خبرگزاری مهر – گروه استانها: زنبورعسل جزو قدیمی‌ترین ساکنان زمین است و پیش از آنکه انسان موجودیت خود را در زمین تثبیت کند وجود داشته اما اکثر مردم از زنبورعسل فقط تولید عسل آن را می‌دانند درصورتی‌که تولید عسل فقط یکی از فایده‌های این حشره مفید است و موم، بره موم، زهر، ژله رویال و دیگر محصولات کندو دارای خواص غذایی و دارویی بسیار مهم و ارزشمندی است.
عسل از نخستین غذاهای بشر است و علم پزشکی نیز ثابت کرده که این ماده طبیعی با داشتن ۱۵ نوع قند، خواص درمانی فراوانی دارد.
در کشورهای همچون برزیل، روسیه، چین، آرژانتین، سوئیس، آلمان، استرالیا و نیوزیلند که مهم‌ترین کشورهای تولیدکننده عسل در جهان هستند حداقل ۱۵۰ فرآورده غذایی از قبیل شکلات عسل، عسل کریستاله، کیک عسل، ماست عسل، شیر عسل، گرده عسل، ژله عسل و سالاد میوه با عسل تولید می‌شود و این در حالی است که عسل زنبورداران نهاوندی بدون فرآوری و به‌صورت فله، راهی بازار می‌شود.
زنبورداری شغلی سخت و پرمشقت است
یک زنبوردار نهاوندی که چندی است وارد این حرفه شده در همین خصوص در گفتگو با مهر بابیان اینکه زنبورداری شغلی سخت و پرمشقت است و زنبورداران تلاشگر و فعال با کمترین توقع و امکانات سعی در شیرین کردن کام مردم به نحو احسنت دارند، گفت: ۴ سالی است در حرفه زنبورداری مشغول به کار هستم.
منصور ظفری افزود: سال ۹۳ با دریافت تسهیلات اقتصاد مقاومتی در قالب وام ۱۵ میلیون تومانی از بسیج سازندگی به تولید عسل روی آوردم و مهم‌ترین دلیل انتخاب این پیشه و فعالیت، فعال بودن اعضای دیگر خانواده همچون برادرانم در این حرفه بود.
ظفری بابیان اینکه ۵۰ کندوی عسل دارد، عنوان کرد: برداشت تابستانه عسل که بهترین نوع عسل نیز مربوط به این فصل است از اوایل مردادماه آغاز و تا اوایل شهریورماه ادامه دارد، اما برخی زنبورداران در فصل بهار عسل خود را برداشت می‌کنند که عسل‌های این فصل اندکی رقیق است.
این زنبوردار ۵۶ ساله با اشاره به اینکه سالانه یک‌بار اقدام به برداشت عسل می‌کند، عنوان کرد: سالیانه نزدیک به ۵۰۰ کیلو عسل برداشت می‌کنیم و عسل برداشتی از هر کندوی عسل حدود ۱۰ کیلو است که مقدار زیادی از آن را برای تغذیه زنبورهای عسل در زمستان نگه می‌داریم و مابقی را باقیمت هر کیلو ۲۵ هزار تومان به‌صورت محلی به فروش می‌رسانیم.
وی گفت: مقدار درآمد حاصل از فروش محلی عسل به‌سختی کفاف زندگی را می‌دهد که اگر دولت و مسئولین به داد زنبورداران برسند و زمینه صادرات عسل این شهرستان حتی به‌صورت تضمینی به استانها و کشورهای دیگر را فراهم آورند می‌تواند وضعیت کنونی زنبورداران را بهبود بخشد.
ظفری بابیان اینکه عوامل مختلفی در افزایش تولید عسل از کندو مؤثر است، افزود: مناسب بودن شرایط آب‌وهوا و نژاد ملکه می‌تواند در این امر مهم باشد.
خشک‌سالی، گردوغبار، سرما و گرمای زیاد، آفات و بیماری‌های داخل کندو و استفاده از سموم برای گیاهان ازجمله مشکلات تولید عسل و پرورش زنبورعسل است وی گفت: خشک‌سالی، گردوغبار، سرما و گرمای زیاد، آفات و بیماری‌های داخل کندو و استفاده از سموم برای گیاهان ازجمله مشکلات تولید عسل و پرورش زنبورعسل است.
