خبرگزاری مهر – گروه استانها: ویلاسازی این روزها در روستاهای ییلاقی یزد رواج یافته، ساختمان‌هایی که با بافت سنتی روستا هیچ سنخیتی ندارند و بیشتر از سوی افرادغیربومی انجام می‌شود و این اقدام شاید تا حدودی قیمت زمین و خانه باغ را در روستاها افزایش داده اما سیما و منظر روستا را از بین برده و هیچ سنخیتی با طرح هادی روستاها ندارد.
خانه باغ‌هایی با سقف‌های شیروانی رنگارنگ، سازه‌های زمختی را بین درختان سرسبز این روستاهای ییلاقی ایجاد کرده و در هر گوشه‌ای از این روستاها شاهد رها شدن مصالح و ساخت ساختمانی جدید به شکل امروزی در بافت سنتی روستاهایی چون منشاد، گل افشان، ده بالا، طزرجان، سانیج و.... هستیم.
اقبال عمومی برای ویلاسازی در این روستاها به موجب خوش آب و هوا بودن و تراکم جمعیتی، بیشتر است اما ساکنان بومی از این وضعیت راضی نیستند اما به دلیل خشکسالی و کاهش درآمد حاصل از کشاورزان به ناچار زمین‌هایشان را می‌فروشند و از این ساخت و سازها استقبال می‌کنند.
خطرات جدی روستاهای تفت و مهریز را تهدید می‌کند
روند ویلاسازی در شهرستان‌های تفت و مهریز که به ترتیب بیشترین تعداد روستاهای استان را دارند، بیشتر است و خطرات جدی این دو باغ‌شهر استان را تهدید می‌کند. ویلاسازی تنها روستاها را درگیر نکرده است بلکه باغ‌های قدیمی داخل شهر را نیز در معرض تهدید قرار داده و در بسیاری از این روستاها، در میان انبوهی از درختان کهنسال و باغ‌های قدیمی انار، شاهد ساختمان‌های ویلایی با مصالح نامناسب و ناهمخوان با اقلیم و ساختار شهرها و روستاها هستیم.
نظارت‌ها نیز به دلیل تعدد تخلف‌ها و دور بودن تخلفات از دید ناظران، محدود است و اغلب مواقع بعد از تخریب زمین و باغ‌های کشاورزی و ساخت ویلاها، این تخلفات به چشم می‌آید و هیچ گاه تاکنون دستوری مبنی بر تخریب برای آنها صادر نشده است.
برخی از روستاییان عقیده دارند طرح هادی تنها بر اساس ضوابط و بدون توجه به بافت روستاها تهیه و تصویب شده و اجرای آن بافت روستا را تخریب می‌کند یا اینکه روستاهای استان با اجرای طرح‌های هادی بیشتر به شهرها شبیه شده‌اند در حالی که هدف از تهیه طرح‌های هادی باید حفظ کالبد روستا باشد.
برخی اقدامات عمرانی ساختار روستاها را تغییر داده است
به این ترتیب می‌توان گفت که برخی از اقدامات عمرانی که در روستاهای استان اتفاق افتاده، تغییر ساختار روستاها را به دنبال دارد که از جمله این اقدامات می‌توان به ایجاد معابر عریض، تخریب اراضی زراعی و باغی و از بین بردن کوچه باغ‌ها در اجرای برخی از طرح‌های هادی اشاره کرد.
با توجه به اینکه هدف از تهیه طرح‌های هادی، ساماندهی و اصلاح بافت موجود روستاها، میزان و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف از قبیل مسکونی، تولیدی، تجاری، کشاورزی، تأسیسات، تجهیزات و نیازمندی‌های عمومی روستایی است، تهیه و اجرای آن از اهمیت بسزایی برخوردار است.
ضوابط این طرح‌ها که مبنای تعیین کاربری‌ها، حریم‌ها و مسیرهای دسترسی روستاها است، در مواردی تنها بر اساس ضوابط و بدون توجه به بافت روستاها تهیه و تصویب شده و اجرای آن بافت روستا را تخریب می‌کند. درست است که طرح‌های هادی باید مورد بازنگری قرار گیرد اما دهیاری‌ها و شوراها هم باید از تعریض نامناسب، خیابان کشی، اجرای سنگ جدول و آسفالت در روستاها جلوگیری کنند
معاون عمرانی روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان یزد در گفتگو با خبرنگار مهر، یکی از مشکلات طرح‌های هادی روستاها را پیاده کردن دید شهری در آنها عنوان کرد و افزود: درست است که طرح‌های هادی باید مورد بازنگری قرار گیرد اما دهیاری‌ها و شوراها هم باید از تعریض نامناسب، خیابان کشی، اجرای سنگ جدول و آسفالت در روستاها جلوگیری کنند.
