چاپ دوم «تفکر نقادانه برای کودکان» / آشنایی کودکان با تأمل فلسفی

به گزارش خبرنگار مهر، دومین چاپ کتاب «تفکر نقادانه برای کودکان: رشد مهارت‌های فکرورزی در پیش‌دبستان و دبستان» نوشته مل لیسستر و دنیس تیلور و ترجمه مشترک روح الله کریمی و فائزه رودی با شمارگان ۵۰۰ نسخه، ۲۳۲ صفحه و بهای ۳۵ هزار تومان از سوی نشر کرگدن در سال جدید منتشر شد. نخستین چاپ این کتاب در سال ۹۷ با شمارگان هزار نسخه و بهای ۲۷ هزار تومان منتشر شده بود.

تفکر نقادانه می‌تواند به‌مثابه جعبه ابزاری از مهارت‌ها تصور شود که به کودکان توانایی فکر کردن عمیق‌تر و روشن‌تر را درباره آنچه به آن باور دارند (آنچه می‌خوانند یا در رسانه‌ها می‌شنوند و…) و دربارە آنچه باید انجام دهند، می‌آموزد. چنین تفکری به آنها کمک خواهد کرد نسبت به اطلاعاتی که دریافت می‌کنند هوشیارتر باشند و کمتر در معرض قانع شدن متعصبانه، پیش‌داوری و باور یا رفتار نامعقول قرار گیرند. پرورش این مهارت‌ها در مدرسه از آن‌رو اهمیت دارد که یادگیری عاقل و منطقی بودن، مستقل بودن و برای خود فکر کردن عناصر کلیدی هر نوع آموزش است.

کتاب دو بخش با عناوین «ابعاد تفکر نقادانه» و «تأمل فلسفی و اخلاقی» دارد. بخش نخست کتاب به پنج فصل به ترتیب با این عناوین تقسیم شده است: «پرسش کردن»، «دیدگاه»، «عاقل و منطقی بودن»، «ابزار تفکر نقادانه: یافتن اطلاعات» و «ابزار تفکر نقادانه: تحلیل». در این بخش جنبه‌های مختلف تأمل نقادانه متناسب با گروه سنی پیش‌دبستان و دبستان بررسی شده‌اند. این جنبه‌ها شامل پرسیدن پرسش‌های بجا، فهم چشم‌انداز، عاقل و منطقی بودن، و پرورش مهارت‌های پژوهش و تحلیل است.

بخش دوم کتاب نیز به پنج فصل «درآمدی به فلسفه»، «فلسفه اخلاق و اخلاقیات»، «شناخت و حقیقت»، «دانش به مثابه یادگیری ارزنده» و «مساله ادارک» تقسیم شده است. در این بخش کودکان با تأمل فلسفی و بررسی ماهیت شناخت، تعارضات اخلاقی و مساله ادراک آشنا می‌شوند.

در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «فیلسوفان و دیگر اندیشمدانی که درباره ایده‌هایی کاملاً انتزاعی می‌اندیشند، اغلب از داستان بدین شیوه بهره برده‌اند. برای مثال پرسش از وجود خدا با استفاده از استعاره باغی زیبا که در بیشه زاری طبیعی کشف و بررسی شده است. نظم و طراحی این باغ بیانگر وجود باغبانی است که آن را ایجاد کرده و پرورش داده است. آیا چنین باغی ممکن است صرفاً اتفاقی و بدون برنامه ریزی آگاهانه به وجود آمده باشد؟

ما با تبدیل ایده‌های انتزاعی، پرسش‌های فلسفی و مهارت‌های نقادانه به موضوعات محوری در داستان‌های تفکر برانگیز کودکان آنها را با مفاهیم مربوط، به نحوی که آمادگی فهم و لذت بردن از آنها را داشته باشند، آشنا می‌کنیم.»