شاکری در گفتگو با خبرنگار مهر، به دو مبنای اصلی برای جوایز اشاره کرد و گفت : هر جشنواره یا هر انتخابی نوعی مسابقه است که می توان در آن اثری را بهتر از دیگران فرض کرد . بر همین اساس هر جشنواره می تواند برگزیده ای داشته باشد . اما بهتر کردن اثر برگزیده از دیگر آثار شرط لازم است اما کافی نیست . هر جایزه و جشنواره ای بنا به حساسیت های سازمان یا افراد انتخاب کننده ملاک ها و معیارهایی را متصور هستند . بر اساس این مساله باید دید اثر برتر در چهارچوب این ملاک ها جای می گیرد یا خیر .
این منتقد و نویسنده تاکید کرد : اثری که به عنوان اثر برتر برگزیده می شود باید حداقل معیارها را برآورده کند . اگر کتاب سال چند سالی به انتخاب برتر نرسیده است حتما به این دلیل بوده که اثری را که در آن مقطع مورد بررسی پیدا نکرده که این حداقل ها را دارا باشد .
وی خاطرنشان کرد : علت این عدم انتخاب می تواند فقر محتوایی ادبیات داستانی ما باشد که هم از راه بررسی آثار مختلف قابل اثبات است و هم ریشه ها و علل تاریخی و اجتماعی دارد .
وی ادامه داد : انتخاب کتاب سال در هر دوره بستگی به ظرفیت های ادبیات داستانی در همان مقطع و دوره دارد و اینکه جایزه به صورت قطع و یقین بگوید که به انتخاب نهایی خواهد رسید معقول و منطقی نیست .
شاکری یادآور شد : بحث درباره ملاک ها و معیارهای انتخاب داستان برتر دقیقا ورود به عرصه ای است که اختلاف ها و چند گانگی های بسیاری در آن به چشم می خورد . ملاک چیزی جز حدود و تعاریف داستان نیست . همانطور که در تعریف داستان مبانی مختلفی وجود دارد انتخاب ها هم می تواند متنوع باشد .
این نویسنده اضافه کرد: داستان تابع هر فرم و شیوه ای که باشد نباید از دو امر خارج باشد . نخست آنکه نویسنده در ساختار اثر خود توانسته باشد ساختار مورد استفاده را به نحو دقیقی فهم کرده و صرفا از روی تقلید از آن استفاده نکرده باشد و دوم آنکه مضمون و محتوای رمان باید با معیارهای جهان بینی اسلامی همسو و هم صحبت باشد .
شاکری در پاسخ به این سئوال که اگر داستانی درونمایه یا پیامی اسلامی نداشته باشد ، داستان نیست گفت : نمی گویم آنهایی که پیام اسلامی ندارند به کار نمی آیند . خواندن آثار غربی برای هر نویسنده ای به منظور آشنا شدن با فن داستان نویسی لازم است ولی آسیب هایی را هم همراه دارد .
این نویسنده که سه اثر از بین چهار نامزد نهایی ادبیات داستانی کتاب سال را خوانده بود گفت : رمان مرادی کرمانی ، زندگی نامه یا خاطره خودنوشت بسیار خوبی است و از نمونه های کم نظیر در زندگی نامه ها به شمار می آید و در جاهایی می تواند به رمان تنه بزند . " شطرنج با ماشین قیامت " دیدگاه و صحنه پردازی های داستانی قوی ای دارد . قصه بدیع است اما در بخش هایی از محتوا خطا کرده و در نثر هم ضعف هایی دارد . احمد بیگدلی نثر بسیار پخته ای دارد ولی از لحاظ پرداخت ، طرح و شخصیت پردازی آن آشفته است .
این منتقد ادبی در پایان گفت: کتاب سال باید به اثری اطلاق شود که نقطه برجسته ای در ادبیات کشور باشد و بتواند نماینده فرهنگ و ادب کشور باشد .
نظر شما