تبلیغات نباید مرعوب کننده باشد/ انسان باید خودش حرف حق را بپذیرد

به گزارش خبرنگار مهر، دومین روز پانزدهمین سوگواره هنر و حماسه هیات محبین اهل ‌بیت(ع) دانشگاه هنر در محل دانشگاه هنر کاربردی واقع در خیابان حضرت ولی عصر(عج) برگزار شد. در این مراسم حجت الاسلام علیرضا پناهیان به سخنرانی در مورد موضوع آزادی از بند رسانه‌ها پرداخت.

وی از تأثیر پیام و نوع انتقال آن سخن گفت و با مثالی در مورد نوع غلط انتقال مفاهیم دینی از طرف برخی والدین توضیح داد: برای مثال به پدر و مادرهای مذهبی که دغدغه دینی دارند و به اثر کلامشان روی فرزند خود توجه نمی‌کنند دقت کنید که چگونه با چند توصیه و موعظه فرزند خود را دین زده می‌کنند. روزی پدری را دیدم که به من را قسم داد و گفت: «فرزند من جذب هیئت شده؛ خواهش می‌کنم هوایش را داشته باشید تا از این فضای مذهبی فاصله نگیرد. فرزندم از زمانی که جذب هیئت شده نمازهایش را می‌خواند و به وظایف دینی‌ خود بیشتر عمل می‌کند.» من خواهش او را پذیرفتم و در ادامه از او خواستم که فلانی فرزندت هر زمان خواست به هیئت بیاید تو مخالفت کن. گفت چرا؟ گفتم شما هرچیز را تأیید می‌کنید فرزندتان از آن متنفر می‌شود.

وی افزود: رسانه، ترکیبی از پیام و اثر پیام است. اثر پیام چیست؟ و با چه اصولی باید اثر پیام را حفظ کنیم؟ مگر حق داریم اثر پیام را انتخاب کنیم؟ آیا پیامی که مغرضانه باشد بد است؟ خیر غرض اگر ناصحیح نباشد و دیگران را آزار ندهد، چه اشکالی دارد؟ انسان بی غرض انسان نیست. خنثی بودن برای یک انسان صحیح نیست چون برتری انسان نسبت به حیوان تصمیم گیری و خنثی نبودن نسبت به مسائل است. میل به حقیقت اگر نباشد هیچ پژوهش علمی به نتیجه نمی‌رسد.

پناهیان با مطرح کردن چند سؤال در مورد اینکه معنی این جمله که «گرایشات را نباید دخالت داد چیست؟» گفت: اتفاقا گرایش درست را باید دخالت داد. گرایش غلط را نباید دخالت داد. گرایش درست موجب درک بهتر می‌شود.

سخنران سوگواره هنر و حماسه تصریح کرد: آیا شما در انتقال حقیقت غرضی دارید؟ بله، غرضم روشنگری است. غرضم اثر درست گذاشتن است. وقتی می‌خواهید یک حقیقت را انتقال بدهید باید هدف داشته باشید. باید متناسب با آن هدف پیامتان را منتقل کنید. هدف در اثر گذاری به مخاطب باید چه باشد؟ روشنگری؟ کجا را روشن کنیم؟ گرایش به حق را روشن کنیم! حق چیست؟ دعوا همینجاست. حق را چه کسی تعریف می‌کند؟

پناهیان افزود: وقتی پیام را به مخاطب می‌دهید به غیر از اثر دریافت اصل حقیقت آثار جانبی فراوانی دارد. آزادی در نتیجه‌گیری را به عنوان یک ملاحظه رعایت می‌کنیم، ولی غیر از آن هیچ روش دیگری در مخاطب نداریم که بتونیم هدف از تأثیرگذاری را به او اعلام کنیم. وقتی من پیامی را می‌دهیم باید صداقت داشته باشیم. این هدف اول است. هدف دوم این است که با این پیام مخاطب را به سمت چه هدفی هدایت می‌کنیم؟ روایت شما از واقعیت آثار جانبی دارد.

وی با بیان اینکه «شما باید برای اثر پیام برنامه ریزی کنید. در غیر این صورت اثری ضد همین واقعیت ایجاد می‌شود.» مثال زد: وقتی برای اولین بار خدا را برای فرزندتان توضیح می‌دادید؛ قصد داشتید او را ضد خدا کنید؟ قطعا این گونه نبوده اما نتیجه نحوه پیام شما چنین شده است و این به نوع انتقال پیام شما مربوط می‌شود.

این واعظ تأکید کرد: ما می‌خواهیم در انتقال پیام اول صداقت را نسبت به حقیقت و واقعیت رعایت کنیم. دوم انسانها را به خودشان برسانیم! به او بگوییم که ای انسان، خودت باش. به خودت بیا. هدف یک رسانه سالم این است که هر انسانی را دچار بازگشت به خویشتن، دچار بازگشت به عقلانیت، بازگشت به تفکر صحیح کند. نتیجه این بازگشت‌ها یافتن خود است. «مَن عَرفَ نفسَهُ فقد عَرفَ رَبهُ» این هدفی است که باید در نظر بگیریم و شک نکنید که این هدف زبان مشترکی برای تمام دنیاست.

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: بررسی کنید که رسانه در غرب چگونه است. تصور انسان از خودش هدفی است که رسانه در غرب در نظر گرفته است. در این راستا به مخاطبش می‌گوید «تو این را دوست داری؛ تو این را دوست داری؛ تو این را دوست داری؛» و نتیجه این گونه می‌شود که مخاطب هم اثرپذیر می‌شود و می‌گوید: بله! حتما همین گونه است که من آنچه تو می‌گویی را دوست دارم. حتماً اگر رسانه می‌گوید صحیح است و من آن را دوست دارم و برای من آن بهتر است. در یک کلام آن‌جا علاقه را به شما تزریق می‌کنند و یک خود دیگر به شما نشان می‌دهند.

سخنران سوگواره هنر و حماسه در پایان صحبتهای خود با طرح سؤالاتی مثل «حالا در این میان هدف ما چیست؟»، «آیا هدف این است که تحمیل ایدئولوژی کنیم؟» و «آیا می‌خواهیم عقیده خاصی را تحمیل کنیم؟» گفت: خیر! چرا که حتی اگر بچه بفهمد که می‌خواهید به وسیله اعمال فشار او را خدا پرست کنید تحمل نخواهد کرد، پس باید کاری کرد که فرد خودش مسیر درست را انتخاب کند. هیچ چیز نباید به انسان تحمیل شود.

پناهیان سخن خود را با آیه‌ای از قرآن پایان داد و گفت: اسلام به پیامبر(ص) خود نیز چنین دستوری می‌دهد. خداوند در قرآن می‌فرماید: «لَست عَلیهِم بِمُصیطَر: تو بر اینها سیطره نداری» حتی می‌فرماید: نباید تبلیغاتی کنید که فرد مرعوب شود و حرف حق را بپذیرد. پس چه کنیم؟ جواب این است. «چشمه باید از درونش بجوشد...».

لازم به ذکر است پانزدهمین دوره سوگواره هنر و حماسه با برنامه های جانبی مثل پخش کلیپ، شعرخوانی، دمام زنی و تولید قاب های نمایشگاهی در راهروی فضاسازی برگزار می‌شود.

گفتنی است سوگواره هنر و حماسه تا ۲۸ شهریورماه ادامه دارد و علاقه مندان می‌توانند برای شرکت در سوگواره به دانشگاه هنر کاربردی واقع در دانشگاه هنر کاربردی واقع در بالاتر از چهارراه ولیعصر(عج)، روبروی خیابان بزرگمهر مراجعه کنند.