نيم نگاهي به يك كتاب / " سفر غريب " و غربت امروز آدم ها

به گزارش مهر، دو سال از شروع جنگ تحميلي مي گذرد كه راوي به عنوان ناظر كاروان سفر حج هشتاد روزه به عربستان و سپس اردن و سوريه و تركيه عازم مي شود و همزمان روايت خود را نيز مي آغازد .

بسياري از مطالب اين سفرنامه گوياي تاريخ روزها و ماه هاي اول انقلاب است و نمايانگر نوع نگاه مردم و دولت هاي منطقه (عربستان، اردن، سوريه و تركيه) به ايران و انقلاب. او اين سفر را سفري غريب توصيف كرده و همين قيد را نيز به مثابه عنوان كتاب برگزيده است.

با وجودي كه سفرنامه رحماندوست به واسطه سفري زيارتي - و نه به قصد سياحت - لحني توصيفي و ساده داشته و كمتر به سمت توصيف يا درون گرايي و قصه پردازي گرائيده اما با اين حال ويژگي برجسته و ناخواسته اي كه از كتاب و روند وقايع به دست مي آيد، شناخت فضاها، آدم ها و انگيزه هايي است كه بسيار دور و غريب نسبت به امروز مي نمايند.

بيست و سه سال فاصله چاپ كتاب با زمان سفر و نگارش سفرنامه ، فاصله  زماني زيادي نيست اما براي خواننده بسيار جذاب و پرسش مند خواهد بود كه با آدم ها و فضاهايي رودررو شود كه گويي دغدغه ها و گرايش هاي امروزين در آنان ذره اي وجود نداشته و اگر هم رگه هايي بوده از رهگذر جلال و شكوه مكان زيارت محو و بي اثر گشته است.

گرچه سفرنامه رحماندوست با عدم بهره گيري از جاذبه هاي لحني و كلامي، استفاده نكردن از گفتارهاي آدم ها - هرچند غيرمستند و نقل به مضمون - و اصرار در توضيح شرايط هر روزه سفر خود - حتي اگر موضوع و حادثه قابل عرضه اي هم در آن نبوده باشد - ، خواندن و پيگيري ماجراها را از سوي مخاطب با دشواري و اكراه مواجه مي كند اما به هر حال بايد پذيرفت كه سفرنامه ها همچون فيلم هاي مستند شخصي، چندان به دنبال خواننده عام نبوده و صرفا با انگيزه اي شخصي منتشر مي شوند.

با قبول اين مطلب كه سفرنامه ها براي جلوگيري از فروافتادن به ورطه سخنان تكراري، ملال انگيز و خسته كننده عمدتا از بدو حركت براي سفر، نوعي ريزبيني و تيزبيني جامعه شناختي و روان شناختي و سياحانه را هم چاشني مشاهدات خود مي كنند بايد پذيرفت كه اين كتاب، چنين انگيزه هايي را نيز به خود راه نداده و مصمم و مستحكم سعي كرده است تا از ورود و دخالت احساس محوري، قضاوت، داستان وارگي و تاكيد بر جاذبه هاي وقايع و آدم ها جلوگيري كرده، تمركز و توجه خود را معطوف روايت و توضيح صرف نموده و هرگونه قضاوت و برداشت را به بيرون از اثر - مخاطب - معطوف سازد .

" سفر غريب " (سفرنامه حج) دكترمجتبي رحماندوست در 2200 نسخه و بهاي 2100 تومان ، به تازگي از سوي نشر سوره مهر روانه بازار شده است .