به گزارش خبرنگار مهر، در همایش تخصصی "مطالعات تطبیقی در حوزه فلسفه، کلام و عرفان" که دیروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، دکتر محمد رضا بهشتی، استاد فلسفه دانشگاه تهران، درباره "فلسفه تطبیقی: رهیافتها و روشها" سخنرانی کرد.
وی در ابتدا آثار فلسفه تطبیقی را رویارویی دو نظام اندیشه و گاهی دو موضوع در یک سنت فلسفی و یا یک موضوع در یک سنت فلسفی یا سنتهای متفاوت دانست که این نظامها گاهی هم زمانند و گاهی با فاصله زمانی زیادی از یکدیگر قرار دارند.
وی افزود: این سنتها جریانی از مباحث فلسفی با مبادی، مفاهیم، پیش فرض ها، شیوه ها و استدلال های مشابه یا غایت و غرض مشابه یا واحد دارند و بنابراین پرسش اصلی آن است که فلسفه تطبیقی به چه منظوری صورت می گیرد؟ گاهی هدف شناخت اندیشه های فلسفه ای هست که در آن قرار داریم و آن را مبنا قرار داده ایم.
دکتر بهشتی در ادامه سابقه اصطلاح فلسفه تطبیقی را به سال 1898 دانست و گفت: ابتدا در مغرب زمین رایج بود اما سپس در هند، چین، ژاپن و آمریکای شمالی مورد استقبال قرار گرفت و این استقبال با انگیزه های مختلف همراه بود.
وی تصریح کرد: برخی به جهت عرض اندام سنت فلسفی خودشان در برابر سنت نیرومند غربی به این شاخه گرایش یافتند. به تدریج گرایش به فلسفه تطبیقی در خود غرب به عنوان روشی برای خودنگری و انتقاد از خود مطرح شد و بخصوص در فلسفه اروپایی به گونه ای خود نقادی تبدیل شد.
دکتر بهشتی به مشکلات روش در فلسفه تطبیقی اشاره کرد و برای مثال به دیلتای اشاره کرد که به جستجوی روشی (تحت تاثیر علوم تجربی) برای علوم انسانی بود و عده ای نیز به جستجوی موفولوژی در تاریخ گشتند.
دکتر بهشتی در پایان به وضعیت فلسفه تطبیقی در ایران اشاره کرد و گفت: از سویی آمار پایان نامه های دانشگاهی نشانگر توجه ویژه به این رشته است. مثلا از 1898 پایان نامه در مقطع کارشناسی ارشد 242 مورد و از 255 رساله دکتری 78 رساله در موضوعات تطبیقی بوده است. این در حالی است که در برنامه درسی رشته فلسفه تطبیقی از سال 1375 در پنج دانشگاه آشفتگی آشکار است.
نظر شما