خبرگزاری مهر - گروه ورزشی: ماشینی شدن زندگی و حرکت ناخواسته به سمت «آپارتمان نشینی» بهداشت و سلامتی مردم را با خطراتی مواجه کرد که استارتش از حدود دو دهه پیش خورد و حالا تبعاتش گریبان بسیاری از افراد را گرفته است. کم تحرکی و به دنبال آن چاقی مفرط که از مدتها پیش لایه‌های مختلف جامعه را در بر گرفته بود حالا به سنین پایین رسیده تا زنگ خطر برای سلامتی مردم به صدا در آید.
گروه ورزشی خبرگزاری مهر در تلاش است در گفتگو با کارشناسان، صاحب نظران، مسئولان و افراد مرتبط با ورزش، راهکارهای خروج از این وضعیت و توجه بیش از گذشته مسئولان به «تهدید بزرگ» سلامتی مردم را بررسی کند تا شاید اتفاق تازه ای در این بخش رخ بدهد.
معصومه هلالی زاده عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره عوارض چاقی و کم تحرکی و خطرات احتمالی آن برای مردم گفت: چاقی یکی از معضلاتی است که روز به روز شاهد افزایش آن در جوامع هستیم. مخصوصاً جوامع پیشرفته بیشتر با این موضوع گریبانگیر هستند و در طبقه اجتماعی مرفه و دارای سطح درآمد بالا، شیوع آن بیشتر است. چاقی یک بیماری محسوب می‌شود. گذشته از اینکه خودش به عنوان یک بیماری آسیب‌های زیادی برای بدن ایجاد می‌کند به طور غیرمستقیم نیز زمینه ساز بروز بسیاری از بیماری‌های غیر واگیر دیگر نیز می‌شود که می‌تواند به مراتب سلامتی افراد را به خطر بیندازد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در ادامه تأکید کرد: متأسفانه برخی از افراد طبق باورهای سنتی خود از دارا بودن بدن فربه و دارای اضافه وزن و حتی چاق لذت می‌برند اما متأسفانه از عوارض بسیار زیادی که در انتظارشان است، بی خبر هستند. بیماری‌هایی که در اثر چاقی ناشی می‌شوند را بررسی می‌کنیم. در درجه نخست بیماری‌های غیر واگیردار هستند. برای مثال بیماری‌های قلبی- عروقی که بر اثر چاقی، افزایش یا فشار خون و یا کلسترول خون را در پی دارد که هر دو عامل می‌توانند بیماری‌های قلبی و عروقی را ایجاد کند.
وی در ادامه گفت: همچنین دیابت که لایه چربی اضافی می‌تواند روی سطح سلول‌ها را بپوشاند باعث کاهش حساسیت انسولین و افزایش مقاومت انسولینی و زمینه ساز ابتلا به دیابت نوع دو می‌شود.
هلالی زاده اظهار داشت: عارضه دیگر از دست رفتن توده استخوان و در واقع خطر پوکی استخوان است که هرچه کم تحرکی بیشتر باشد، وزن افزایش می‌یابد و توده استخوانی و مواد معدنی استخوان‌ها کاهش می‌یابد که می‌تواند یکی از معضلات مهم در سلامت افراد به حساب آید. همچنین افسردگی نیز یکی از عوامل خطرزایی است که روز به روز در جامعه افزایش پیدا می‌کند ارتباط مستقیم با چاقی و کم تحرکی دارد. در خصوص ابتلاء به سرطان، آمارها نشان می‌دهد که چاقی و کم تحرکی عواملی هستند که به صورت مستقیم خطر ابتلا به سرطان (سرطان پستان و سرطان کولون) را افزایش می‌دهد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در ادامه درباره راهکارهای پیشگیری از عوارض چاقی، تصریح کرد: برای اینکه از شر عوارض چاقی و کم تحرکی در امان بمانیم، بهترین و منطقی‌ترین راه حل افزایش سطح فعالیت روزانه در کنار رژیم غذایی مناسب است. از طرف دیگر با سبک زندگی ماشینی، بدن برای سوزاندن کالری با مشکل مواجه می‌شود. بسیاری از افراد به سمت روش‌های تهاجمی مثل پیکرتراشی و روش‌های دیگر برای کاهش وزن می‌روند.
وی در ادامه تأکید کرد: این روش‌های تهاجمی بسیار برای سلامت افراد خطرآفرین هستند و از طرف دیگر نیز هزینه گزافی به خانواده‌ها تحمیل می‌کنند و عمدتاً برگشت پذیر هستند. تا زمانی که سبک زندگی خود را اصلاح نکنید متأسفانه چاقی و اضافه وزن گریبانگیر جامعه خواهد بود.