ظفری بابیان اینکه قدم گذاشتن در حرفه زنبورداری ریسک است، عنوان کرد: گرانی داروها، حمل‌ونقل و لوازم زنبورداری، لزوم اقامت در بیابان و شرایط نامناسب جوی و مواجه‌شدن با انواع حیوانات وحشی و خطرات این مسیر و حتی هزینه‌های هنگفت برای اسکان در منطقه موردنظر از سختی این شغل است.
وی یادآور شد: صنعت زنبورداری، فرصتی برای تحقق بخشیدن به شعار سال در بخش اقتصاد مقاومتی است لذا در این راستا با این حرفه برای ۳ نفر به‌صورت مستقیم اشتغال ایجادشده که اگر این حرفه توسعه یابد بی‌شک اشتغال‌زایی در آن نیز افزایش می‌یابد.
ظفری توصیه‌ای نیز به علاقه‌مندان این حرفه داشت و بابیان اینکه باید به زنبورداری به‌عنوان شغل دوم پرداخته شود چراکه زنبورعسل و تولیدات آن به‌شدت وابسته به شرایط محیطی است، گفت: هرچند زنبورعسل زیان ده نیست اما نمی‌توان حساب دقیقی از درآمد سال این شغل داشت که البته ارائه یارانه و وام‌های کم‌بهره در این زمینه نیز می‌تواند به رشد و بقای این رشته مهم کمک فراوانی کند.
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران استان همدان نیز در همین زمینه در گفتگو با مهر گفت: در حال حاضر حدود ۶ میلیون کندو در سطح کشور وجود دارد که ۲۰۰ هزار کندوی آن مربوط به استان همدان است.
از هر کندو حدود ۵ کیلو عسل بهره‌برداری می‌شود و این در حالی است که در سال‌های دور از هر کندو ۲۰ کیلو عسل قابل‌برداشت بود عبدالحمید قدرتی بابیان اینکه از هر کندو حدود ۵ کیلو عسل بهره‌برداری می‌شود و این در حالی است که در سال‌های دور از هر کندو ۲۰ کیلو عسل قابل‌برداشت بود، گفت: میزان تولید عسل گشنیز در استان همدان بالا است.
وی اضافه کرد: از سال ۷۶ تاکنون به دلیل تغییرات آب و هوایی، کاهش بارندگی‌های فصلی و خشک‌سالی‌های چندساله شاهد کاهش میزان عسل طبیعی استان همدان بوده‌ایم.
قدرتی عنوان کرد: در کنار خشک‌سالی، گرد غبار به‌عنوان یک عامل مهم باعث کاهش تولید عسل و افزایش تلفات زنبورها می‌شود کما اینکه آفات و بیماری‌های زنبورعسل در فصل زمستان و پاییز یکی دیگر از مواردی است که باعث کاهش کلنی‌های زنبور می‌شود.
وی یادآور شد: شهرستان نهاوند به‌عنوان یکی از مناطق مستعد استان همدان در تولید عسل در فصل گرما پذیرای شمار بسیاری از کندوی عسل زنبورداران بومی و حتی کندوهای عسل مهمان از استان‌های مختلف کشور است به‌گونه‌ای که سالانه حدود ۴۰ هزار کندو به این شهرستان مهاجرت می‌شود.
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران استان همدان ادامه داد: استان همدان رتبه نهم تولید عسل کشور را داراست اما ازآنجاکه میزان عسل تولیدی در این استان به مصرف داخل می‌رسد لذا صادرات عسل از این استان صورت نمی‌گیرد.
همدان در پرورش ملکه زنبور از استان‌های مطرح کشور است
وی با اشاره به اینکه استان همدان در پرورش ملکه زنبور از استان‌های مطرح کشور است، گفت: متأسفانه برخی افراد در راستای منافع شخصی خود اقدام به قاچاق ملکه می‌کنند که این خود باعث کاهش تولید عسل و کیفیت آن می‌شود چراکه ملکه‌های استان متناسب با آب‌وهوا و اقلیم همدان پرورش‌یافته‌اند و حضور جدی و پیگیرانه مسئولین ذی‌ربط در این حوزه اقدامی ضروری است.
قدرتی با تأکید بر اینکه در حال حاضر نبود صنایع بسته‌بندی استاندارد در کشور از مهم‌ترین مشکلات صادرات مواد خوراکی و محصولات کشاورزی محسوب می‌شود، اظهار داشت: عسل ایران در ترکیه بسته‌بندی می‌شود و به کشورهای دیگر صادر می‌شود و گاهی نیز مشاهده‌شده که عسل ایران بانام عسل ترکیه به فروش رسیده است.
