زهرا امینی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مطالعات آماری بیانگر کاهش میزان جرایم در ماه‌های دارای بیشترین آئین‌های مذهبی است، اظهار داشت: تشکل‌های دینی نظیر کانون‌های فرهنگی و مذهبی مساجد، جلسات قرآنی و مراسم و هیئات هفتگی با القای باورهای دینی و نهادینه ساختن پندارهای معنوی در افراد، نقشی بازدارنده در مواجهه با هنجارشکنی‌ها و بزهکاری‌های اجتماعی ایفا می‌کنند بنابراین باید بر تقویت و ترویج این محافل همت گماشته شود.
وی به عقاید نظریه پردازان علوم روانشناختی همچون «ویکتورفرانگل» و «آلپورت» مبنی بر نقش باورهای دینی در یکپارچه سازی شخصیت انسان و جامعه پذیری بهتر وی اشاره کرد و گفت: گفتگوی درونی با پروردگار و انجام مناسک مذهبی موجب کنترل اضطراب و کاهش احساس ناامنی در انسان می‌شود از این رو رفتارهای تکانش‌گرانه وی همچون هنجار گریزی، نقض قانون، آسیب رساندن به اموال و سرمایه‌های عمومی یا تعدی به حقوق سایر شهروندان را به میزان قابل توجهی کنترل می‌کند.
هرگونه هزینه فرهنگی در ترویج دین مداری سرمایه‌گذاری بلند مدت است
این متخصص پزشکی اجتماعی، ناظر درونی را مهم‌ترین عامل بازدارنده در کنترل ناهنجاری‌ها و بهبود رفتار اجتماعی انسان برشمرد و خاطرنشان کرد: هرگونه هزینه فرهنگی در ترویج دین مداری، اشاعه باورهای مذهبی و تقویت سلامت معنوی در اعضای جامعه، به مثابه سرمایه گذاری بلندمدتی است که از هزینه‌های گزافی نظیر افزایش قوای انتظامی، توسعه ندامتگاه‌ها و افزایش مراکز بازپروری پیشگیری می‌کند.
وی امنیت اجتماعی را یکی از شاخص‌های مهم سلامت جامعه دانست و گفت: این امر در شهرهای مذهبی کشور از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار است.
امینی ابراز داشت: در مناطق مذهبی، افراد متدین به عنوان ضابط غیر رسمی جامعه در سوق دادن افراد به سمت و سوی هنجارها عمل کرده و با میانجی‌گری، کاهش اختلافات و مشاجرات و تقویت روحیه مدارا و هم‌نوعدوستی، وظیفه دستگاه‌های رسمی را در مبارزه با جرم و بزهکاری به شدت کاهش می‌دهند.
کارکرد اثر بخش کانون‌های فرهنگی در کاهش بزه
وی به سابقه طولانی مراکز فرهنگی، جلسات دینی و هیئات مذهبی در استان اصفهان اشاره کرد و گفت: مدیریت اوقات فراغت و کاهش بطالت یکی از شاه کلیدهای پیشگیری از بزهکاری در نوجوانان و جوانان است که کانون‌های فرهنگی در این زمینه کارکردی اثربخش دارد و با جذب نوجوانان مستعد، علاوه بر تربیت دینی و اخلاقی آنها، بستری مناسب را برای دوستی‌های سالم و طی اوقات فراغت این قشر، فراهم می‌سازند.
امینی معنادار بودن هستی و مقابله با پوچ گرایی، درونی ساختن هنجارهای اخلاقی و رفتاری و ارائه الگوی عملی از انسان سالم، صالح و موفق را سه محور اساسی در تربیت دینی انسان و پرورش بعد معنوی در وی ذکر کرد و افزود: آئین‌های مذهبی همچون مناسک ماه‌های رجب، شعبان و رمضان، ویژگی‌های مثبتی نظیر مسئولیت اجتماعی، نظارت همگانی، خیرخواهی و فعالیت‌های عام المنفعه و مساعدت در توانمندسازی افراد از کارافتاده را در جامعه تقویت می‌کند.
وی به باور اکثریت جرم شناسان در خصوص تأثیر دین گرایی در جلوگیری از جرایم اشاره کرد و تصریح کرد: در سال‌های گذشته برخی جرم شناسان جهان با طرح نظریاتی مدعی شدند عناصر سه گانه تعقل، وجدان اخلاقی و دستاوردهای علمی، برای ایجاد نظم و تأمین امنیت در جامعه کافی است اما پژوهش‌های تجربی به وضوح نشان داده است اصول اعتقادی، احکام فقهی و آموزه‌های مذهبی در جوامع دین گرا، بهترین عامل بازدارنده درونی برای پرهیز از جرایم و انحرافات هستند.
این مدرس دانشگاه رویکرد کارکردگرایانه به دین را الگویی از پژوهش‌های دینی ذکر کرد که کارکردهای اجتماعی و مدنی مذاهب را بررسی می‌کند، وی در این باره تصریح کرد: مطابق با این الگو، ترویج مناسک دینی در بطن جامعه موجب می‌شود اعضای اجتماع به همرنگ پذیری و وفاق با اکثریت جامعه دست زده و هنجار گریزی و تخلفات رفتاری را ذاتاً امری مذموم تلقی نمایند که این خود نوعی امر به معروف عملی در ساحتی بزرگ به حساب می‌آید.
امینی اشاعه قانون و تقویت وجدان اخلاقی را دو عامل اصلی در کاهش بزهکاری و جرم و جنایت در جوامع برشمرد و یادآور شد: لازم است از یک سو، قوانین مدنی به عنوان فرهنگ عمومی در مدارس، آموزشگاه‌ها و رسانه‌های اجتماعی ترویج و درونی سازی شوند و از سوی دیگر، وجدان اخلاقی و فطرت صلاح جوی انسان به عنوان عاملی درونی، تحکیم و تقویت گردد تا جامعه به آرامش و امنیت برسد.
عبادت عنصری اساسی برای مقابله با فشارهای روانی
سرپرست واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان، عبادت و نیایش را عنصری اساسی در کسب آرامش روانی در دوران مدرنیته و مواجهه با فشارهای روانی حاصل از آن دانست و گفت: دین گرایی از یک سو، میزان تاب آوری را در افراد افزایش بخشیده و در مواجهه با شکست‌ها و ناکامی‌های فردی و اجتماعی مانع از رفتارهای ضداجتماعی و مخرب انسان می‌شود و از سوی دیگر با تاکید بر محاسبه نفس و سنجش اعمال از تخطی آشکار انسان‌ها از ضوابط و هنجارهای عمومی پیشگیری می‌کند.
امینی به آمار مرتبط با کاهش چشم گیر مفاسد اجتماعی همچون مصرف مشروبات الکلی و اعتیاد، مزاحمت نوامیس و اعمال مغایر با عفت عمومی، سرقت و وندالسیم در ماه‌های معنوی سال اشاره کرد و یادآور شد: لازم است متولیان فرهنگی جامعه ضمن بهره‌گیری از قالب‌های خلاق رسانه‌ای و تولید محصولات اثرگذار فرهنگی و هنری به اشاعه فرهنگ دینی در سطوح مختلف جامعه در ایام مختلف سال بپردازند.
نظر شما