هلالی زاده گفت: نکته حائز اهمیت درباره میزان خطرزایی و کشندگی، کم تحرکی است. کم تحرکی بسیار برای بدن خطرزا است و در کنار رژیم غذایی غیر سالم، غیر اصولی و پرکالری می‌تواند خطرات را چند برابر کند. نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد ارتباط بالایی بین کم تحرکی و مرگ زودرس وجود دارد که همه اینها در ارتباط با چاقی می‌باشد. حتی افراد غیر چاق از خطر مرگ زودرس بر اثر کم تحرکی در امان نیستند و در افراد چاق این خطر بیشتر می‌شود. به طور کلی هرچه سطح فعالیت افراد به سطح نرمال نزدیک تر شود خطر مرگ زودرس کاهش می‌یابد و عمدتاً افرادی که هیچ فعالیتی ندارند و در مشاغل کم تحرک هستند نسبت به دیگر افراد آمار مرگ بالاتری دارند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی ادامه داد: صحبت‌های زیادی از سوی وزارت بهداشت، علوم و ورزش درباره خطرات کم تحرکی مطرح می‌شود اما متأسفانه افراد جامعه توجهی به آن ندارند. اسم فعالیت ورزشی که می‌آید می‌خواهند به طور کلی آن را نادیده بگیرند. فرمول ساده ای برای افزایش سطح تحرک جسمانی می گویم و آن این است که هر فعالیتی که تعداد تنفس و عمق تنفسی بالایی داشته باشد باعث افزایش میزان کالری مصرفی می‌شود. باید این حداقل‌ها را انجام دهیم تا از گزند بیماری‌ها از جمله بیماری چاقی و کم تحرکی در امان باشیم. (کم تحرکی یک بیماری است) برای مثال انجام حداقل یک ورزش ۲۰ دقیقه‌ای سازمان یافته و هدف مند در طول روز داشته باشیم که مزایای بسیاری برای بدن به دنبال دارد. با فاجعه‌ای که در سطح جامعه شاهد آن هستیم افراد روز به روز بیشتر به سمت بی تحرکی می‌روند مخصوصاً در دوران قرنطینه و شیوع کرونا که متأسفانه در آینده عواقب ناشی از کم تحرکی این دوران بروز خواهد کرد.
هلالی زاده خاطرنشان کرد: به هر حال شاهد هستیم در دوران کنونی و ۸ ماه گذشته، افراد برای فرار از گزند بیماری واگیرداری مثل کووید ۱۹ به هر راهی متوسل می‌شوند پس چطور می‌توانند اینقدر ساده و سهل انگارانه چشم‌های خود را بر روی چهارمین عامل خطرزای مرگ و میر در سطح دنیا یعنی بی تحرکی ببندند. این یک درد در جامعه است.
وی در پاسخ به این سوال که برای اینکه حس نیاز به ورزش در مردم ایجاد شود و آنها سبک زندگی خود را تغییر دهند کدام نهاد تأثیرگذار است و راهکار شما چیست؟ گفت: وزارت ورزش و فدراسیون ورزش همگانی می‌توانند نقش پررنگی در جامعه ایجاد کنند. وزارت بهداشت نیز متولی سلامت جامعه است. شاهد هستیم بی تحرکی یکی از عواملی است که سلامت افراد را به خطر می‌اندازد. مگر بزرگترین ریزفکتورها و عوامل خطرزای مرگ ومیر در دنیا چه هستند؟ نخستین عامل خطرزای مرگ و میر در دنیا، فشار خون با ۱۳ درصد مرگ و میر است. دومین عامل مصرف سیگار با ۹ درصد، سومین عامل قند خون با ۶ درصد می‌باشد. با فاصله بسیار کمی، چهارمین عامل کم تحرکی با ۶ درصد است. سالانه چیزی حدود ۵ میلیون نفر در کل دنیا بر اثر کم تحرکی جان خود را از دست می‌دهند و شاهد هستیم در حال حاضر دنیا مهمترین مسئله خود را کووید ۱۹ می‌داند که تا این لحظه بیش از یک میلیون نفر از افراد، جان خود را از دست داده‌اند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی افزود: پس در ابتدا آگاه سازی جامعه نقش مهمی دارد. نمی گویم پارک‌ها و سالن‌های ورزشی را مجهز کنید بلکه باید با آگاه سازی جامعه را نسبت به این خطرات هوشیار کنیم. این مهمترین وظیفه‌ای است که بر دوش وزارت بهداشت، وزارت ورزش و وزارت علوم است. وزارت علوم با تربیت نیروهای متخصص در حیطه علوم ورزش و سایر علومی که با این مهم در ارتباط هستند نقش مهمی دارد. این ارگان‌ها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها بسیار حائز اهمیت هستند و نقش نخست آنها آگاه سازی جامعه است.
وی ادامه داد: مردم باید با چشمان باز عوامل خطرزای مرگ و میر را رصد کنند، کرونا مهم است اما بی تحرکی از آن مهمتر می‌باشد. سطح فعالیت‌های ورزش خانگی را افزایش دهیم. حداقل حدود ۲۰ دقیقه در منزل حرکات کششی، یوگا و پیاده روی تند را انجام دهیم که بسیار کمک کننده می‌باشد. برای مثال استفاده از پله به جای آسانسور و راه رفتن در هنگام صحبت با تلفن از جمله فعالیت‌هایی است که در منزل قابل انجام است تا سطح کالری مصرفی بالا رود تا آمار مرگ و میر ناشی از کم تحرکی در دنیا که اتفاقاً کشور ما از این حیث در رتبه بالایی قرار دارد، فاصله بگیریم.
هلالی زاده در پاسخ به این سوال که طبق آمارها ۸۲ درصد مرگ و میرهای ایران به دلیل بیماری‌های غیر واگیر ناشی از کم تحرکی است، نظر شما در مورد این آمار چیست؟ گفت: یک سری ارگان‌ها این آمارها را در اختیار مردم قرار می‌دهند. طبق آخرین آمار ۴ بیماری که علت مرگ و میر ۸۲ درصد مردم کشور را به خود اختصاص می‌دهد، بیماری‌های غیر واگیر است که چاقی یکی از آنها می‌باشد. این آمار را وزارت بهداشت منتشر می‌کند و همان عوامل خطرزای بیماری می‌تواند زمینه بروز ۸۲ درصد مرگ و میرهای ایران باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی در پایان خاطرنشان کرد: افرادی که حتی پای بند به حداقل‌های بسیار ساده نیستند باید در انتظار عواقب سنگین بی تحرکی و چاقی باشند.
نظر شما