بسیاری از زنبورداران به دلیل تغییرات آب و هوایی به تولید عسل صنعتی روی آورده‌اند
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران استان همدان بابیان اینکه بسیاری از زنبورداران به دلیل تغییرات آب و هوایی به تولید عسل صنعتی روی آورده‌اند، افزود: در صورت مساعد بودن شرایط جامعه بسیاری از مشاغل می‌تواند سودآور و مفید باشد که زنبورداری نیز از این قاعده مستثنا نیست اما در صورت بحرانی بودن وضعیت بی‌شک هیچ حرفه‌ای پاسخگوی نیازهای انسان نخواهد بود.
وی گفت: در چند سال اخیر تسهیلات خوبی برای توسعه صنعت زنبورداری در استان همدان ارائه‌شده به‌طوری‌که سال گذشته این رقم حدود ۱۰ میلیارد تومان بوده و در سال جاری نیز حمایت‌های خوبی از سوی جهاد کشاورزی از زنبورداران به‌عمل‌آمده اما مهم‌ترین عوامل بازدارنده در این حوزه، تحریم‌ها و رکودهای اقتصادی است.
قدرتی بابیان اینکه اسدآباد، ملایر، نهاوند و همدان از شهرستان‌های برتر تولید عسل در استان همدان هستند، ادامه داد: میزان تولید عسل طبیعی یا عسل گیاهان دارویی پایین است و مصرف آن نیز در حد پایینی است اما این نوع عسل دارای قیمت بالایی است اما عسل صنعتی از قیمت و کیفیت پایینی برخوردار است.
معاون بهبود تولیدهای دامی جهاد کشاورزی همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: زنبورداری یک فعالیت سبز بدون آلودگی است و می‌توان گفت که مکمل طبیعت است.
محمد نظر پور افزود: برخلاف دیدگاه بیشتر مردم نسبت به زنبورداری و زنبورعسل که تنها به تولید عسل و موم می‌اندیشند گرده‌افشانی این خلقت زیبای خداوند، خدمت اصلی او به حفظ محیط‌زیست و طبیعت است.
دو هزار و ۳۰۰ زنبوردار و حدود ۲۰۳ هزار کلنی زنبور در استان همدان موجود است
نظر پور اضافه کرد: پس از آخرین سرشماری انجام‌شده در شهریور سال ۹۵، دو هزار و ۳۰۰ زنبوردار در استان وجود دارد و حدود ۲۰۳ هزار کلنی زنبور موجود است.
وی بابیان اینکه شهرستان ملایر رتبه نخست تعداد کندو و تولید عسل استان همدان رادار است شهرستان رزن نیز در مقام اول تعداد زنبورداران استان است، گفت: میزان تولید عسل در سال گذشته در استان همدان یک هزار و ۹۶۰، تن بوده است که نسبت به سال ۹۴، ۱۵ درصد افزایش داشته است.
وی بابیان اینکه میانگین کلنی هر کندو ۹۱ عدد است که نسبت به سال قبل خود ۱۱ درصد رشد داشته است، گفت: سرانه تولید عسل در استان یک کیلو و ۱۰۰ گرم است.
وی بابیان اینکه تعداد زنبورداران استان همدان در سال گذشته نیز نسبت به سال ۹۴، ۶ درصد رشد داشته است از برآورد برداشت ۲۰۰۰ تن عسل در سال جاری خبر داد و گفت: استان همدان ازنظر تعداد زنبوردار در سطح کشور حائز رتبه ۱۴، ازنظر تعداد کندو در مقام ۱۱ و در تولید عسل در کشور رتبه ۹ را دارد.
وی گفت: با توجه به آب‌وهوای مساعد و مناسب و تعداد اندک روزهای گردوغباری در این استان طی سال جاری پیش‌بینی می‌شود مقدار عسل تولیدی استان در سال جاری همانند سال قبل باشد.
وجود عسل‌های تقلبی در بازار آن‌هم باقیمت پایین مانعی محکم در برابر معادلات زنبورداران است
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان همدان ادامه داد: باوجود تلاش و زحمات فراوان زنبورداران جهت دست یافتن به عسل طبیعی، وجود عسل‌های تقلبی در بازار آن‌هم باقیمت پایین مانعی محکم در برابر معادلات زنبورداران است که در این میان برای رفع این معضل نظارت و رسیدگی دستگاه‌های غذا و دارو و اداره استاندارد امری جدی است.
