خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-جواد حیران نیا: جمهوری اسلامی ایران ۱۵ ژانویه برای در مدار قرار دادن ماهواره پیام با استفاده از راکت سیمرغ تلاش کرد.
در واکنش به این پرتاب، نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو به خبرنگاران گفت: آنچه ایران به عنوان یک ماهواره در راستای صلح معرفی می کند در واقع اولین گام پرتاب موشک بالستیک قاره پیما بود که خلاف توافقات بین المللی است.
دونالد ترامپ ریس جمهور امریکا نیز هفته گذشته فعالیت های موشکی ایران را محکوم کرد و آن را نقض توافق ۲۲۳۱ دانست. وی اظهار داشت: ایران یک منبع بالقوه برای خطر و مناقشه است. آن ها دارند راکت آزمایش می کنند و خیلی چیزهای دیگر و تا مرز خطر می آیند. مراقب ایران باشید.
این در حالیست که «جینا هاسپل» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) هفته گذشته و در جلسه کمیته اطلاعاتی سنای آمریکا در پاسخ به سوال یک سناتور تأیید کرد: ایران به برجام پایبند بوده است.
اما کاری که ایران در قالب راه اندازی ماهواره و آزمایش موشکی انجام می دهد تخطی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل نیست.
در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با دکتر «مهسا روحی» محقق مرکز امور بین المللی بلفر دانشگاه هاروارد و محقق موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک امریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
*برخی معتقدند که آزمایش موشکی ایران، توافقنامه بین المللی ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را نقض می کند. اما همانطور که می دانید این قطعنامه فقط به موشکی که می تواند کلاهک هسته ای حمل کند اشاره می کند. نظر شما چیست؟
آزمایش های موشکی اخیر ایران -در عین اینکه تحریک آمیز خوانده شد- نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل نبود؛ قطعنامه ای که از ایران می خواهد تا موشک هائی که قادر به حمل کلاهک هسته ای هستند را ازمایش نکند.
در عوض، قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت سازمان ملل که قطعنامه ۲۲۳۱ جایگزین آن شد، آشکارا از ایران می خواست تا موشک های قادر به حمل محموله های اتمی را آزمایش نکند. در حالی که این قطعنامه ها به نظر متوالی نمی رسند، تفاوت ها در واژه پردازی و نحوه بیان قطعنامه جایگزین شده ۱۹۲۹ و قطعنامه کنونی ۲۲۳۱ از اهمیت وافری به ویژه از دیدگاه دیپلماتیک برخوردار است.
با توجه به مسأله فوق و نیز تأئید پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی، به نظر می رسد که آمریکا به دنبال یافتن نمونه هائی از عدم پایبندی ایران به مفاد برجام و موارد مرتبط با آژانس است.
در واقع در طرح بزرگتری از مسائل، دولت ترامپ به عنوان بخشی از سیاست حداکثر فشار بر ایران در حال برجسته سازی گسترده برنامه موشکی ایران و سیاست های منطقه ای این کشور است تا آن را تهدیدی به نمایش گذارد که نیاز به مقابله مستقیم دارد. شاید هم آمریکا به دنبال آن است تا ایران را تهدیدی نشان دهد که مادامی که اروپا در بازاعمال تحریم های هسته ای پیشین به واشنگتن نپیوندد، نمی توان با آن مقابله نمود.
* تفاوت های چشمگیری میان پرتاب ماهواره ای و موشک بالستیک دوربرد وجود دارد. چرا برخی مانند «بنیامین نتانیاهو» - هنگامی که ایران ماهواره پیام امیرکبیر را پرتاب کرد - ایران را به علت پرتاب ماهواره محکوم کردند؟
مباحثه و جدال بسیار زیادی درون جامعه متخصص در مورد این موضوع وجود دارد. برخی از زمینه های تشابه هم از نظر تکنولوژی و هم از نظر تخصص بین پرتاب ماهواره ای و پرتاب موشک های بالستیک بین قاره ای وجود دارد. اما در بعد عملیاتی میان پرتاب ماهواره ای و موشک های بالستیک تفاوت وجود دارد. شما می توانید در مورد این موضوع به مطلب مایکل المن مراجعه کنید.
*«رابرت مالی» عضو سابق تیم مذاکرات هسته ای ایالات متحده امریکا اخیرا به یورونیوز گفت: اروپا در موضوع ساز و کار مالی با ایران وحدت نظر ندارد و متحد نیست. چرا که یکسری از کشورهای اتحادیه اروپا در برابر فشارهای آمریکا حساس‌تر هستند. با توجه به این موضوع، آیا شما فکر می کنید SPV هنگامی که شروع به کار کند می تواند به اندازه کافی کارآمد باشد؟
شروع به کار SPV اولین گام بزرگ است. SPV یک مکانیسم بوده و جهت متقاعد کردن شرکت ها و دولت ها - به ویژه آنهایی که حساسیت بیشتری نسبت به فشار ایالات متحده امریکا دارند - برای انجام تجارت با ایران کافی نخواهد بود.
با این حال، انگیزه ای برای آنهایی که می خواهند به تجارت با ایران ادامه دهند، فراهم می کند. علاوه بر این، SPV فرصت مهمی را فراهم می کند. برای اینکه ایران بتواند از آن بهره مند شود، لازم است که به مذاکرات پیشگیرانه و مداوم با دولت های اروپایی و شرکتها برای ترویج تجارت و سرمایه گذاری ادامه دهد.
به عبارت دیگر، از نظر سیاسی، SPV یک دستاورد بزرگ است. اما از دیدگاه اقتصادی و تجاری SPV فقط یک ابزار برای کمک به هموار کردن مسیر و جاده سنگی پیش رو است.
نظر شما