودان سبدی 15 هزار تومان بفروش می رسید.

ابراهیم حیدری از باغداران این شهرستان در زمینه فروش محصولات باغی و کشاورزی به خبرنگار مهر گفت: در سال گذشته قیمت بادمجان به علت صادر شدن این محصول کیلویی 1800 تومان خریداری می شد ولی با قطع صادرات قیمت این محصول به کیلویی 300 تومان نیز رسید.

این کشاوررز رودانی خاطرنشان کرد: حمایت دولت در ایجاد ساز و کارهای مناسب برای فراهم آوردن زمینه صادرات محصولات کشاورزی و باغی، می تواند به معیشت این قشر زحمت کش و کم توقع جامعه کمک شایانی کرد.

برای تنظیم بازار محصولات کشاورزی و باغی تیرماه امسال کارگروه تنظیم بازار با حضور مدیریت جهادکشاورزی، مدیرصنعت، معدن و تجارت، استاندار و مسئولان ذیربط در استان تشکیل شد که وظیفه نظارت بر بازار فروش، تنظیم قیمت و نرخ گذاری، صادرات محصولات، تسهیل در فروش محصولات و ایجاد غرفه در شهرها مختلف برای کاهش افت قیمت را برعهده داشت و توانستند بحران فروش محصولات کشاورزی مانند گوجه را برطرف و سرمایه کشاورزان را حفظ کنند.

ولی مسئولان شهرستان رودان از وجود این کارگروه اظهار بی اطلاعی می کنند. مسئول اداره صنعت،معدن و تجارت شهرستان رودان این اداره را کاملا از قیمت گذاری محصولات کشاورزی و باغی نظیر لیمو و چاره اندیشی در زمینه کاهش قدرت دلالان وتزریق سرمایه بیشتربه بخش کشاورزی وباغی مبرا دانست.

عنایت الله صالحی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان رودان دراین موضوع هیچ وظیفه ای ندارد، اظهارداشت: بنده از برگزاری این کارگروه بی اطلاع هستم و اگر لازم بود باید رو نوشتی از این جلسات یا بخشنامه های مربوطه برای ما ارسال می شد و در این زمینه اطلاعات زیادی ندارم.

رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان رودان گفت: ساز و کار فروش محصولات و تنظیم بازار خارج از عهده این اداره است و باید تعاونی های کشاورزی و بخش خصوصی وارد شوند و مدیریت نرخ گذاری را برعهده بگیرند و این اداره قدرت این کار را ندارد.

سهراب مرشدی خاطرنشان کرد: در مقطعی در جلسه ای با فرماندار و جمعی از نمایندگان باغداران، به خاطر تعادل عرضه و تقاضا، به مدت سه روز فروش لیمو قطع شد تا این تعادل حفظ و قیمت لیمو افزایش یابد.

مرشدی اضافه کرد: ما به صورت قانونی نمی توانیم جلوی فروش لیمو را بگیریم.از طرفی دلالان در همه جای کشور فعالیت دارند و نمی توان حضور آنها را نادیده گرفت.

ولی اگر نگاهی به بازار بیاندازیم به راحتی دریافت خواهیم کرد که بازار لیمو دارای تقاضای بیشماری در داخل و خارج کشور دارد. یادمان نرود که شهرستان رودان 70درصد صادرات لیموی کشور را به تنهایی در اختیار داشت و این صادرات به علت نابودی باغات این شهرستان بسیار کاهش یافته است به گونه ای که فقط کفاف بازار داخل کشور را می دهد.

نکته قابل تأمل تر این است همه مسئولان که دارای برخی قدرت های قانونی در شهر هستند، وظیفه نظارت، تنظیم بازار و قیمت گذاری محصولات کشاورزی و باغی را برعهده صنف کشاورزان می گذارند که هیچ گونه قدرت مالی، نیروی انسانی و اعمال قدرت را ندارد. آیا نیاز به همکاری، همفکری و ورود مسئولان ذیربط، خصوصا بالاترین مرجع قدرت شهرستان در این قضیه که عمده درآمد مردم شهرستان رودان است نیست.

شهرستان رودان در فاصله 90 کیلومتری بندرعباس قرار دارد، بر اساس آمار سال 1390 جمعیت این شهرستان 118 هزار و 547 نفر اعلام شده و یکی از قطب های مهم کشاورزی هرمزگان است و اشتغال و اقتصاد آن وابسته به کشاورزی است. هم اکنون 80 درصد از جمعیت این شهرستان بطور مستقیم و غیر مستقیم در بخش کشاورزی، دامداری و صنایع وابسته به آن مشغول فعالیت هستند

هم اکنون 43 هزار هکتار از وسعت این شهرستان زیر کشت محصولات کشاورزی می باشد که از این میزان 32 هزار هکتار به محصولات باغی و 11 هزار هکتار به محصولات زراعی اختصاص دارد.