خبرگزاری مهر، گروه استانها: این روزها گردشگران و مسافران زیادی مقصد خود را شهرستان بیرجند بر می‌گزینند تا تعطیلاتشان را با خاطره‌هایی خوش پیوند دهند. چراکه بسیاری از آنها زیبایی‌های این شهرستان را درک کرده و با چشم دل به این دیار آمده‌اند.
برخی دیگر هم آمده‌اند تا بر دفتر خاطراتشان از تماشای جاذبه‌هایی چون «مدرسه شوکتیه»، «باغ اکبریه»، «قلعه بیرجند»، «ارگ بهارستان» و «ارگ کلاه فرنگی» بنویسند.
آری این روزها جاذبه‌هایی مانند ارگ کلاه فرنگی بیرجند از زاویه‌های مختلف در قاب دوربین گردشگران قرار می‌گیرد و بسیاری از نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند.
ارگ کلاه فرنگی بیرجند در کنار سایر بناهای تاریخی هر ساله موجی از بازدیدها را به خود می بیند. این بنا یادگاری از دوران زندیه بوده که در حال حاضر در ساختمان فرمانداری بیرجند واقع شده است.
معرفی ارگ کلاه فرنگی
این باغ در دوران حکومت قاجاریان و در سال‌های ۱۲۶۴ تا ۱۳۱۳ هجری قمری در شهرستان بیرجند احداث شد. عمارتی که طراح و سازندگان، آن را با کاربری مقر حکومتی و به مساحت تقریبی ۷۰۰ متر مربع احداث کرده‌اند.
کلاه‌فرنگی یا کوشک، در واقع نوعی از معماری سلطنتی بوده که اغلب در قاره کهن و در کشورهایی همچون ایران، امپراطوری عثمانی و همچنین شبه قاره‌ی هند، طرفداران بسیاری داشته و نمونه‌های متعددی از آنها در طول تاریخ ساخته شده و برجای مانده است.
این ساختمان که در گذشته به نام‌های دیگری همچون ارگ حسام الدوله، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار نیز خوانده می‌شد، در حال حاضر در محل فرمانداری بیرجند واقع است.
ارگ کلاه فرنگی به شکل شش ضلعی و در رأس به شکل مخروط و به رنگ سفید می‌باشد و مصالح این ساختمان از گل، آجر، آهک و ساروچ است. این اثر تاریخی که زمانی مقر حکومتی بود از یادگارهای اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار است.
عمارت ارگ صرف نظر از فرم ویژه «زیگوارتی» و «شش اشکوبه» از چند بخش مهم تشکیل شده‌است. بخش هم کف بنا با داشتن کامل‌ترین نقشه و فضاسازی، جایگاه ویژه‌ای در این بنا دارد.
فضای ورودی ارگ جلوتر از طبقه هم کف ساخته شده و با چند قوس زیبا و چشمگیر طاق‌هایی را در آن بوجود آورده‌است.
آنالیز زیبایی‌های کلاه فرنگی
حوضخانه بنا در طبقه همکف بوده و یک متر از کف اصلی بنا پایین‌تر است و به صورت هشت ضلعی طراحی و ساخته شده‌است. فضای پیرامون این مکان دارای طاق‌نماهای تزئینی با مقرنس‌های زیبا است.
به تعداد طاق نماها، سکوهای کوتاهی در بخش تحتانی آن تعبیه شده‌است. روشنایی فضای حوضخانه از طریق گنبدی کلاه فرنگی و توسط پنجره‌های نورگیر تأمین می‌شود. آب‌نمای زیبایی نیز با فرم مخصوص علاوه بر تهویه حوضخانه، هوای مطبوعی را در این مکان به وجود می‌آورد.
از جمله تزئینات به کار رفته در فضای حوضخانه، مقرنس، رسمی‌بندی، کاربندی‌های لانه زنبوری و تزئینات گلدانی است. طبقه اول بنا که به صورت هشت ضلعی بر روی طبقه هم کف ساخته شده، دارای فضای کمتری است و چند اطاقک در آن ساخته شده‌است. همچنین سه طبقه دیگر بنا به صورت نمادی ساخته شده و صرفاً به دلیل فرم‌پذیری بنا می‌باشد.
با وجود تعبیه و ساخت شش طبقه در این عمارت، تنها دو طبقه‌ی همکف و طبقه اول قابل استفاده است و طبقات دیگر تنها به دلیل شکل‌پذیری ساختمان بنا، طراحی و ساخته شده است.
بازدید ۳۷۰۰ مسافر نوروزی از ارگ
مدیر پایگاه باغ‌های تاریخی خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به باغ‌های تاریخی خراسان جنوبی بیان کرد: ارگ کلاه فرنگی یکی از مجموعه باغ‌های بیرجند بوده که زیبایی‌های زیادی را در خود نهفته است.
محمد جنتی فر با بیان اینکه این بنا یکی از یادگارهای اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار است، اظهار کرد: ارگ کلاه فرنگی به شکل شش ضلعی و در رأس به شکل مخروط و به رنگ سفید می‌باشد.
وی با اشاره به استقبال گردشگران و مسافران نوروزی بیان کرد: از ابتدای تعطیلات نوروزی سال جاری تاکنون بیش از سه هزار و ۷۰۰ نفر از این ارگ بازدید داشته‌اند.
بنا به گفته جنتی فر ارگ کلاه فرنگی بیرجند در تعطیلات نوروزی از ساعت ۹ تا ۱۸ به روز علاقه مندان باز است.
نظر شما