حمیدرضا کارگر ادامه داد: برخی از دهیاران نیز با توجه به طرح، این شائبه را دارند که با تعریض معابر و ایجاد بلوار، روستا بهتر می‌شود در حالی که این دیدگاه باید تغییر کند.
وی افزود: طرح هادی در برخی از روستاهای استان کاربردی نیست و تا وقتی کاربردی نباشد نتیجه به دست آمده نیز مطلوب نخواهد بود از اینرو بازنگری از ضروریات است اما باید نگاه جامع صورت گیرد.
ضرورت جامعیت بخشیدن به طرح‌های هادی
معاون عمرانی روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان یزد تاکید کرد: لازم است برای تجدید نظر در طرح‌های هادی گذشته و تهیه طرح‌های جدید، یک تیم جامع‌نگر برای بررسی طرح هادی در روستاها در نظر بگیرند تا این طرح‌ها با دید جامع نگر به روستاها و نه تنها دید کالبدی، تهیه شود.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان یزد نیز در این باره در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مباحث مرتبط با به‌روز نبودن طرح‌های هادی در زمان اجرا نسبت به زمان تهیه طرح گفت: درباره تغییراتی که الزامی است باید درخواست از سوی مراجع صاحب نظر از جمله دهیاری یا شوراها به بنیاد مسکن ارائه شود.
علیرضا نادریان زاده اضافه کرد: این درخواست‌ها به طور عمده درباره تغییر کاربری، توسعه محدوده روستا یا تغییر عرض معابر است به این معنا که هرگونه تغییر در طرح هادی روستاها باید در کمیسیون تغییر کاربری با حضور نمایندگان دستگاه‌های مربوطه از جمله معاونت عمرانی استانداری یزد، سازمان جهاد کشاورزی، اداره کل راه و شهرسازی و … مطرح و مصوب شود.
وی افزود: البته برخی از تغییرات بر خلاف طرح هادی و بدون طرح در کمیسیون تغییر کاربری صورت می‌گیرد که جزو تخلفاتی است که به مراجع و فرمانداری اعلام می‌شود و باید در کمیسیون مورد بررسی و برخورد قرار گیرد.
ضوابط توسعه محدوده روستاها
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی درباره توسعه محدوده روستاها اظهار داشت: در خارج از محدوده بسیاری از روستاهای استان ساخت و سازهایی صورت می‌گیرد که نیاز است این ساخت و سازها به محدوده اضافه شوند از اینرو بعد از درخواست الحاق از سوی مراجع صدور پروانه، در کمیسیون تغییر کاربری مطرح و مصوب می‌شود.
وی گفت: البته ساخت و سازهایی که در زمین‌های باغی و زراعی خارج از محدوده روستا صورت می‌گیرد، مشمول این الحاق نمی‌شوند. هر گونه عملیات اجرایی در روستا مستلزم تهیه طرح است و به استناد این طرح مصوب عملیات اجرایی صورت می‌گیرد و غیر از آن هر طرحی که اجرا شود، غیرقانونی است
نادریان زاده تاکید کرد: به این ترتیب می‌توان گفت که هر گونه عملیات اجرایی در روستا مستلزم تهیه طرح است و به استناد این طرح مصوب عملیات اجرایی صورت می‌گیرد و غیر از آن هر طرحی که اجرا شود، غیرقانونی است.
استان یزد ییلاقات زیادی ندارد اما همین تعداد محدود هم دستخوش تغییرات ناخوشایندی است که به مذاق روستاییان خوش نمی‌آید اما آنها برای کسب درآمد، باغ‌هایشان را می‌فروشند و مزارعشان را به خانه‌های ویلایی تبدیل می‌کنند که مورد استقبال شهرنشینان قرار گیرد.
در حالی که می‌توان با ایجاد اشتغال پایدار روستایی از بروز این اتفاقات جلوگیری کرد تا روستاها همیشه روستا باقی بمانند و طبیعت آنها بکر باشد.
نظر شما