نظر پور عنوان کرد: گردوغبار یکی دیگر از مشکلاتی است که زنبورداران با آن دسته و پنجه نرم می‌کنند اما خوشبختانه طی دو سال گذشته این بحران خسارت چندانی به بار نیاورده است.
وی گفت: به هراندازه که گردوغبار در هوا افزایش یابد میزان تولید عسل افت و تلفات افزایش می‌یابد و امسال نیز اگر وضعیت جوی مناسب باشد تولید عسل خوب خواهد بود.
همدان یکی از استان‌های مطرح در تولید ملکه و تلقیح مصنوعی زنبورعسل در سطح کشور است
وی بابیان اینکه استان همدان یکی از استان‌های مطرح در تولید ملکه و تلقیح مصنوعی زنبورعسل در سطح کشور است، افزود: نوع نژاد ملکه یکی از عوامل مهم و مؤثر در تغییرات جمعیت کندو و میزان تولید عسل است.
وی بابیان اینکه نژاد قالب در استان همدان ملکه‌های بومی است اما نژاد کارنیکا نیز به‌عنوان یک نژاد بومی‌شده از سالیان قبل در سطح کندوهای استان استفاده می‌شود، گفت: استان همدان در حوزه پرورش ملکه به خودکفایی دست‌یافته است.
همدان به استان‌های دیگر ملکه صادر می‌کند
نظر پور با تأکید بااینکه ۳ مرکز پرورش ملکه در استان همدان وجود دارد که ۲ مرکز در شهر همدان و یک مرکز در شهرستان فامنین قرار دارد، گفت: این استان در حال حاضر به‌عنوان یک استان مطرح در کشور به استان‌های دیگر ملکه صادر می‌کند.
نظر پور عنوان کرد: باوجود توانمندی‌های موجود در استان همدان متأسفانه شاهد قاچاق ملکه توسط برخی افراد سودجو هستیم که ادارات و دستگاه‌های متولی باید به این امر مهم رسیدگی کنند.
وی یادآور شد: زنبورداری حرفه است و نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفت و یک محل ثابت ندارد لذا می‌توان گفت که زنبورداری حرفه‌ای خوب است که در حال حاضر ۲۳۰۰ زنبوردار در این حرفه مشغول به فعالیت هستند که همراهی ۲ شخص دیگر با این رقم می‌تواند میزان اشتغال‌زایی را در سطح استان بالا ببرد.
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان همدان با تأکید بر اینکه ۶ تعاونی تولید عسل در شهرستان‌های استان وجود دارد، عنوان کرد: متأسفانه به دلیل نبود صنایع بسته‌بندی استان همدان جزو صادرکننده‌های عسل نیست که امیدواریم هر چه زودتر این مشکل برطرف شود و روزی شاهد صادرات مستقیم عسل از استان همدان باشیم
نظر پور اظهار کرد: کیفیت عسل هر استان و منطقه‌ای متناسب با شرایط آب و هوایی آن منطقه و نوع و میزان گل‌هایی است که در آنجا وجود دارد و استان همدان با آب‌وهوای کوهستانی و مناطق پوشیده از گل و گیاه عسل باکیفیتی تولید می‌کند که این ادعا را می‌توان با کسب رتبه ۹ این استان در سطح کشور اثبات کرد.
وی بابیان اینکه عسل قبل از اینکه یک غذا باشد داروی شفابخشی است که قرآن و احادیث از آن به‌کرات یادکرده‌اند، گفت: سرانه مصرف عسل در استان همدان با رقم ۹۵۰ گرم در سال در وضعیت رضایت بخشی قرار دارد چراکه سرانه مصرف این محصول در دنیا ۲۵۰ گرم است اما نباید فراموش کرد که این رقم در کشورهای توسعه‌یافته حدود ۳ کیلوگرم در سال است که امیدواریم روزی این استان بتواند به این رقم دست یابد.
بر اساس آنچه عنوان شد استان همدان درزمینهٔ تولید عسل به جایگاه درخور توجهی دست‌یافته اما در این میان سرآمد بودن این استان در پرورش ملکه زنبورعسل و حتی قدم گذاشتن در مسیر صادرات ملکه، ظرفیتی است که نباید اجازه داد با قاچاق ملکه، رفته‌رفته این امتیاز نیز از دست برود.
۱۴:۴۵ - ۱۳۹۶/۰۵/۰۲
نظر شما