به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این مراسم که امروز سه شنبه سی ام دی ماه برگزار شد، پس از خوانده شدن دعای برای شادی روح قربانیان فاجعه 20 ژانویه، فیلم مستندی در رابطه با فاجعه مذکور به نمایش درآمد.
بر این اساس نیروهای ارتش شوروی بدون هیچگونه اطلاع قبلی در بامداد روز 20 ژانویه وارد شهر شده و ساکنین بی‌دفاع شهر را که به منظور نشان دادن اعتراض خود به کوچه و خیابان آمده بودند، به گلوله بستند. در این روز سربازان شوروی در مناطق مختلف باکو، 121 نفر را به قتل رسانیده و بیش از 700 نفر از شهروندان را زخمی کردند. با احتساب روزهای بعدی، در مجموع 132 نفر کشته شدند که از این تعداد 123 نفر مرد، 5 نفر زن و 4 تن کودک بودند.
در فاجعه 20 ژانویه، در کنار آذربایجانی‌های مسلمان، 6 نفر روس، 3 نفر تاتار و 3 نفر یهودی ساکن باکو نیز کشته شده‌اند. همچنین در بین قربانیان 4 نفر نظامی، 1 نفر پزشک و 4 نفر دارای مدرک دکترا بوده‌اند. در میان بيش از 700 نفر زخمی ثبت‌شده نیز، 25 زن و 20 کودک حضور داشته‌اند.
از جمله عواملی که به گسترش جنبش‌های ملی-آزادیخواهانه در آذربایجان انجامید، فرآیندهای موجود در اتحاد جماهیر شوروی سابق، عدم انجام صحیح اصلاحات اقتصادی و وقوع اشتباهات فاحش در عرصه سیاست ملی بود.
علت دیگر شدت یافتن وضعیت اجتماعی-سیاسی در آذربایجان، ابراز ادعاهای ارضي از سوی ارمنستان علیه آذربایجان و طرح «مشکل ساختگی قره‌باغ کوهستانی» بود. سران اتحاد جماهیر شوروی که بهانه جلوگیری از وقوع اغتشاشات جمعی را بدست آورده بودند، در ماه ژانویه سال 1990، اعزام نیروهای نظامی به باکو را آغاز نمودند.
در شب نوزدهم ژانویه، مرکز برق تلویزیون آذربایجان منفجر شد. کمیسیون دولتی تحقیق در رابطه با فاجعه 20 ژانویه اثبات نموده است که انفجار مذکور توسط ارگان‌های اطلاعاتی شوروی برنامه‌ریزی و اجرا شده است.
مصوبه مورخ 19 ژانویه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی مبنی بر اعلام وضعیت فوق‌العاده در شهر باکو از روز 20 ژانویه نیز تنها از ساعت 6 صبح روز 20 ژانویه و آن هم توسط خودروهای زرهی به مردم ابلاغ شد. ملت آذربایجان همه ساله در روز 20 ژانویه، خاطره فرزندان قهرمان خود با احترام یاد نموده و فاجعه 20 ژانويه به عنوان روز عزاي عمومي به شکلی گسترده گرامی داشته می‌شود.
در اسناد رسمی تصویب‌شده در سالهای بعد نیز اهمیت منحصر بفرد روز 20 ژانویه به عنوان نماد قهرمانی در راه آزادی، استقلال، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور در تاریخ معاصر آذربایجان قید شده است.
نظر شما